و خالق و رازق و محيی و مميت من جانب الله باشد .
اگر چه خداوند ، جهان را بر نظام اسباب و مسببات قرار داده و
موجوداتی كه قرآن آنها را ملائكه می‏نامد " مدبرات امر " ( 1 ) و "
مقسمات امر " ( 2 ) به اذن الله می‏باشند و اين جهت هيچ گونه منافاتی‏
با شريك نداشتن خداوند در ملك و خالقيت ندارد ، و همچنين با اين كه "
به هيچ وجه هيچ موجودی " ولی " به معنای يار و ياور خدا و حتی آلت و
ابزار خدا به شمار نمی‏رود " منافات ندارد ( « و لم يكن له شريك فی‏
الملك و لم يكن له ولی من الذل و كبره تكبيرا ») ( 3 ) ، نسبت مخلوق‏
به خالق جز مخلوقيت و مربوبيت مطلقه و لاشيئيت نيست .
قرآن در عين اينكه خداوند را در حد اعلای غنا و بی‏نيازی معرفی می‏كند و
در عين اينكه مثلا می‏گويد : " « الله يتوفی الانفس حين موتها »" ( 4 )
، باز می‏گويد : " « قل يتوفيكم ملك الموت الذی وكل بكم »" ( 5 ) ،
" « الذين تتوفيهم الملائكة ظالمی انفسهم » " ( 6 ) قرآن در عين اينكه‏
می‏فرمايد : " خداوند بر همه چيز حفيظ است " ( 7 ) ، می‏فرمايد : "
« و يرسل عليكم حفظة حتی اذا جاء احدكم الموت توفته رسلنا »" ( 8 ) .

پاورقی :
. 1 نازعات / . 5
. 2 ذاريات / . 4
. 3 اسراء / . 111
. 4 زمر / . 42
. 5 سجده / . 11
. 6 نحل / . 28
. 7 هود / . 57
. 8 انعام / . 61

59