از نظر جهان بينی : اين كتاب كه مقدمه ای بر جهان بينی اسلامی است ، در درجه اول متصدیهمين مطلب است و از لابلای مطالب اين كتاب میتوان آنها را به دست آورد، ولی به دليل اينكه رشته مطلب در اينجا نگسلد ، به طور خلاصه تر و فشردهتر اين مشخصات را بيان میكنيم : . 1 جهان ، ماهيت " از اويی " دارد ، يعنی واقعيت جهان واقعيت "از اويی " است فرق است ميان آنكه چيزی از چيزی باشد بدون اينكه تمامواقعيتش واقعيت " از اويی " باشد ، مانند فرزند نسبت به پدر و مادركه از آنها هست ولی واقعيت وجودی اش غير از واقعيت اضافه و نسبتش بهپدر و مادر است اما جهان ماهيت " از اويی " دارد ، يعنی به تمامواقعيتش انتساب به حق است ، واقعيتش و اضافه و نسبتش به حق يكی استمعنی مخلوق بودن همين است ، اگر غير اين بود توليد بود نه تخليق ( « لميلد و لم يولد ») و در اين صورت فرق نمیكند كه جهان آغاز زمانی داشتهباشد يا نداشته باشد اگر جهان آغاز زمانی داشته باشد ، يك واقعيت " ازاويی " محدود است و اگر نداشته باشد ، يك واقعيت " از اويی "نامحدود محدود بودن و نامحدود بودن زمانی ، تاثيری در واقعيت خلقی و "از اويی " جهان ندارد . . 2 جهان كه واقعيت " از اويی " دارد و به اصطلاح حادث ذاتی است ،علاوه بر آن حدوث زمانی دارد ، يعنی يك واقعيت متغير و متحرك استبلكه عين حركت است ، و چون عين حركت است يك حدوث مستمر است ودائما در حال خلق شدن است ، دائما در |