توحيد يا بر ضد حكم قطعی و مسلم همه عقول و يا بر ضد عدل و تاييد ظلم‏
بياورد ، پيامش ارزش مطالعه و مطالبه دليل هم ندارد ، همچنانكه اگر يك‏
مدعی پيامبری مرتكب گناه يا اشتباه شود و يا توانايی رهبری خلق را
نداشته باشد - هر چند منشا اين ناتوانی يك عيب جسمانی و يك بيماری‏
نفرت آور نظير جذام باشد - يا دعوتش در مسير سازندگی انسانها نباشد ،
پيامش ارزش مطالبه دليل و معجزه ندارد عليهذا چنين اشخاصی به فرض ( به‏
فرض محال ) اعجازگر هم باشند و معجزات فراوانی هم ارائه نمايند ، عقل‏
پيروی آنها را جايز نمی‏شمارد .

جنبه بشری

پيامبران با همه جنبه های خارق العاده ای كه دارند از قبيل معجزه ،
عصمت از گناه ، عصمت از اشتباه ، رهبری بی‏نظير ، سازندگی بی‏نظير ،
درگيری بی‏نظير با شركها ، خرافه ها و ستمگريها ، از جنس بشرند ، يعنی‏
همه لوازم بشريت را دارند : مانند ديگران می‏خورند ، می‏خوابند ، راه‏
می‏روند ، توليد مثل می‏كنند و بالاخره می‏ميرند ، همه نيازهايی كه لازمه‏
بشريت است در آنها هست پيامبران مانند ديگران مكلف و موظف اند و
تكاليفی كه به وسيله آنها به مردم ديگر ابلاغ می‏شود ، شامل خود آنها هم‏
هست ، حرام و حلالها درباره آنها هم هست و احيانا برخی تكاليف شديدتر
متوجه آنها می‏شود ، آنچنانكه بر رسول اكرم ( ص ) تهجد يعنی بيداری آخر
شب و نافله شب واجب بود .
پيامبران هرگز خود را از تكاليف استثناء نمی‏كنند آنها مانند

20