مورد هدايت جمادات و نباتات و حيوانات به كار برده است . هيچ موجودی در اين جهان ثابت و يكنواخت نيست ، دائما منزل و جايگاهعوض میكند و به سوی مقصودی روان است . از طرف ديگر ، همه علامتها نشان میدهد كه نوعی " ميل " و " كشش "در هر موجودی به سوی مقصدی كه به آن مقصد روان است وجود دارد ، يعنیموجودات با نيروی مرموزی كه در درونشان هست به سوی مقصدشان كشيدهمیشوند اين نيرو همان است كه از آن به " هدايت الهی " تعبير میشودقرآن كريم از زبان حضرت موسی نقل میكند كه به فرعون زمان خويش گفت :" پروردگار ما همان است كه به هر موجودی آن آفرينشی كه شايسته آن بودعنايت كرد و سپس آن را در راه خودش هدايت نمود " ( 1 ) . جهان ما جهانی هدفدار است ، يعنی در درون موجودات كششی به سوی هدفكمالیشان موجود است و هدفداری همان هدايت الهی است . كلمه " وحی " در قرآن كريم مكرر به كار رفته است شكل استعمال اينكلمه و موارد مختلف استعمال آن نشان میدهد كه قرآن آن را منحصر به انساننمیداند ، در همه اشياء و لااقل در موجودات زنده ساری و جاری میداند ، ازاين رو در مورد زنبور عسل به وحی تعبير میكند چيزی كه هست درجات وحی وهدايت ، بر حسب تكامل موجودات متفاوت است . عالیترين درجه وحی همان است كه به سلسله پيامبران پاورقی : . 1 " ربنا الذی اعطی كل شیء خلقه ثم هدی » " ( طه / 50 ) . |