ضروری است كه قبل از وصول مثلا معلومات كلاسهای اول و دوم مقدمه استبرای معلومات كلاسهای بالاتر اما چنين نيست كه با رسيدن به كلاسهای بالاترنيازی به آن معلومات نباشد ، اگر فرضا همه آنها فراموش شود و كان لميكن گردد ، زيانی به جايی نرسد و دانش آموز بتواند كلاس بالاتر را ادامهدهد ، بلكه تنها با داشتن آن معلومات و از دست ندادن آنهاست كه میتوانكلاس بالاتر را ادامه داد . سر مطلب اين است كه گاهی مقدمه مرتبه ضعيفی از ذی المقدمه است وگاهی نيست نردبان از مراتب و درجات پشت بام نيست ، همچنانكه سنگوسط نهر از مراتب و درجات بودن در آن طرف نهر نيست ، ولی معلوماتكلاسهای پايين و معلومات كلاسهای بالا مراتب و درجات يك حقيقت اند .ارزشهای اخلاقی و اجتماعی نسبت به معرفت حق و پرستش حق ، از نوع دوماست چنين نيست كه اگر انسان به معرفت كامل حق و پرستش حق رسيد ، وجودو عدم راستی ، درستی ، عدل ، كرم ، احسان ، خيرخواهی ، جود و عفو علیالسويه است ، زيرا اخلاق عالی انسانی نوعی خداگونه بودن است ( تخلقواباخلاق الله ) و در حقيقت ، درجه و مرتبه ای از خداشناسی و خداپرستی استو لو به صورت ناآگاهانه ، يعنی علاقه انسان به اين ارزشها ناشی از علاقهفطری به متصف شدن به صفات خدايی است ، هر چند خود انسان توجه به ريشهفطری آنها نداشته باشد و احيانا در شعور آگاه خود منكر آن باشد از ايناست كه معارف اسلامی میگويد دارندگان اخلاق فاضله از قبيل عدالت ، احسان، جود و غيره هر چند مشرك باشند ، اعمالشان در جهان ديگر بی اثر نيستاين گونه افراد اگر كفر و |
