به خارج ببرند ، به مشورت پرداخت در احزاب و در تبوك نيز با اصحاببه شور پرداخت . نرمی و مهربانی پيغمبر ، عفو و گذشتش ، استغفارهايش برای اصحاب وبيتابیاش برای بخشش گناه امت ، همچنين به حساب آوردنش اصحاب وياران را ، طرف شور قرار دادن آنها و شخصيت دادن به آنها از علل عمدهنفوذ عظيم و بینظير او در جمع اصحابش بود . قرآن كريم به اين مطلباشاره میكند آنجا كه میفرمايد : " به موجب مهربانیای كه خدا در دل تو قرار داده تو با ياران خويشنرمش نشان میدهی اگر تو درشتخو و سخت دل میبودی از دورت پراكندهمیشدند پس عفو و بخشايش داشته باش و برای آنها نزد خداوند استغفار كنو با آنها در كارها مشورت كن ، هرگاه عزمت جزم شد ديگر بر خدا توكل كنو ترديد به خود راه مده " ( 1 ) . نظم و انضباط نظم و انضباط بر كارهايش حكمفرما بود اوقات خويش را تقسيم میكرد وبه اين عمل توصيه مینمود اصحابش تحت تاثير نفوذ او دقيقا انضباط رارعايت میكردند برخی تصميمات را لازم میشمرد آشكار نكند و نمیكرد ، مباداكه دشمن از آن آگاه گردد يارانش تصميماتش را بدون چون و چرا به كارمیبستند ، مثلا فرمان میداد كه آماده باشيد ، فردا حركت كنيم ، همه بهطرفی كه او فرمان میداد همراهش روانه میشدند ، بدون آنكه از مقصد نهايیآگاهپاورقی : . 1 فبما رحمة من الله لنت لهم و لو كنت فظا غليظ القلب لانفضوا منحولك فاعف عنهم و استغفر لهم و شاورهم فی الامر فاذا عزمت فتوكل علیالله ». ( آل عمران / 159 ) . |