|
|
|
 |
|
 |
| |
12- المداراةأحمد الخلال 1313. 3- با دشمنت مدارا كن، و براى دوستت نفس خود را خالص گردان يابراى دوست خود خالص شو، تا برادرى را حفظ كرده، و مروّت را احراز نمايى. 4- سر حكمت(علم راست و كردار درست) مدارا كردن با مردم است. 5- سلامتزندگانى در مدارا نمودن است. 6- هر كه بامردم مدارا كند سالم ماند. 7- هر كه او رانيكويى مدارا اصلاح ننمايد او را بدى مكافات اصلاح خواهد نمود (يعنى راهش اين استكه يا از جانب خدا عقوبت شود و يا توسط بندگان). 8- هر كه بامردم مدارا نمايد از مكرشان ايمن خواهد بود. 9- هر كه با مافوق خود مدارا نكند به مطلب خود نخواهد رسيد. 10- مدارانمودن (و دشمنى ننمودن) با مردان از افزونترين عملهاست. 11- با احمق (وكم عقل) مدارا نمودن از سختترين رنج است. 12- نرمى ونيكو سلوك كردن با مردم ستودهترين خصلتهاست (چنانكه ــــــــــــــــــــــــــــ ص 457الدّعاء و الداعي 1- الدّعاءللسّائل أحد الصّدقتين 1620. 2- أنفذالسّهام دعوة المظلوم 2979. 3- أعجز النّاسمن عجز عن الدّعاء 3080. 4- إنّ كرماللّه سبحانه لا ينقض حكمته، فلذلك لا يقع الإجابة في كلّ دعوة 3478. شاعر گفته: آسايش دو گيتى تفسير اين دو حرف است با دوستان مروّت با دشمنان مداراخواندن 1- دعاء براى سائل يكى از دو صدقه است (يكى اصل صدقهاست و ديگرى دعاء است). 2- گذركنندهترين تيرها دعاى ستمديده است. (كه نفرين او از تير اثر بخش تر است). 3- عاجزترينمردم كسى است كه از دعاء عاجز باشد. (يا از جهت تنبلى كه به دنبال دعا نرود و ياآنكه مطلب او با دعا هم به دست نيايد كه چنين شخصى ناتوان ترين مردم است). 4- به راستى كهكرم خداوند سبحان حكمت او را بر هم نزده و خراب نمىكند، و به همين جهت در هردعايى اجابت واقع نمىشود، (به اين معنى كه حضرت حق رعايت حكمت و مصلحت را نموده،و گرنه نهايت كرم را در حق بندگانش دارد). ــــــــــــــــــــــــــــ ص 4585- إنّ للّهسبحانه سطوات و نقمات، فإذا نزلت بكم فادفعوها بالدّعاء، فإنّه لا يدفع البلاءإلّا الدّعاء 3512. 6- الدّعاءسلاح الأولياء 778. 7- إذا أرادأحدكم أن لا يسأل اللّه سبحانه شيئا إلّا أعطاه فلييئس من النّاس، و لا يكون لهرجاء إلّا اللّه سبحانه 4127. 8- إذا كانت لكإلى اللّه سبحانه حاجة فابدأ بالصّلاة على النّبيّ صلّى اللّه عليه و اله و سلّم،ثمّ اسأل اللّه حاجتك، فإنّ اللّه تعالى أكرم من أن يسأل حاجتين فيقضي إحداهما ويمنع الأخرى 4149. 9- بالدّعاءيستدفع البلاء 4240. 5- به راستى كه براى خداوند سبحان قهرها و عقوبتهاست، پسهرگاه به شما فرود آمدند، (يا آثار و علامت نزول عذاب ديده شد، پس قبل از آن) آنهارا به وسيله دعا دفع كنيد، زيرا كه بلاء را دفع نخواهد كرد مگر دعا. 6- دعا سلاحاولياء است. 7- هر گاه يكىاز شما بخواهد كه از خداى سبحان چيزى را مسئلت ننمايد مگر آنكه او را اجابت كند پسبايد كه از مردم مأيوس بوده، و برايش اميدى به غير از خداى سبحان نباشد. 8- هر گاه تورا به سوى خدا حاجتى باشد پس به صلوات بر پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّمابتداء نموده، آن گاه حاجت خود را طلب نما، زيرا خداى تعالى كريمتر و گرامىتر ازآنست كه دو حاجت از او خواسته شود، يكى از آنها را بر آورد، و ديگرى را جلو گيرىكند. (پوشيده نماندكه در بعض روايات ذكر ثناء الهى نيز در ابتداء دعا و صلوات در آخر نيز وارد شدهاست بلكه شرايط ديگرى نيز بيان گرديده كه اين ناچيز در كتاب وظائف ما در ماه رمضانمفصلا آنها را ذكر كردهام مراجعه شود). 9- به وسيلهدعا بلاء دفع شود.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 45910- ربّما سألتالشّيء فلم تعطه و اعطيت خيرا منه 5371. 11- سلاحالمؤمن الدّعاء 5559. 12- سلوا اللّهالعفو و العافية و حسن التّوفيق 5597. 13- عليكبإخلاص الدّعاء فإنّه أخلق بالإجابة 6091. 14- ليس كلّدعاء يجاب 7469. 15- من أعطيالدّعاء لم يحرم الإجابة 8143. 16- من دعااللّه أجابه 9100. 17- ما المبتلىالّذي قد اشتدّ به البلاء أحوج إلى الدّعاء من المعافى 10- بسا چيزى را از خداخواستى كه داده نشدى (از جهت حكمت و مصلحت) و بهتر از آنچه كه مسئلت نمودى عطاشدهاى، (پس از درگاه خدا نااميد مباش). 11- اسلحه مؤمندعاء است. 12- از خدابخشش و عافيت (سلامت از بيماريها و بلاها) و نيكويى توفيق (تهيه اسباب خير) رامسئلت نماييد. 13- بر تو بادبه اخلاص دعا (با كمال حضور قلب و توجه تام به خدا) زيرا كه آن به اجابت سزاوارتراست. 14- چنين نيستكه هر دعايى مستجاب شود (گاهى براى آخرت مانده و زمانى جامع الشرائط نيست و ممكناست كه اجابت صلاح نباشد ولى خداوند از راه ديگرى جبران كند). 15- هر كه(توفيق) دعا داده شود از اجابت محروم نگردد. 16- هر كه خدارا بخواند خداوند او را جواب گويد. 17- مبتلايى كهدر حقيقت بلاء بر او سخت شده از عافيت داده شدهاى كه ايمن از بلاء نيست به دعامحتاجتر نخواهد بود (زيرا او هم پيوسته در معرض بلاءــــــــــــــــــــــــــــ ص 460الّذي لا يأمن البلاء 9678. 18- نعمالسّلاح الدّعاء 9938. 19- لا تستبطئإجابة دعائك و قد سددت طريقه بالذّنوب 10329. 20- لايقنّطنّك تأخير إجابة الدّعاء فإنّ العطيّة على قدر النّيّة، و ربّما تأخّرتالإجابة ليكون ذلك أعظم لأجر السّائل، و أجزل لعطاء النّائل 10356. 21- من سألاللّه أعطاه 8073. 22- ما من شيءأحبّ إلى اللّه سبحانه من أن يسأل 9604. 23- لا تسألواإلّا اللّه سبحانه، فإنّه إن أعطاكم أكرمكم، و إن منعكم خار (حاز) لكم 10425. استو امكان دارد به بلايى سختتر مبتلاء شود و يا امكان دارد خداوند به او مهلت دادهتا در آخرت تلافى كند). 18- خوب سلاحىاست (براى كوبيدن دشمن) دعا. 19- دير و ياكند مشمار اجابت دعاى خود را (كه چرا اجابت نمىشود) در حالى كه در حقيقت راه آنرا به وسيله گناهان سدّ كردهاى. 20- هرگز تو راتأخير اجابت دعا نوميد نسازد، زيرا عطيه و بخشش به اندازه عزم و نيت است (هر چهنيت پاكتر و عزم قوىتر عطا بيشتر) و بسا اجابت تأخير افتد تا براى سائل مزدبزرگتر بوده، و براى بخشش عطيه عظيمتر باشد (پس هميشه سرعت در اجابت مطلوب نيست).21- هر كه ازخدا در خواست نمايد به او عطا خواهد نمود. 22- چيزى درنزد خداى سبحان محبوبتر نيست از اين كه از او مسئلت شود. 23- سؤال مكنيدمگر از خداى سبحان، زيرا كه او اگر به شما عطا كند و ببخشد شما را گرامى داشته، واگر منع كند شما را خير شما را خواهد، و يا براى آخرت شما مىاندازد.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 46124- أللّهمّاحقن دمائنا و دمائهم، و أصلح ذات بيننا و بينهم، و أنقذهم (و اهدهم) من ضلالتهم،حتّى يعرف الحقّ من جهله، و يرعوى عن الغيّ و الغدر من لهج به 2140. 25- من قرع باباللّه فتح له 8292. 26- الدّاعي بلاعمل كالقوس بلا وتر 1814. الدعوة و الداعية 1- وقر سمع لمتسمع الدّاعية 10105. 2- ما اختلفتدعوتان إلّا كانت إحداهما ضلالة 9592. الدليل 1- ضلالالدّليل هلاك المستدلّ 5900. 24- خدايا خونهاى ما و خونهاى آنها را نگهدارى كن، وميان ما و آنان اصلاح فرما، و ايشان را از گمراهيشان هدايت نموده و يا برهان، تاآنكه حق را بشناسد كسى كه نداند آن را، و از گمراهى و بىوفايى برگردد كسى كه بهآن حريص بود. 25- هر كه درخانه خدا را بكوبد (در رحمت خدا) برايش گشوده شود. 26- خوانندهبىعمل مانند كمان بى زه است. دعوت 1- كر گرديده و يا كر باد گوشى كه دعوت (خدا و پيامبرانو امامان) را نشنيده است. 2- دو دعوتمختلف (و ضد يكديگر) نمىشود مگر آنكه يكى از آنها گمراهى است (يا دعوت به امامتحضرت على- عليه السلام- و يا دعوت به خلافت ديگرى). راهنما 1- گمراهى راهنما هلاكت راه جوست (از اينجا بايد دانستكه چرا مردم در ــــــــــــــــــــــــــــ ص 462الدنف 1- كم دنف نجاو صحيح هوى 7233. الدّنيّة 1- من قرب منالدّنيّة اتّهم 8397. الدّنايا 2- مباينةالدّنايا تكبت العدوّ 9774. الدنيا 1- الدّنيا لاتصفو لشارب، و لا تفي لصاحب 1721. امامت بايد به دنبال اهل بيت عصمت و طهارت- عليهم السلام- روند). بيمار 1- چه بسيار بيمارى كه رستگارى يابد و تندرستى كهبيفتد، (بنا بر اين نبايد گول صحت و تندرستى را خورد و يا از بيمارى ناراحت بود). پست 1- هر كه به دنيّه (به اعمال و يا افراد پست) نزديك گرددمتهّم گردد. پستيها 1- جدايى و دورى از صفات و اعمال پست دشمن را خوارمىسازد و يا او را از دشمنى بر مىگرداند (چون مىداند در تشخيص اشتباه كردهاست). دنيا 1- دنيا از براى آشامنده صاف نبوده، و براى هيچ صاحبىوفا نكند.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 4632- الدّنيامليئة بالمصائب طارقة بالفجايع و النّوائب 1724. 3- الدّنيامنتقلة فانية، إن بقيت لك لم تبق لها 1802. 4- الدّنيا أصغرو أحقر و أنزر من أن تطاع فيها الأحقاد 1804. 5- الدّنيا سجنالمؤمن، و الموت تحفته، و الجنّة مأواه 1860. 6- الدّنياجنّة الكافر، و الموت مشخصه، و النّار مثواه 1861. 7- الدّنياصفقة مغبون و الإنسان مغبون بها 1883. 8- الدّنيا إنانجلت انجلت، و إذا جلت ارتحلت 1908. 9- الدّنيا دولفأجمل في طلبها، و اصطبر حتّى تأتيك دولتك 1913. 10- الدّنياعرض حاضر، يأكل منه البرّ و الفاجر، و الآخرة دار حقّ يحكم فيها ملك قادر 1934.2- دنيا به مصيبتها مالامال، و به دردها و حادثهها در شب در آينده است. 3- دنيا ازشخصى به شخص ديگر نقل گشته فانى شود، اگر براى تو باقى ماند تو براى آن باقىنخواهى ماند. 4- دنيا كوچكترو خوارتر و كمتر از آنست كه در باره آن كينهها فرمان برده شود. 5- دنيا زندانمؤمن، و مرگ تحفه او، و بهشت جايگاه اوست. 6- دنيا بهشتكافر و مرگ بر كننده او و آتش محل اقامت اوست. 7- دنيا فروختهشده به مغبونى است و آدمى به آن مغبون است. 8- دنيا اگرگشوده شود گشوده شود، و هرگاه پراكنده شود برود. 9- دنيادولتهايى است پس در طلب آن نيكو قدم بردار، و شكيبا باش تا دولتت به تو رو آورد. 10- دنيا متاعىاست حاضر، كه نيكوكار و بدكار از آن مىخورد، و آخرت خانه پا بر جا و ثابتى است كهدر آن سلطانى توانا حاكم است. ــــــــــــــــــــــــــــ ص 46411- الدّنياظلّ الغمام، و حلم المنام 1960. 12- الرّكونإلى الدّنيا مع ما يعاين من غيرها جهل 1979. 13- أحوالالدّنيا تتبع الاتّفاق، و أحوال الآخرة تتبع الاستحقاق 2036. 14- الدّنيامصائب مفجعة، و منايا موجعة، و عبر مقطّعة (غير مفظّعة) 2042. 15- الدّنياشرك النّفوس، و قرارة كلّ ضرّ و بؤس 2047. 16- الدّنياغرور حائل، و سراب زائل، و سناد مائل 2053. 17- أوقاتالدّنيا و إن طالت قصيرة، و المتعة (و المنعة) بها و إن كثرت يسيرة 2188. 11- دنيا سايه ابر، و خوابى است كه آدمى در خواب بيند. 12- آرام گرفتنبه دنيا و ميل به آن با آنچه از تغييرات و تبدّلات آن ديده مىشود جهل و نادانىاست. 13- حالات دنياتابع اتفاق بوده، اهليت و استحقاق در آن معتبر نيست، و حالات آخرت منوط بر استحقاقاست. 14- دنيامصيبتهاى درد آورنده، و مرگهاى دردناك، و عبرتهاى برنده است، و يا حادثههايىاست سخت و شنيع. 15- دنيا دامنفسها و جايگاه هر ضرر و امر سنگين و گرانى است. 16- دنيا فريبدهنده ايست گردنده، و سرابى است زائل شونده، و تكيه گاهى است ميل كرده. (پس هيچعاقلى بر چنين تكيه گاهى تكيه نزند). 17- وقت وزمانهاى دنيا و اگر چه طولانى باشد كوتاه است و بهره و يا عزّت و بزرگى يافتن بهآن اگر چه بسيار باشد اندك است. ــــــــــــــــــــــــــــ ص 46518- من رغبفيها أتعبته و أشقته 8480. 19- الرّابح منباع العاجلة بالآجلة 1488. 20- اجعل كلّهمّك و سعيك للخلاص من محلّ الشّقاء و العقاب، و النّجاة من مقام البلاء و العذاب2438. 21- ارفضوا هذهالدّنيا ذميمة، فقد رفضت من كان أشعف بها منكم 2496. 22- أخرجواالدّنيا من قلوبكم، قبل أن تخرج منها أجسادكم ففيها اختبرتم و لغيرها خلقتم 2500. 23- أقبلوا علىمن أقبلت عليه الدّنيا فإنّه أجدر بالغنى 2529. 24- اهربوا منالدّنيا، و اصرفوا قلوبكم عنها، فإنّها سجن المؤمن، 18- كسى كه در آن (دنيا) رغبتكند او را به تعب انداخته و بدبخت گرداند. 19- سودمند كسىاست كه دنيا را به آخرت بفروشد. 20- تمام همّ وكوششت را براى خلاصى از جايگاه بدبختى و عقاب (دنيا) و رستگارى از محل بلاء و عذابقرار ده. 21- اين دنيايىكه نكوهيده است ترك نماييد، پس به تحقيق اين دنيا ترك نمود كسانى را كه به دنياعلاقمندتر بودند از شما. 22- دنيا را ازدلهايتان بيرون نماييد، قبل از آنكه بدنهاى شما از آن بيرون رود، پس در آن آزمايششده، و براى غير آن آفريده شدهايد. 23- به كسى روآوريد كه دنيا بر او رو كرده باشد، زيرا كه او به توانگرى سزاوارتر است (معلوم استكسى كه دنيا از او روگردانيده يا ناتوان است و يا چشم تنگ و يا دل بسته به آنست درحاجت طرف اقدام نمىكند، اما در قسم اول كه طرف سير است بزودى به نيازمنديهامىرسد). 24- از دنيابگريزيد، و دلهايتان را از آن بگردانيد، زيرا كه آن زندان مؤمن ــــــــــــــــــــــــــــ ص 466حظّه منها قليل، و عقله بها عليل، و ناظره فيها كليل 2551. 25- انظروا إلىالدّنيا نظر الزّاهدين فيها، الصّارفين عنها، فإنّها و اللّه عمّا قليل تزيلالثّاوي السّاكن، و تفجع المترف الآمن 2561. 26- اتّقواغرور الدّنيا، فإنّها تسترجع أبدا ما خدعت به من المحاسن، و تزعج المطمئنّ إليها والقاطن 2562. 27- ارفضوا هذهالدّنيا، التّاركة لكم، و إن لم تحبّوا تركها، و المبلية أجسادكم على محبّتكملتجديدها 2577. 28- احذرواالزّائل الشّهيّ، و الفاني المحبوب 2587. 29- احذرالدّنيا، فإنّها شبكة الشّيطان، و مفسدة الإيمان 2608. 30- إيّاك وحبّ الدّنيا فإنّها أصل كلّ خطيئة، و معدن كلّ بليّة 2669. است، بهرهاش از آناندك، و عقلش به سبب آن بيمار بوده، و نظر كننده در آن (يعنى عقل و شعور او در آن)كند است. 25- به دنيانگاه كنيد نگاه بىرغبتان در آن، و روگردانان از آن، پس به خدا سوگند كه آن پس ازاندك زمانى اقامت كننده آن را زائل و فانى گردانده، و مترف و متنعم ايمن را دردناكمىسازد. 26- از فريبدنيا بپرهيزيد، زيرا كه آن پس مىگيرد آنچه را كه از نيكوييها فريب دهد، و از جاىخود كسى را كه به آن آرام گرفته و در آن ساكن است بر مىكند. 27- ترك كنيداين دنيا را كه ترك كننده شماست گر چه دوست نداشته باشيد ترك آن را، و كهنه كنندهبدنهاى شماست در مقابل دوستى نو كردن و تجديد آن. 28- از زائل وبرطرف شونده دلكش، و فانى شونده محبوب دورى نماييد. 29- از دنيا دورىنما، زيرا كه آن دام شيطان، و جايگاه و خانه فساد ايمان است. 30- بر تو بادبه دورى از دوستى دنيا، زيرا كه آن ريشه هر گناه، و كان و معدن هر بلايى است. ــــــــــــــــــــــــــــ ص 46731- إيّاك أنينزل بك الموت، و أنت ابق عن ربّك في طلب الدّنيا 2700. 32- إيّاك أنتبيع حظّك من ربّك، و زلفتك لديه، بحقير من حطام الدّنيا 2701. 33- إيّاك والوله بالدّنيا، فإنّها تورثك الشّقاء و البلاء و تحدوك على بيع البقاء بالفناء2707. 34- إيّاك أنتغلبك نفسك على ما تظنّ، و لا تغلبها على ما تستيقن، فإنّ ذلك من أعظم الشّرّ2708. 35- إيّاك أنتغترّ بما ترى من إخلاد أهل الدّنيا إليها، و تكالبهم عليها، فقد نبّأك اللّهعنها، و تكشّفت لك عن عيوبها و مساويها 2733. 31- بپرهيز از اين كه مرگ به توفرود آيد، و تو در طلب دنيا از پروردگار خود گريخته باشى. 32- دورى كن ازاين كه بهره خود را از پروردگارت، و قرب و منزلتت را در نزد او، بنا چيزى از گياهخشك شده دنيا بفروشى. 33- بر تو بادبه دورى از واله و حيران شدن و عشق به دنيا، زيرا كه آن بدبختى و بلاء را در پىمىآورد، و تو را بر مبادله بقاء (آخرت) به فناء (دنيا) مىكشاند. 34- بر تو بادبه دورى از اين كه نفست بر آنچه گمان آن دارى بر تو غلبه كند (يعنى دنيا) و برآنچه يقين دارى بر آن غلبه نكنى (يعنى آخرت) زيرا چنين كارى از بزرگترين بديست. 35- بر حذر باشاز اين كه فريب خورى نسبت به آنچه مىبينى از تمايل اهل دنيا به سوى آن، و برجستنآنها بر آن، پس به تحقيق كه خداوند تو را از آن خبر داده (فرموده زندگانى دنيا جزلهو و لعب چيز ديگرى نيست) و دنيا براى تو از عيبها و بديهايش پرده برداشته است. ــــــــــــــــــــــــــــ ص 46836- إيّاكم وغلبة الدّنيا على أنفسكم فإنّ عاجلها نغصة و اجلها غصّة 2744. 37- ألا و إنّالدّنيا دار لا يسلم منها إلّا بالزّهد فيها و لا ينجى منها بشيء كان لها 2762. 38- ألا حرّيدع هذه اللّماظة لأهلها 2063. 39- ألا و إنّالدّنيا قد تصرّمت و آذنت بانقضاء، و تنكّر معروفها، و صار جديدها رثّا، و سمينهاغثّا 2865.40- ألا و مايصنع بالدّنيا من خلق للآخرة، و ما يصنع بالمال من عمّا قليل يسلبه، و يبقى عليه حسابهو تبعته 2768. 41- ألا و إنّاليوم المضمار، و غدا السّباق، و السّبقة الجنّة، و الغاية 36- بپرهيزيد از غلبهدنيا بر نفسهايتان، زيرا كه حاضر آن عيش مكدّر و ناصاف، و آينده آن غصّه است. 37- آگاه باشكه دنيا خانه ايست كه از آن جان سالم كسى بدر نبرد مگر با بىرغبتى در آن، و از آنرهايى پيدا نشود به چيزى كه براى آنست، از امور دنيوى. 38- آيا آزادمردى نيست كه اين باقيمانده را براى اهل آن واگذارد. (آن بزرگوار دنيا را بهباقيمانده از طعام تشبيه نموده، يعنى بايد اين پس مانده را براى دنيا پرستانگذاشت، نه آنكه دلباخته آن شد). 39- آگاه باشكه دنيا در حقيقت بريده و منقضى گشته، و اعلام كرده به آخر شدن، و نيكوى آن ناخوش،و نو آن كهنه، و فربه آن لاغر خواهد بود. 40- آگاه باش وچه مىكند با دنيا كسى كه براى آخرت آفريده شده است، و چه مىكند با مال كسى كه پساز اندك زمانى مال از او ربوده مىشود و بر او حساب وزر و وبال آن باقى مىماند41- آگاه باشيد كه امروز ميدان مسابقه، و فردا پيش دوانيدن، و آنچه پيشى ــــــــــــــــــــــــــــ ص 469النّار 2771. 42- ألا و إنّهقد أدبر من الدّنيا ما كان مقبلا، و أقبل منها ما كان مدبرا، و أزمع التّرحال عباداللّه الأخيار، و باعوا قليلا من الدّنيا لا يبقى، بكثير من الآخرة لا يفنى 2781. 43- أو لستمترون أهل الدّنيا يمسون و يصبحون على أحوال شتّى، فميّت يبكى، و حىّ يعزّى، و صريعمبتلى، و عائد يعود، و آخر بنفسه يجود، و طالب للدّنيا و الموت يطلبه، و غافل ليسبمغفول عنه، و على أثر الماضين ما يمضي الباقون 2829. گيرند به آن بهشت و نهايتآتش است. (يعنى بايد امروز دنيا آدمى خود را به طاعات و عبادات ساغر سازد، و فردابه بهشت پيشى گيرد، و سر انجام آتش دوزخ است). 42- آگاه باشيدكه در حقيقت از دنيا پشت نموده آنچه رو آورنده بود، و از آن رو آورده آنچه پشتكننده بوده است، (ممكن است مذّمت از اصل دنيا باشد كه پيوسته كارش چنين است، و يامذّمت از زمان حكومت است كه بر اثر پيروى نكردن از حكومت نيكيها پشت كرده و بدىهارو آورده است) و بندگان نيكو كار خدا عازم كوچ كردن شدند، و قليل از دنيايى را كهباقى نمىماند به بسيار از آخرتى كه فانى شدنى نبوده فروختند. 43- آيا چنيننيستند كه ملاحظه مىكنيد اهل دنيا شب و صبح مىنمايند بر حالات پراكنده پسمردهاى است كه بر آن گريه مىكنند و زنده ايست كه به او تسليت داده مىشود وافتاده ايست كه مبتلا گشته، و عيادت كننده ايست كه عيادت مىكند، و ديگرى در جاندادن است، و طلب كننده دنيايى است كه مرگ او را طلب مىنمايد، و غافلى است كهمغفول عنه نيست، و بر پى گذشتگان است رفتن كسانى كه باقيند (بنا بر اين شايستهنيست كه به چنين دنيايى كسى دل ببندد). ــــــــــــــــــــــــــــ ص 47044- أعظمالخطايا حبّ الدّنيا 2999. 45- أعظمالمصائب و الشّقاء الوله بالدّنيا 3081. 46- أهلالدّنيا غرض النّوائب، و ذريّة المصائب، و نهب الرّزايا 3196. 47- أسعدالنّاس من ترك لذّة فانية للذّة باقية 3218. 48- أسعدالنّاس بالدّنيا التّارك لها، و أسعدهم بالآخرة العامل لها 3310. 49- إنّ بطنالأرض ميّت، و ظهره سقيم 3411. 44- بزرگترين خطاها دوستى دنياست. (چون سر منشأبسيارى از گناهان مىشود). 45- بزرگترينمصيبتها و بدبختى محبت زياد به دنيا داشتن است. 46- اهل دنيانشانه تيرهاى حوادث، و به باد برده شده ماتمها، و به غارت برده شده مصيبتهاست. 47- نيكبختترين مردم كسى است كه لذّت فانى (دنيا) را براى خاطر لذّت باقى (آخرت) تركنمايد. 48- نيكبختترين مردم در دنيا ترك كننده آن، و نيكبختترين آنان در آخرت عمل كنند.براى آخرت است. 49- براستى كهباطن زمين مرده، و ظاهر آن بيمار است (شايد كنايه از اين باشد كه دنيا آن اندازهقابل نبوده كه انسان دل به آن بندد، زيرا كه زمين ظاهر و باطنش اين است، روى آنمحل بيماران، و وزير آن مركز اموات مىباشد، يا ظاهر آن در كمال نقص و باطن آنموات، پس بايد به تحصيل منزلى پرداخت كه ظاهر و باطن آن آباد است يعنى آخرت، وامكان دارد كه مراد حضرت نكوهش انسان باشد، كه آى بشر اين زمين است كه باطن و ظاهرآن چنين است تو نبايد چنين باشى). ــــــــــــــــــــــــــــ ص 47150- إنّ اليومعمل و لا حساب، و غدا حساب لا عمل 3445. 51- إنّ جدّالدّنيا هزا، و عزّها ذلّ، و علوها سفل 3446. 52- إنّالدّنيا دار خبال، و وبال، و زوال، و انتقال، لا تساوي لذّاتها تنغيصها، و لا تفيسعودها بنحوسها، و لا يقوم صعودها بهبوطها 3480. 53- إنّ من باعجنّة المأوى لعاجلة الدّنيا، تعس جدّه و خسرت صفقته 3484. 54- إنّالدّنيا ماضية بكم على سنن، و أنتم و الآخرة في قرن 3517. 55- إنّالدّنيا لمفسدة الدّين، مسلبة اليقين، و إنّها لرأس الفتن، و أصل 50- براستى كهامروز (دنيا) وقت عمل است و حسابى نيست، و فردا (آخرت) حساب است و عملى نيست. 51- براستى كهامور جدّى دنيا بازى، و عزّتش خوارى، و بلندى آن پستى است. 52- براستى كهدنيا خانه زيان و هلاكت يا تعب و گرانى، و سنگينى و سختى و زوال و انتقال است،لذتهاى آن با مكدر ساختن آن برابرى نكرده، و نيكبختيهاى آن به بدبختىهاى آننرسيده، و ترقيات آن به تنزلات آن نخواهد رسيد. 53- براستى كسىكه جنة المأوى را (نام بهشت است) براى دنياى حاضر بفروشد، كوشش او تباه شده، و درمعامله زيان كند. 54- براستى كهدنيا بر سنتها و روش خود بر شما خواهد گذشت، و يا شما را بر يك راه، و يا بر تندىو شتاب و يا بر جهتى برنده است، و شما و آخرت در يك رسن بهم بسته شده (مانند دوگاو كه براى شخم زمين بكار مىبرند) و يا در يك شاخيد، و از هم جدا نخواهيد شد. 55- براستى كهدنيا (يعنى اهتمام به دنيا و حرص نسبت به آن) هر آينه تباه كننده دين، سلب كنندهيقين بوده، و بدرستى كه آن هر آينه سر فتنهها و اصل و ريشه ــــــــــــــــــــــــــــ ص 472المحن 3518. 56- إنّ مثلالدّنيا و الآخرة كرجل له امرأتان إذا أرضى إحداهما أسخط الأخرى 3531. 57- إنّ منغرّته الدّنيا بمحال الآمال، و خدعته بزور الأماني، أورثته كمها، و ألبسته عمى، وقطعته عن الأخرى، و أوردته موارد الرّدى 3532. 58- إنّ للّهسبحانه ملكا ينادي في كلّ يوم، يا أهل الدّنيا لدوا للموت، و ابنوا للخراب، واجمعوا للذّهاب 3561. 59- إنّالسّعداء بالدّنيا غدا هم الهاربون منها اليوم 3562. 60- إنّ منكانت العاجلة أملك به من الآجلة، و أمور الدّنيا أغلب عليه من أمور الآخرة، فقدباع الباقي بالفاني، و تعوّض البائد عن الخالد، و أهلك محنتهاست. 56- براستى كهمثل دنيا و آخرت مانند مردى است كه داراى دو زن بوده، هر گاه يكى از آنها راخوشنود سازد ديگرى را خشمناك سازد. 57- براستى كسىكه دنيا او را به اميدهاى محال مغرور ساخته، و به آرزوهاى دروغ او را فريب دهدبراى چنين كسى نابينائى بجاى گذارد، و لباس كورى را به او پوشانده، و از آخرت اورا بريده، و در جايگاه هلاكت فرود آورد. 58- براستى كهبراى خداى سبحان فرشتهاى است كه در هر روزى بانگ مىزند: اى اهل دنيا، براى مرگ ومردن بزائيد، و براى خراب شدن بنا نمائيد، و براى رفتن فراهم آوريد. 59- براستى كهنيكبختان به دنيا فردا (در قيامت)، آنان گريزان از آنند امروز (يعنى در دنيا). 60- براستى كسىكه او را اين نشأة دنيا از نشأة آينده (آخرت) مالكتر شده، و امور دنيا از امورآخرت بر او غالبتر گشته، پس در حقيقت جهان باقى را به دنياى ــــــــــــــــــــــــــــ ص 473نفسه، و رضي لها بالحائل الزّائل، و نكب بها عن نهج السّبيل3607. 61- إنّالدّنيا دار عناء، و فناء، و غير، و عبر، و محلّ فتنة و محنة 3658. 62- إنّالدّنيا دار فجائع، من عوجل فيها فجع بنفسه، و من امهل فيها فجع بأحبّته 3659. 63- إنّالدّنيا قد أدبرت و آذنت بوداع، و إنّ الآخرة قد أقبلت و أشرفت بإطلاع 3660. 64- إنّالدّنيا معكوسة، منكوسة، لذّاتها تنغيص، و مواهبها تغصيص، و عيشها عناء، و بقائهافناء، تجمح بطالبها، و تردي راكبها، و تخون الواثق فانى فروخته، و ناپايدار را بهپاينده عوض گرفته، و نفس خويش را هلاك ساخته، و براى آن به امر تغيير يابنده زائلشونده خوشنود بوده، و آن را از راه واضح و درست برگردانيده است. 61- براستى كهدنيا خانه رنج و فنا و تغييرات و عبرتها و جايگاه فتنه و محنت است. 62- براستى كهدنيا خانه مصائب است، هر كه در آن تعجيل شود (و زودتر از ديگران از دنيا چشم بربندد) به نفس خود مصيبت زده شده يا به مرگ خود دردناك گردد، و كسى كه مهلت دادهشود در آن (و عمر طولانى كند) به مصيبت دوستانش گرفتار يا در مرگشان دردناك گردد. 63- براستى كهدنيا در حقيقت پشت كرده و اعلام وداع نموده است، و بدرستى كه آخرت در حقيقت روآورده، و مشرف به ظاهر شدن يا آمدن گرديده است. 64- براستى كهدنيا واژگون شده وارونه است، لذتهاى آن تيره كردن (عيش دنيا و آخرت)، و بخششهاىآن غصه دادن، و زندگانى آن رنج، و بقاى آن فناء، به ــــــــــــــــــــــــــــ ص 474بها، و تزعج المطمئنّ إليها، و إنّ جمعها إلى انصداع، و وصلهاإلى انقطاع 3661. 65- إنّ منهوان الدّنيا على اللّه أن لا يعصى إلّا فيها، و لا ينال ما عنده إلّا بتركها3662. 66- إنّالدّنيا كالحيّة، ليّن مسّها، قاتل سمّها، فأعرض عمّا يعجبك فيها لقلّة ما يصحبكمنها، و كن آنس ما تكون بها أحذر ما تكون منها 3663. 67- إنّ دنياكمهذه لأهون في عيني من عراق خنزير في يد مجذوم، و أحقر من ورقة في جرادة، ما لعليّو نعيم يفنى، و لذّة لا تبقى 3664. جوينده و طالب آن سركشى كرده، و سوار خود راهلاك گردانده، و به اعتماد كننده آن خيانت نموده، و آرام گيرنده آن را از جا كندهاست، و براستى كه جمعيت آن بسوى جدائى، و پيوند آن بريده شدن گراييده است. 65- براستى كهاز خوارى دنيا نزد خدا آنست كه نافرمانى خداوند نمىشود مگر در آن، و به آنچه درنزد اوست رسيده نمىشود مگر بواسطه ترك آن. 66- براستى كهدنيا مانند مار بوده، دست ماليدن به آن نرم، سمّ آن كشنده است، پس از آنچه تو رادر آن خوش آمده و بشگفت آورد تو را رو بگردان، به جهت كمى آنچه با تو همراه خواهدبود از آن، و در آرام گيرندهترين حال از آن بر حذر كنندهترين حال باش از آن.(يعنى هر چه انسان بيشتر از آن دورى كند آرامشش بيشتر خواهد بود). 67- براستى كهاين دنياى شما هر آينه در چشم من از استخوان بىگوشت خوك كه در دست مبتلا به مرضجذام (خوره) باشد خوارتر، و از برگى كه در دهان ملخى است كوچكتر مىباشد، على چهعلاقهاى دارد به نعمتى كه فنا پذير بوده، و لذتى كه دوام ندارد ــــــــــــــــــــــــــــ ص 47568- إنّالدّنيا كالغول، تغوي من أطاعها، و تهلك من أجابها، و أنّها لسريعة الزّوال، وشيكة الانتقال 3665. 69- إنّالدّنيا تقبل إقبال الطّالب، و تدبر إدبار الهارب، و تصل مواصلة الملوك، و تفارقمفارقة العجول 3666. 70- إنّالدّنيا منزل قلعة، و ليست بدار نجعة، خيرها زهيد، و شرّها عتيد، و ملكها يسلب، وعامرها يخرب 3667. 71- إنّالدّنيا لهي الكنود العنود، و الصّدود الجحود، و الحيود الميود، 68- براستى كهدنيا مانند غول است، كسى كه آن را فرمان برد گمراهش كرده، و هر كه اجابت نمايد آنرا نابودش سازد، و براستى كه دنيا زود گذر، و به سرعت انتقال يابنده است، (از اينروايت و روايت «إذا تغوّلت الغيلان فبادروا بالأذان» استفاده مىشود كه غول حقيقتدارد، و عبارت از فردى يا نوعى از جنيان است كه در بيابانبه هر رنگ و صورتى انسانرا اغواء كند چنانكه در مجمع البحرين نيز علّامه طريحى فرموده: «هو جنس من الجن والشياطين و هم سحرتهم»، گر چه روايتى هم وارد شده: «لا غول و لكن سحرة الجنّ» كهامكان دارد نفى غول نباشد بلكه نفى ضرر باشد، يعنى زيان از ناحيه غول نيست بلكه ازطرف جادوگران جن مىباشد، و اللّه العالم). 69- براستى كهدنيا رو آورد نوع رو آوردن جوينده، و پشت كند نوع پشت كردن گريزنده، و مىپيونددنوع پيوستن پادشاهان، و جدا مىشود نوع جدا شدن شتاب كننده. (خلاصه بيوفايى دنيارا مىرساند). 70- براستى كهدنيا عاريت سرا بوده، و محل توطّن و خانهاى كه طلب گياه از آن كنند نمىباشد، خيرآن كم، و شر آن آماده است، ملك آن ربوده مىشود، و آباد آن خراب مىگردد. 71- براستى كهدنيا هر آينه بسيار كفران كننده نعمت، جدايى و دورى و يا ــــــــــــــــــــــــــــ ص 476حالها انتقال، و سكونها زلزال، و عزّها ذلّ، و جدّها هزل، وكثرتها قلّ، و علوها سفل، أهلها على ساق و سياق، و لحاق و فراق، و هي دار حرب وسلب و نهب و عطب 3668. 72- إنّالدّنيا غرور حائل، و ظلّ زائل، و سناد مائل، تصل العطيّة بالرّزيّة، و الأمنيّةبالمنيّة 3669. 73- إنّالدّنيا عيشها قصير، و خيرها يسير، و إقبالها خديعة، و إدبارها فجيعة، و لذّاتهافانية، و تبعاتها باقية 3670. 74- إنّالدّنيا دار أوّلها عناء، و آخرها فناء، في حلالها حساب، و في حرامها عقاب، مناستغنى فيها فتن و من افتقر فيها حزن 3671. معارضه كننده، و مكر نماينده يا اعراضكننده انكار كننده حق، و ميل كننده بسيار بىخبر و يا پر حركت بوده، حالش انتقال،و آرامشش حركت و اضطراب، و عزتّش خوارى و جدّى آن بازى و پوچ و باطل، و بسيارى آنكمى، و بلنديش پستى، اهل آن بر سختى و جان كندن و يا راندن، و پيوستن و جدا شدناست، و آن خانه ربودن، و سلب، و غارت و هلاكت مىباشد. 72- براستى كهدنيا فريبدهنده تغيير يابنده، و سايه زائل شده، و تكيهگاه كج شونده است، بخشش رابه مصيبت پيوسته و آرزو را به مرگ. 73- براستى كهدنيا زندگانيش كوتاه، و خير آن اندك، و رو آوردن آن مكر، و پشت نمودن آن مصيبت، ولذتهاى آن فانى، و پىآمدهايش (از وزر و وبال) باقى خواهد بود. 74- براستى كهدنيا سرائى است كه اولش تعب و رنج، و آخرش فانى شدن است، در حلال آن حساب، و درحرامش عقاب بوده، هر كه در آن طلب بىنيازى كند به فتنه افتاده، و كسى كه درماندهشود اندوهناك خواهد گرديد. ــــــــــــــــــــــــــــ ص 47775- إنّالدّنيا دار شخوص، و محلّة تنغيص، ساكنها ظاعن، و قاطنها بائن، و برقها خالب، ونطقها كاذب، و أموالها محروبة، و أعلاقها مسلوبة، ألا و هي المتصدّية العتون(العنون)، و الجامحة الحرون، و المانية الخؤن 3672. 76- إنّالدّنيا دار محن، و محلّ فتن، من ساعاها فاتته، و من قعد عنها واتته، و من أبصرإليها أعمته، و من بصر بها (أبصر بها) بصّرته 3673. 77- إنّالدّنيا تدني الآجال، و تباعد الآمال، و تبيد الرّجال، و تغيّر الأحوال، من غالبهاغالبته (غلبته)، و من صارعها صرعته، و من عصاها أطاعته، و من تركها أتته 3674.75- براستى كه دنيا خانه رفتن، و جايگاه مكدّر نمودن زندگانى است، ساكن آن رونده،و اقامت كننده آن جدا شونده، و برق آن فريب دهنده، و گفتن يا گفته آن دروغ، واموالش گرفته شده، و نفائس آن ربوده شده است، آگاه باش و آن سخت متعرض شونده (براىصيد و بدام كشيدن) يا پيشرو است و مردم پسرو، و اسب سركش چموش، و دروغگوى خيانتكننده است. 76- براستى كهدنيا خانه محنت و رنجها، و جايگاه فتنههاست، هر كه آن را طلب كرده او را فوت شدهاز دستش برود، و كسى كه آن را طلب نكند و در طلبش قيام ننمايد او را موافقت كند، وهر كه به سوى آن نظر افكند كور گرداند او را، و كسى كه نسبت به آن بينا گردد بيناگرداند او را. 77- براستى كهدنيا اجلها را نزديك گردانيده، و اميدها را دور ساخته، و مردان را هلاك كرده، واحوال را تغيير مىدهد (گاهى بالا مىبرد و زمانى پائين آورد)، هر كه بر آن غلبهجويد دنيا بر او غالب گشته، و كسى كه با آن كشتى گيرد او را بر زمين زند، و هر كهآن را نافرمانى نمايد او را اطاعت كند، و كسى كه واگذارد آن را او را خواهد آمد. ــــــــــــــــــــــــــــ ص 47878- إنّالدّنيا تخلق الأبدان، و تجدّد الآمال، و تقرّب المنيّة، و تباعد الأمنيّة، كلّما اطمئنّصاحبها منها إلى سرور أشخصته منها إلى محذور 3675. 79- إنّالدّنيا خيرها زهيد، و شرّها عتيد، و لذّتها قليلة و حسرتها طويلة، تشوب نعيمهاببؤس، و تقرن سعودها بنحوس و تصل نفعها بضرّ، و تمزج حلوها بمرّ 3676. 80- إنّالدّنيا غرّارة خدوع، معطية منوع، ملبسة نزوع، لا يدوم رخاؤها، و لا ينقضي عناؤها،و لا يركد بلاؤها 3677. 81- إنّالدّنيا كالشّبكة، تلتفّ على من رغب فيها، و تتحرّز عمّن أعرض عنها، فلا تمل إليهابقلبك، و لا تقبل عليها بوجهك، فتوقعك في شبكتها، و تلقيك في هلكتها 3678. 78- براستى كه دنيا بدنها را كهنه كرده، و اميدها را تازه نموده، و مرگ را نزديكساخته، و آرزوها را دور مىگرداند، هر زمان كه صاحب آن از آن به شادمانى مطمئنگردد او را به محذورى بر مىانگيزاند. 79- براستى كهدنيا خيرش كم، و شرش آماده، و لذّتش قليل، و حسرتش دراز است، نعمت خود را بسختىآميخته، و سعدهايش را به نحسها همراه ساخته، و نفعش را به ضرر پيوند نموده، وشيرينى خود را به تلخى آميخته مىسازد. 80- براستى كهدنيا بسيار فريب دهنده بسيار مكار است، بخشنده منع كننده، پوشاننده بر كننده بوده،فراخى عيش آن هميشگى نبوده، و رنجش بسر نمىآيد، و بلايش نخواهد ايستاد. 81- براستى كهدنيا همچون دامى است، بر كسى كه در آن رغبت نمايد پيچيده شده، و از كسى كه از آندر گذرد باز مىايستد، پس ميل قلبى به سوى آن نداشته، و به روى خود بر آن رومياور، پس تو را در دام خود انداخته، و تو را در |
|
|
 |
|
 |
|
