ديگر متوجه می‏شوند و داد و فرياد راه می‏اندازند و مردم را متوجه می‏كنند
تا از سامرا فتوای معروف ميرزای شيرازی يك مرتبه به ايران می‏رسد و
همچون بمبی منفجر می‏شود و مردم بر عليه ناصرالدين شاه و دادن امتياز
تنباكو به شركتهای خارجی قيام می‏كنند اين نشان می‏دهد كه در عمق باطل‏
ايمانی حكمفرما بوده است يك حقيقتی حكمفرما بوده است زنهای آن زمان كه‏
با پوشيه بودند و به زحمت بيرون می‏آمدند ، مثل جنگهای صدر اسلام آمدند و
مردها را تشويق كردند كه بجنگيد وگرنه حق نداريد به خانه بيائيد و ما شما
را در بستر نمی‏پذيريم اين حكايت می‏كند كه ناصرالدين شاه سمبل زمان خويش‏
نيست درست است كه مردم ناآگاه بودند ولی ناآگاه بودن غير از شرير بودن‏
است ، مردم را ناآگاه نگه می‏داشتند ، نه آنكه انسانها همه شرير و فاسد
بودند حالا برويم صد سال جلوتر ، نادر شاه را می‏بينيم كه از كله ها مناره‏
می‏ساخت آيا می‏شود نادر شاه را معيار آن زمان قرار دهيم ؟ از نظر قرآن ،
نه ، اينگونه شخصيتها كه در تاريخ نمود دارند ، كف های روی آب هستند ،
آنها را معيار قضاوت قرار ندهيد اگر همه مردم شرارت نادر شاه را داشتند
اصلا آن جامعه متلاشی می‏شد .
قرآن می‏گويد : اگر همه مردم اين قدر شرير و فاسد و ظالم و دروغگو بودند
آن جامعه را هلاك می‏كرديم ، چنين جامعه ای محال است وجود داشته باشد ،
اصلا قابل دوام نيست و فورا هلاك می‏شود اينكه قرآن هلاك اقوام گذشته را
بيان می‏كند برای چيست ؟ می‏گويد : قبل از شما اقوامی بودند كه وقتی‏
اكثريت مردم آن اقوام بد شدند ،

62