هم ظلمت ، هم حركت و تكامل است و هم سكون و توقف اما آنچه وجود اصيلدارد خير است ، سازگاری است ، جود است ، نور است ، حركت است ، شر ،تضاد ، منع ، ظلمت ، سكون ، وجودهای تبعی و طفيلی هستند در عين حال همينامور تبعی و طفيلی نقش اساسی در فتح باب خيرات ، و در سازگاريها وتلائمها ، در جودها ، در نورها ، در حركتها و تكاملها دارند . . 10 جهان به حكم اينكه يك واحد زنده است ، يعنی قوای ذی شعور ، جهانرا تدبير میكنند ( « فالمدبرات امرا ») ( 1 ) ، از نظر رابطه جهان وانسان ، جهان عمل و عكس العمل است يعنی جهان نسبت به نيك و بد انسانبیتفاوت نيست ، پاداش و كيفر ، امداد و مكافات ، در همين جهان علاوهبر آنچه در آخرت خواهد آمد هست ، شكر و كفر يكسان نيست . « لئن شكرتم لازيدنكم و لئن كفرتم ان عذابی لشديد »( 2 ) . اگر از مواهب الهی قدردانی و حق شناسی كنيد و به نحو مطلوب بهرهبرداری نماييد ، آنها را بر شما افزايش میدهيم و اگر ناسپاسی كنيد و آننعمتها را بيهوده و در راه خلاف مصرف كنيد ، عذاب من البته شديد است .علی ( عليه السلام ) میفرمايد : « لا يزهدنك فی المعروف من لا يشكره لك ، فقد يشكرك عليه من لا يستمتعبشیء منه ، و قد تدرك من شكر الشاكر اكثر مما اضاع الكافر ، و الله يحبالمحسنين » ( 3 ) . پاورقی : . 1 نازعات / . 5 . 2 ابراهيم / . 7 . 3 نهج البلاغه ، حكمت . 204 |