انسانی بر حسب خلقت امتياز حقوقی بر انسان ديگر ندارد . كرامت و فضيلت به سه چيز است : علم (« هل يستوی الذين يعلمون و الذين لا يعلمون (1) و جهاد در راه خدا ( « فضل الله المجاهدين علی القاعدين اجرا عظيما ) ( 2 ) ، و سوم تقوا و پاكی ( « ان اكرمكم عندالله اتقيكم ») (3 ) . . 18 انسان بر حسب اصل خلقت دارای يك سلسله استعدادهای فطری و از آن جمله فطرت دينی و اخلاقی است مايه اصلی وجدان انسان فطرت خدا داد اوست نه موضع طبقاتی يا زندگی جمعی ، يا كار و مبارزه با طبيعت كه همه اينها در وجدان اكتسابی انسان مؤثرند انسان به حكم فطرت انسانی خود میتواند فرهنگ يگانه ، ايدئولوژی يگانه داشته باشد ، میتواند عليه محيط طبيعی و محيط اجتماعی ، عليه عوامل تاريخی ، عليه عوامل وراثتی خود قيام كند و خود را از اسارت همه اينها رها سازد . . 19 به حكم اينكه هر فردی بالفطره انسان متولد میشود ، در هر انسانی - و لو پليدترين انسانها - استعداد توبه و بازگشت و پندپذيری هست ، لهذا پيامبران مامورند حتی پليدترين افراد و دشمن ترين دشمنان خود را در درجه اول پند و اندرز دهند و فطرت انسانی آنها را بيدار سازند ، چنانچه سود نكرد ، به نبرد با آنها برخيزند به موسی بن عمران در اولين برخورد با فرعون توصيه میشود كه : « فقل هل لك الی ان تزكی 0 و اهديك الی ربك فتخشی »( 4 ) . پاورقی : |
