|
|
|
 |
|
 |
| |
10- إذا خفتالخالق فررت إليه 4027. 11- ثمرة الخوفالأمن 4591. 12- خف ربّك، وارج رحمته، يؤمنك ممّا تخاف و ينلك ما رجوت 5052. بترسند. 4- از خداى باعظمت بترس تا دورى كنى (از گناه) و بازى مكن تا كوچك به حساب آيى. 5- ترسناكترينشما عارفترين شماست. 6- ترس ايمنىاست. (زيرا كسى كه از خدا ترسد مرتكب گناهى نشود پس از عذاب ايمن خواهد بود). 7- ترس از عذابخدا شيوه خويشتن داران است. 8- ترس از خداپيراهن عارفان است. 9- ترس از خداشعار (پيراهن زيرين) افراد با ايمان است. 10- هر گاه ازخالق ترسيدى به سوى او خواهى گريخت. 11- ميوه ترساز خدا، ايمنى از عذاب است. 12- ازپروردگارت بترس، و اميدوار رحمت او باش، تا از آنچه مىترسى تو را ايمن ساخته، وعطا كند به تو آنچه را كه اميد دارى.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 43013- خف تأمن ولا تأمن فتخف 5054. 14- خف ربّكخوفا يشغلك عن رجائه، و ارجه رجاء من لا يأمن خوفه 5056. 15- خيرالأعمال اعتدال الرّجاء و الخوف 5055. 16- خف اللّهخوف من شغل بالفكر قلبه، فإنّ الخوف مظنّة الأمن، و سجن (و شجن) النّفس عن المعاصي5058. 17- خشية اللّهجماع الإيمان 5091. 18- خوف اللّهيجلب لمستشعره الأمان 5092. 19- خف اللّهيؤمنك، و لا تأمنه فيعذّبك 5093. 13- از خدا بترس تا ايمن گردى و ايمن مشو تاترسناك شوى. 14- ازپروردگار به نحوى بترس كه تو را از اميد به او مشغول سازد، و به گونه اميدوار باشكه از ترس او ايمن نيستى، (ظاهرا (لا يشغلك) باشد تا اميد و ترس برابر باشند نهآنكه خوف بچربد). 15- بهترينعملها اعتدال و برابرى اميد و خوف است. 16- از خداوندبترس ترسيدن كسى كه به سبب فكر دلش را مشغول ساخته زيرا كه ترس جايگاه گمان امن (ويا شتر سوارى) امن و حبس كردن نفس است از معاصى. 17- ترس از خداجمع كننده ايمان است. 18- ترس از خدابراى كسى كه آن را شعار و لباس زيرين خود قرار مىدهد و از آن جدا نخواهد شد ايمنىرا جلب خواهد نمود. 19- از خدابترس تا تو را ايمن سازد، و از او ايمن مباش (بگونهاى كه در هر معصيتى وارد شوى)پس تو را معذّب گرداند.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 43120- ربّ خوفيعود بالأمان 5310. 21- ربّ مخوفلا تحذره 5329. 22- طوبى لمنراقب ربّه و خاف ذنبه 5938. 23- طوبى لمنألزم نفسه مخافة ربّه، و أطاعه في السّرّ و الجهر 5943. 24- طوبى لمناستشعر الوجل، و كذّب الأمل و تجنّب الزّلل 5976. 25- طوبى لمنخاف اللّه فأمن 5979. 26- عجبت لمنعرف اللّه كيف لا يشتدّ خوفه 6261. 27- عجبت لمنيعجز عن دفع ما عراه كيف يقع له الأمن ممّن 20- بسا ترسى كه به ايمنى برگردد(يعنى سبب آن خواهد شد). 21- بسا محلترسى كه از آن نمىترسى. (يعنى بايد بترسى، يا مقصود حالات قيامت است و يا آنكهبسيارى از جاهاى مخوف هست كه آدمى يا از روى جهل و يا قلدرى و بىباكى نسبت به آنبىاعتنا است). 22- خوشا بهحال كسى كه از خدا ترسيده و يا احكام پروردگارش را نگهبانى نموده و از گناه خودبترسد. 23- خوشا بهحال كسى كه ترس پروردگار را بر نفسش لازم سازد و او را در پنهانى و آشكار فرمانبرد. 24- خوشا بهحال كسى كه ترس از خدا را شعار خود ساخته، و اميد را دروغ پنداشته و باطل داند، واز لغزش دورى نمايد. 25- خوشا بهحال كسى كه از خدا ترسيده پس (از عذاب آخرت) ايمن گردد. 26- عجب دارماز كسى كه خدا را مىشناسد چگونه ترسش سخت نمىباشد. 27- عجب دارماز كسى كه از دفع آنچه بر او فرا رسد ناتوان است چگونهــــــــــــــــــــــــــــ ص 432(ممّا) يخشاه6274. 28- كفىبالخشية علما 7033. 29- كما ترجوخف 7212. 30- من خاف أمن7712. 31- من خافأدلج (ادّلج) 7726. 32- من خشياللّه كمل علمه 7868. 33- من خافاللّه قلّت مخافته 8000. 34- من كثرتمخافته قلّت آفته 8036. 35- من خافاللّه لم يشف غيظه 8158. 36- من خافربّه كفّ عن ظلمه 8330. برايش ايمنى از كسى كه يا از چيزى كه (عقوبتى) از اومىترسد حاصل شود. 28- براى خشيتو ترس (از خدا) علم كفايت مىكند. 29- آن چنان كهاميد دارى (از خدا) بترس. 30- كسى كهبترسد (از خدا از عذاب و عقوبت) ايمن گردد. 31- هر كهبترسد (از خدا براى نماز و دعا و گريه و مناجات شب و يا در آخر شب) براه افتد. (وممكن است اين معنى تصور شود هر كه خائف باشد از جهت خيانت و يا از دشمن در شب حركتكند تا ديده نشود). 32- هر كه ازخدا ترسد علمش كامل باشد. 33- هر كه ازخدا بترسد ترس او (از غير خدا) كم شود. 34- هر كه ترساو (از خدا) بسيار باشد آفت او كم خواهد بود. 35- هر كه ازخدا بترسد خشمش را شفا ندهد (يعنى دلش را با انتقام و آزار كسى تشفّى ندهد). 36- هر كه از پروردگارشبترسد از ظلم خود (به وسيله ارتكاب محرمات)ــــــــــــــــــــــــــــ ص 43337- من قلّتمخافته كثرت آفته 8364. 38- من لم يصدقمن اللّه خوفه لم ينل منه الأمان 8997. 39- من خافاللّه آمنه اللّه سبحانه من كلّ شيء 9014. 40- نعمالعبادة الخشية 9885. 41- نعم الحاجزعن المعاصي الخوف 9913. 42- نعم مطيّةالأمن الخوف 9914. 43- لا يخفخائف إلّا ذنبه 10151. 44- لا تخفإلّا ذنبك 10161. 45- لا علمكالخشية 10469. 46- الخشيةشيمة السّعداء 591. باز ايستد. 37- هر كه خوفو ترس او (از خدا) كم باشد آفت او بسيار باشد. 38- هر كه ترساو از خدا راست نباشد (يعنى واقعى نباشد) به ايمنى از او نخواهد رسيد. 39- هر كه ازخدا بترسد خداوند سبحان او را از هر چيزى ايمن گرداند. 40- خوب عبادتىاست ترس (از خدا). 41- خوب مانعىاست از گناهان ترس (از خدا). 42- خوب مركبتند رو ايمنى است ترس. 43- نبايدبترسد ترسندهاى مگر از گناه خود. 44- نترس مگراز گناه خود. 45- هيچ علمىمانند ترس از خدا نيست. (بلكه حقيقت علم اين است كه وسيله ترس از خدا شود). 46- ترس (ازخدا) خصلت نيكبختان است.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 43447- من خافالوعيد قرّب على نفسه البعيد 8399. 48- الخوفاستظهار 174. 49- من خافالعقاب انصرف عن السّيّئات 8629. الخوف من غير اللّه 1- إذا خفتالمخلوق فررت منه 4028. 2- إذا هبتأمرا فقع فيه، فإنّ شدّة توقّيه أشدّ من الوقوع فيه 4128. 3- و قال- عليه السّلام- في حقّ من ذمّه: جعل خوفه من العباد نقدا، و من خالقهم (خالقه)ضمانا (ضمارا) و وعدا 4782. 4- من خافالنّاس أخافه اللّه سبحانه من كلّ شيء 9015. 47- هر كه از وعدههاى عذاب و عقابالهى ترسد بر نفسش چيز دور را (قيامت و آنچه بيايد) نزديك گرداند. 48- ترس (ازخدا) پشت گرمى است. 49- هر كه ازعقاب (الهى) بترسد از گناهان منصرف شود. ترس از غير خدا 1- هر گاه از مخلوق ترسيدى از آن فرار خواهىكرد، نه آنكه به سوى او ميل كنى. 2- هر گاه ازامرى ترسيدى و خائف شدى در آن واقع شو و بيفت، زيرا سختى دورى از آن از افتادن درآن شديدتر است. 3- آن بزرگواردر باره كسى كه مذمّت او كرده مىفرمود: ترس خود را از بندگان نقد و حاضر، و ازخالق خويش نسيه قرار مىدهد و يا ضامن مىشود و وعده مىكند كه خواهم ترسيد امافعلا نمىترسد. 4- هر كه ازمردم ترسد خداوند سبحان او را از هر چيزى بترساند (بر عكس ــــــــــــــــــــــــــــ ص 435الخائف 1- الخائف لاعيش له 1011. 2- كم من خائفوفد به خوفه على قرارة الأمن 6963. 3- من هاب خاب7708. الإخافة 1- من لم يخفأحدا لم يخف أبدا 8955. 2- من أخافكلكى يؤمنك خير لك ممّن يؤمنك لكى يخيفك 8779. هر كه از خدا ترسد خداوند همه چيز رااز او بترساند). ترسناك (پر از خوف) 1- بيمناك زندگانى براى او نيست. (ممكناست مراد اين باشد، كسى كه ترس از نظر امنيتى در وجود او هست چنين فردى بر اوزندگى حرام است، چون خوشى ندارد، چنانكه امكان دارد معنايش چنين باشد: كسى كه ازخدا خائف است به زندگى دنيا نمىپردازد تا زندگانى داشته باشد): 2- چه بساترسناكى كه ترسش او را در جايگاه ايمنى وارد سازد. 3- كسى كه (ازمردم و يا گفتن حقى و يا از جنگ و مبارزه با باطل) بترسد محروم گردد. ترساندن 1- هر كه احدى را نترسانيده باشد هرگز نخواهد ترسيد. 2- هر كه تو را(از معاصى) بترساند تا تو را (از عذاب الهى) ايمن سازد براى تو بهتر از كسى است كهتو را (از عقوبت خدا) ايمن گرداند (و بگويد خدا رحيم است ــــــــــــــــــــــــــــ ص 436الخائب 1- للخائبالآئس مضض الهلاك 7326. الخير 1- الخير لايفنى 917. 2- الخير أسهلمن فعل الشّرّ 1199. 3- آفة الخيرقرين السّوء 3971. 4- إذا عقدتمعلى عزائم خير فامضوها 4016. خدا كريم است) تا اين كه تو را بترساند. نااميد و محروم 1- براى محروم نااميد (كه به دنبال مطلبى رودو به آن نرسد) درد هلاكت است (شايد مراد حضرت مطالب اخروى باشد). كار خير و اهل آن 1- كار خير فنا پذير نيست. 2- خير و عملنيك آسانتر از انجام دادن بدى است. (زيرا وسائل شر هميشه فراهم نيست اما وسيلهخير دائم موجود است، و ديگر آنكه در خير هيچ ترس و هراسى نيست اما در عمل شر ترس وهراس مىباشد، سوم اين كه در عمل خير با قصد توفيق حاصل است به خلاف شر كه تاانجام نگيرد جزا داده نمىشود). 3- آفت خير،رفيق بد است، (زيرا حالات او در چنين كسى اثر سوء مىگذارد). 4- هر گاه نيتقصدهاى خير را در دل گره زديد و يا بر آنها پيمان بستيد پس آن را روان ساخته بجاآوريد.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 4375- إذا رأيتمالخير فخذوا به 4023. 6- ثلاث هنّجماع الخير: إسداء النّعم، و رعاية الذّمم، و صلة الرّحم 4675. 7- جماع الخيرفي العمل بما يبقى، و الاستهانة بما يفنى 4735. 8- أصلحالمسىء بحسن فعالك و دلّ على الخير بجميل مقالك 2304. 9- افعل الخيرو لا تحقّر منه شيئا، فإنّ قليله كثير و فاعله محبور 2326. 10- أكثر سروركعلى ما قدّمت من الخير، و حزنك على ما فات منه 2345. 11- أعجل الخيرثوابا البرّ 2926. 5- هر گاه خير را ديديد پس فرا گيريد آن را (يعنى آن را بجاآوريد). 6- سه خصلت استكه آنها جمع كننده خيرند: احسان نعمتها، و رعايت عهد و پيمانها، و پيوند خويشان. 7- جمع كردنخوبى، در عمل كردن به آنچه پايدار است (يعنى طاعتهاى الهى)، و خوار شمردن آنچهفانى مىگردد مىباشد. 8- گنهكار رابه نيكوئى عملت اصلاح كن، و به زيبايى گفتار خويش بر خوبى راهنمائى كن. 9- خوبى راانجام ده، و از آن چيزى را كوچك مشمار، زيرا اندك آن بسيار، و فاعل آن شادمان است.10- شادمانىخود را بر آنچه از عمل خير مقدم داشتى و اندوهت را بر آنچه از تو فوت گشته بسياركن. 11- شتابانترين خير به حسب پاداش احسان است.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 43812- إنّ ماتقدّم من خير يكن لك ذخره، و ما تؤخّره يكن لغيرك خيره 3504. 13- إنّ أفضلالخير صدقة السّرّ، و برّ الوالدين، و صلة الرّحم 3550. 14- افعلالخير، و لا تفعل الشّرّ، فخير من الخير من يفعله، و شرّ من الشّرّ من يأتيه بفعله2418. 15- افعلواالخير ما استطعتم، فخير من الخير فاعله 2532. 16- ألا إنّأبصر الأبصار، من نفذ فى الخير طرفه 2757. 17- جماع الخيرفي المشاورة، و الأخذ بقول النّصيح 4769. 18- جماع الخيرفى الموالاة فى اللّه، و المعاداة فى اللّه، و المحبّة في 12- به راستى آنچه راكه از كار خير پيش اندازى ذخيره و پاداشش براى تست، و آنچه را كه تأخير اندازى خيرو بهرهاش از آن غير تست. 13- به راستىكه افزونترين خير و خوبى: صدقه پنهانى، نيكى به پدر و مادر، و پيوند رحم و خويشاست. 14- خوبى راانجام ده، و بدى را انجام مده، پس بهتر از خوبى كسى است كه خوبى مىكند، و بدتر ازبدى كسى است كه بدى مىنمايد. 15- خوبى را بهقدر استطاعت و توانايى خود انجام دهيد، كه از خوبى بهتر كننده آنست. 16- آگاه باشبه راستى كه بيناترين چشمها ديده كسى است كه نگاهش در خير نفوذ نمايد. (يعنى فقطمتوجه كارهاى نيك شود، و تنها نظر عميقش امور خيريّه است). 17- جمع كردنخير و خوبى در مشورت كردن و عمل كردن به گفتار نصيحت كننده است. 18- فراهم كردنخوبى و جمع آورى آن در دوستى كردن با يكديگر در راه خداــــــــــــــــــــــــــــ ص 439اللّه، و البغض فى اللّه 4781. 19- جماع الخيرفى أعمال البرّ 4796. 20- ربّ خيروافاك من حيث لا ترقبه 5363. 21- من لبسالخير تعرّى من الشّرّ 8085. 22- من فعلالخير فبنفسه بدأ 8177. 23- من زرعخيرا حصد أجرا 8337. 24- من لم يعرفالخير من الشّرّ فهو من البهائم 8755. 25- من لم يعرفمنفعة الخير لم يقدر على العمل به 9009. 26- من قدّمخيرا وجده 9214. 27- من قصّر عنفعل الخير خسر و ندم 9229. و دشمنى با يكديگر در راه خدا و دوستى كردن در راه خداو دشمنى نمودن در راه خدا خواهد بود. 19- جمع كردنخير در عملهاى نيك است. 20- بسا خيرىكه به تو رسد از جايى كه انتظار آن را نكشى. (يعنى نبايد هرگز نااميد شد). 21- هر كه(لباس) خير را بپوشد از (لباس) شر برهنه خواهد شد. 22- هر كه خيرىرا انجام دهد به نفس خود ابتداء نموده است. (يعنى نخست نفع مهم خير به خودش رسد). 23- هر كه خيرىرا زراعت كند اجر و پاداشى را درو نمايد. 24- هر كه خيررا از شر (خوبى را از بدى) نشناسد پس از چارپايان است. 25- هر كهمنفعت و فايده خير را نداند توانايى عمل آن را نخواهد داشت. 26- هر كه خيرىرا پيش فرستد آن را دريابد. 27- هر كه ازانجام دادن كار خير تقصير و كوتاهى نمايد زيان برد و پشيمانــــــــــــــــــــــــــــ ص 44028- من أماراتالخير الكفّ عن الأذى 9330. 29- ما خيربعده النّار بخير 9496. 30- لا تعدّنّشرّا ما أدركت به خيرا 10185. 31- لا تعملشيئا من الخير رياء، و لا تتركه حياء 10254. 32- لا يقولنّأحدكم إنّ أحدا أولى بفعل الخير منّي فيكون و اللّه كذلك، إنّ للخير و الشّرّ أهلافمهما تركتموه كفاكموه أهله 10391. 33- ما قدّمتهمن خير فعند من لا يبخش الثّواب، و ما ارتكبته من شرّ گردد. 28- ازنشانههاى خير است باز ايستادن از اذيّت و آزار (چه نسبت به انسانها و چه نسبت بهغير آنها). 29- خيرى كهبعد از آن دوزخ باشد خير نيست (بلكه شر محض است ممكن است مقصود نعمتهايى باشد كهآدمى را به جهنم مىرساند و مردم آن را خير به حساب آورند). 30- چيزى را كهبه وسيله آن خير را به دست آورى شر مشمار (مانند بلايى كه موجب اجر و ثواب است). 31- از خيرچيزى را از براى ريا (و خوشنودى مردم) عمل مكن (چون شرك به خداست) و آن را از جهتشرم و حياء (كه از كردن آن خجلت بكشى) ترك منما (زيرا آدمى بايد خدا را در نظرگيرد سرزنش مردم و ايراد آنان حكم را تغيير نمىدهد). 32- (ازفرازهاى حكمت 414 نهج البلاغه است كه در آن فرموده: كار خير را انجام دهيد و چيزىاز آن را كوچك مشماريد زيرا كوچك آن بزرگ و اندك آن بسيار است آن گاه فرموده:)هرگز احدى از شما نگويد: به راستى ديگرى به كار خير از من سزاوارتر است، پس به خداسوگند چنين باشد، به راستى كه براى خير و شر اهلى است، هرگاه شما آن را ترك كنيداهلش آن را كفايت خواهد نمود. 33- آنچه ازخير پيش فرستادهاى در نزد كسى (خدا) است كه كم نمىگذاردــــــــــــــــــــــــــــ ص 441فعند من لا يعجزه العقاب 9705. 34- ملاك الخيرمبادرته 9718. 35- ملاك كلّخير طاعة اللّه سبحانه 9731. 36- مفتاحالخير التّبرّي من الشّرّ 9808. 37- شرّ لايدوم خير من خير لا يدوم 5700. 38- طالب الخيربعمل الشّرّ فاسد العقل و الحسّ 5996. 39- ظفر بالخيرمن طلبه 6046. 40- عزيمةالخير تطفئ نار الشّرّ 6308. 41- غارس شجرةالخير تجتنيها أحلى ثمرة 6442. پاداش را، و آنچه از بدى آن را مرتكب شدى در نزدكسى است كه او را عقاب ناتوان نسازد (و قدرت دارد كه انتقام كشد و تلافى كند). 34- ملاك خير(و كمال آن) پيشى گرفتن در آنست. 35- ملاك هرخيرى فرمانبردارى خداى سبحان است. 36- كليد خوبىبىزارى جستن از بدى است. 37- شرى كهدائمى نباشد بهتر از خيرى است كه دوام ندارد. (شايد جهتش اين باشد كه شر وقتىدائمى نبود با گذشت آن انسان خوشحال است ولى بر عكس اگر خير دايمى نشد افسردگىآورد كه چرا ادامه پيدا نمىكند). 38- طلب كنندهخير (و انتظار كشنده آن) در مقابل عمل بد فاسد العقل و فاسد الحسّ است. (يعنى عقلو حس خود را از دست داده است). 39- به خيرخواهد رسيد كسى كه جوياى آن باشد. 40- قصد كارخير آتش بدى را فرو مىنشاند. 41- كارندهدرخت نيكى و غرس كننده آن شيرينتر ميوه از آن مىچيند (تا ديگران).ــــــــــــــــــــــــــــ ص 44242- لن تتحقّقالخير حتّى تتبرّأ من الشّرّ 7428. 43- ليس بخير منالخير إلّا ثوابه 7487. 44- ليس الخيرأن يكثر مالك و ولدك، إنّما الخير أن يكثر علمك، و يعظم حلمك 7497. 45- من قدّمالخير غنم 7901. 46- فاعل الخيرخير منه 6528. 47- فعل الخيرذخيرة باقية، و ثمرة زاكية 6545. 48- قدّمواخيرا تغنموا، و أخلصوا أعمالكم تسعدوا 6779. 49- لأن تكونتابعا للخير خير لك من أن تكون متبوعا في الشّرّ 7361. 50- لن يجزىجزاء الخير إلّا فاعله 7406. 42- هرگز خوبى را تحقق نخواهى بخشيد تا آنكه از بدىبيزارى جويى. 43- از نيكىنمودن بهتر نيست مگر پاداش آن. 44- خير و خوبىاين نيست كه مال و فرزند تو زياد باشد، جز اين نيست كه خير و خوبى آنست علم توزياد شد، و بردباريت عظيم گردد. 45- هر كه كارخير را پيش فرستد نفع عظيم برده است. 46- فاعل خير(و كننده) كار نيك بهتر از آنست. 47- كار خيرذخيرهايست باقى و ميوه ايست پاكيزه. 48- پيش فرستيدخيرى را تا غنيمت بريد و اعمال خود را خالص گردانيد تا نيكبخت شويد. 49- هر آينهتابع خير باشى براى تو بهتر از آنست كه در شر متبوع باشى (يعنى گر چه رتبه متبوعيتبالاتر از تابعيت است). 50- هرگز پاداشخوبى جزا داده نمىشود مگر به كننده آن. ــــــــــــــــــــــــــــ ص 443خير الدنيا و الآخرة 1- أربع مناعطيهنّ فقد أعطي خير الدّنيا و الآخرة: صدق حديث، و أداء أمانة، و عفّة بطن، وحسن خلق 2142. 2- ثلاث من كنّفيه فقد رزق خير الدّنيا و الآخرة: هنّ الرّضا بالقضاء، و الصّبر على البلاء، والشّكر في الرّخاء 4670. الاستخارة 1- استخر و لاتتخيّر، فكم من تخيّر أمرا كان هلاكه فيه 2346. 2- إذا أمضيتفاستخر 3988. خير دنيا و آخرت 1- چهار چيز است كه بهر كه داده شده باشد پس درواقع خير دنيا و آخرت باو عطا شده است: راستى گفتار، و امانت را رد نمودن، ونگهداشتن شكم از حرام و مشتبه و حسن خلق. 2- سه صفت استهر كه آن صفات در او باشد در حقيقت خير دنيا و آخرت روزى او شده است: آنها عبارتنداز خوشنودى به قضاء و قدر الهى، و شكيبايى بر بلاء و محنت، و شكر و سپاسگزارى ازحق تعالى در فراخى و وسعت. طلب خير كردن 1- استخاره كن (يعنى به طلب كردن خير به يكى ازطرق شرعى چنانكه معروف است، و يا محض طلب خير و واگذار كردن كار خود به خدا) و خوداختيار مكن، چه بسا كسى كه كارى را اختيار كرده كه هلاكت او در آن باشد. 2- هر گاه جزمبر انجام كارى كنى استخاره كن.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 4443- ما ندم مناستخار 9453. الأخيار 1- سنّةالأخيار لين الكلام، و إفشاء السّلام 5565. الاختيار 1- من ساءاختياره قبحت آثاره 8057. 2- من سوءالاختيار مغالبة الأكفاء، و معاداة الرّجال 9352. 3- من أحسنالاختيار صحبة الأخيار 9387. 4- من سوءالاختيار مغالبة الأكفاء، و مكاشفة الأعداء و مناواة من يقدر على الضّرّاء 9429.3- پشيمان نخواهد گرديد كسى كه استخاره كند. نيكان 1- طريقه نيكان نرمى سخن، و بلند كردن سلام يا انتشارآنست. برگزيدن 1- هر كه برگزيدنش بد باشد (مانند گزينش رفيق و ياحرفه و پيشه و صنعت) آثار (و اعمال و افعال) او زشت خواهد بود. 2- از بدىگزينش و اختيار است غلبه جستن بر امثال و دشمنى نمودن با مردان. 3- از نيكوترينگزينش است مصاحبت نيكان. 4- از بدىاختيار است بر امثال و اقران غلبه جستن و آشكار نمودن دشمنى، و دشمنى و عداوت باكسى كه بر زيان رساندن قادر و توانا باشد.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 4455- من أفضلالاختيار و أحسن الاستظهار أن تعدل في الحكم (القضاء)، و تجريه في الخاصّة والعامّة على السّواء 9428. 6- من أفضلالاختيار التّحلّي بالإيثار 9436. 7- من حسنالاختيار مقارنة الأخيار، و مفارقة الأشرار 9437. 8- بئسالاختيار الرّضا بالنّقص 4386. اختيار اللّه 1- من لم يصلحعلى اختيار اللّه لم يصلح على اختياره لنفسه 9000. الخيانة 1- جانبواالخيانة فإنّها مجانبة الإسلام 4742. 5- از افزونترين اختيار و گزينش و نيكوتريناحتياط و پشتوانه آنست كه در قضاء و حكم نمودن عدالت كنى، و آن را در خواص و عوام(خويشاوندان و افراد دور) بالسّويّه و بر يك روش اجراء سازى. 6- ازافزونترين اختيار است زيور يافتن به ايثار (كه آدمى ديگران را بر خود مقدم دارد)7- از حسن اختيار است همراهى با نيكان، و جدا شدن از بدان. 8- بد اختيارىاست خوشنودى به نقص و كمى. (زيرا خداوند در انسان كمال و ترقى را خواسته است). گزينش الهى 1- هر كه بر اختيار خدا (و آنچه خدا براى او برگزيده) شايسته نگردد، بر اختيار خود براى نفس خويش (و آنچه خود براى خود برگزيند)بصلاح نيايد. خيانت 1- از خيانت بپرهيزيد زيرا كه آن دورى كردن از اسلاماست.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 4462- رأس النّفاقالخيانة 5227. 3- رأس الكفرالخيانة 5260. 4- غايةالخيانة خيانة الخلّ الودود و نقض العهود 6374. 5- من عملبالخيانة فقد ظلم الأمانة 9118. 6- من أفحشالخيانة خيانة الودائع 9310. 7- لا تخن منائتمنك و إن خانك، و لا تشن عدوّك و إن شانك 10418. 8- لا تجتمعالخيانة، و الاخوّة 10583. 9- إيّاك والخيانة، فإنّها شرّ معصية، و إنّ الخائن لمعذّب بالنّار على خيانته 2667. 2- سرنفاق و دو روئى خيانت (به اسلام و مسلمين بلكه با مردم) است. 3- سر كفرخيانت است (با مردم يا با خالق و خلق). 4- نهايت خيانتخيانت به دوستى است بسيار دوست و شكستن عهدها و پيمانها. 5- هر كه بهخيانت (در امور) عمل كند در حقيقت به امانت ستم نموده است. 6- ازفاحشترين خيانتها خيانت در امانتهاست. 7- به كسى كهامين كرده باشد تو را خيانت مكن هر چند او تو را خيانت كند، و دشمنت را زشت مگردان(و از او بدگويى مكن) گر چه او تو را زشت كرده (و در باره تو بدگويى كند). 8- خيانت وبرادرى جمع نمىشوند. 9- بر تو بادبه دورى از خيانت، زيرا كه آن بدترين گناه است، و به درستى كه خيانتكار به سببخيانتش به آتش معذّب خواهد گرديد.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 44710- أعظمالخيانة خيانة الأمّة 2941. 11- الخيانةغدر 107. 12- الخيانة أخالكذب 279. 13- الخيانةصنو الإفك 738. 14- الخيانةرأس النّفاق 969. 15- الخيانةدليل على قلّة الورع، و عدم الدّيانة 1431. 16- إذا ظهرتالخيانات (الجنايات) ارتفعت البركات 4030. 17- لا مرحبابوجوه لا ترى إلّا عند كلّ سوء 10894. 10- بزرگترين خيانت، خيانت به امام و يا بهامّت است. 11- خيانتبىوفايى است (چون تا كسى بىوفا نباشد خيانت نكند). 12- خيانتبرادر دروغگويى است. (و هر دو ضد اسلام و انسانيت مىباشند). 13- خيانت وناصافى همتا و هم شاخ دروغ است. 14- خيانت رأسنفاق و دورويى است. 15- خيانت دليلبر كمى پارسائى و پا بند نبودن به دين است. 16- هر گاهخيانتها و يا جنايتهاى (مردم نسبت به يكديگر) ظاهر گرديد بركتها برداشته شود. 17- (طبق آنچهدر حكمت 191 نهج البلاغه است اين فراز را در وقتى فرمودند كه جنايتكارى را نزدحضرت آوردند كه با او عدهاى اوباش بودند حضرت فرمود:) گشاده و خوش مباد روهايى كهديده نمىشود مگر نزد هر بدى. ــــــــــــــــــــــــــــ ص 448الخائن و المزيع 1- الخائن منشغل نفسه بغير نفسه، و كان يومه شرّا من أمسه 2013. 2- المزيع والخائن سواء 564. 3- الخائن لاوفاء له 888. 4- من علاماتالخذلان ايتمان الخوّان 9279. خيانت كار 1- خائن كسى است كه نفس خود را به غيرنفس خود مشغول ساخته و امروز او بدتر از ديروز او باشد. 2- انحرافكننده و خيانتگر با هم برابرند. 3- خائن براى اووفائى نيست. 4- ازنشانههاى واگذاشتن و ترك يارى (خدا) خيانت كنندگان را امين دانستن است. ــــــــــــــــــــــــــــ ص 449باب الدال الدائب و الكادح 1- ربّ دائبمضيّع 5276. 2- ربّ كادحلمن لا يشكره 5289. استدبار الأمور 1- من استدبرالأمور تحيّر 7803. المدبر و المقبل 1- لا تتمسّكنّبمدبر، و لا تفارقنّ مقبلا 10271. رنجكش 1- بسا رنج برندهاى كه ضايع كننده است(عمر خود را و يا به آخرت خويش ضرر زننده است). 2- بسا تعبكشندهاى كه رنج و تلاش او براى كسى است كه او را شكر نخواهد نمود. پشت سر اندازى كارها 1- هر كه كارها را پشت سر اندازد (يانخست در آن تأمل نكند) حيران ماند. رو آورنده و پشت كننده 1- چنگ به دامان از بخت برگشته مزن، واز صاحب اقبال جدا مشو (چون درــــــــــــــــــــــــــــ ص 4502- لربّما أقبلالمدبر، و أدبر المقبل 7398. التدبير 1- القليل معالتّدبير أبقى من الكثير مع التّبذير 1948. 2- أدلّ شيءعلى غزارة العقل حسن التّدبير 3151. 3- التّدبيربالرّأي، و الرّأي بالفكر 41. 4- التّدبيرنصف المعونة 566. 5- التّدبيرقبل العمل يؤمن النّدم 1417. 6- التّدبيرقبل الفعل يؤمن العثار 1482. 7- حسنالتّدبير، و تجنّب التّبذير من حسن السّياسة 4821. اقبال و ادبار خواست خدا لحاظگرديده است). 2- همانا بساپشت گرداننده رو آورد (پس نبايد نااميد شد) و رو آورنده پشت كند (پس نبايد مغرورگشت). چاره جويى 1- كم با تدبير از بسيار با تبذير و اسرافپايندهتر است. 2- راهنماترينچيز بر بسيارى عقل حسن تدبير است، در معاد و معاش. 3- چاره كارهابه رأى مىشود، و رأى به فكر و تأمل حاصل گردد. 4- چاره جويىنصف يارى كردن است (هم نسبت به خود و هم نسبت به ديگران). 5- چاره جويىپيش از كار و قبل از عمل (آدمى را) از پشيمانى ايمن مىسازد. 6- چاره جويى وتدبير كار قبل از انجام آن (آدمى را) از لغزش ايمن مىدارد. 7- نيكويىتدبير و دورى و اجتناب نمودن از اسراف از نيكويى سياست است.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 4518- حسنالتّدبير ينمي قليل المال، و سوء التّدبير يفني كثيره 4833. 9- سببالتّدمير سوء التّدبير (سوء التّدبير سبب التّدمير) 5549. 10- سوءالتّدبير مفتاح الفقر 5572. 11- من ساءتدبيره تعجّل تدميره 7906. 12- من تأخّرتدبيره تقدّم تدميره 8045. 13- من ساءتدبيره بطل تقديره 8047. 14- من ساءتدبيره كان هلاكه في تدبيره 8768. 15- لا عقلكالتّدبير 10445. 16- لا ينجعتدبير من لا يطاع 10834. 8- نيكويى تدبير مال كم را زياد و نمو داده، و بدى تدبيربسيار آن را فانى سازد. 9- سبب هلاكتبدى تدبير است. (و اين معنى به تجربه ثابت شده كه اكثر زمامداران و مسئولين مملكتىبا سوء تدبير به بدبختى رسيدهاند). 10- بدى تدبيركليد درويشى است. 11- هر كهتدبيرش بد باشد هلاكت او زود در رسد. 12- هر كهتدبير او (در كارها) پس افتد به هلاكت افتادن او پيش افتد. 13- هر كهتدبير او بد باشد تقدير و اندازه گيرى او باطل خواهد شد. 14- هر كهتدبيرش بد باشد هلاكت او در تدبيرش مىباشد. 15- هيچ عقلىمانند تدبير نيست. 16- سود نداردتدبير كسى كه اطاعت نمىشود (زيرا هر چه نقشه كشد و طراحى نمايد همه بىفايدهخواهد بود چون عملى نمىگردد). ــــــــــــــــــــــــــــ ص 452التّدابر و التخاذل 1- جانبوا التّخاذل،و التّدابر، و قطيعة الأرحام 4743. الإدبار 1- قلّما يعودالإدبار إقبالا 6723. 2- من علاماتالإدبار مقارنة الأرذال 9287. 3- من علاماتالإدبار سوء الظّنّ بالنّصيح 9406. 4- يستدلّ علىالإدبار بأربع: سوء التّدبير، و قبح التّبذير، و قلّة الإعتبار، و كثرة الاعتذار(الاغترار) 10958. 5- المحاسن فيالإقبال هي المساوي في الإدبار 1826. ترك يارى يكديگر 1- از ترك يارى يكديگر، وپشت كردن، و بريدن از خويشان دورى نمائيد. بخت برگشتگى 1- كم است كه اقبال و يا دولتى كه پشت كند روآورد. 2- ازنشانههاى ادبار (پشت كردن دولت) همراهى با مردمان پست است. 3- ازنشانههاى ادبار است بد گمانى به نصيحت كننده (و او را مغرض به حساب آوردن). 4- بر ادبار (وپشت كردن دولت از آدمى) به چهار چيز استدلال مىشود: بدى تدبير، و زشتى اسراف، وكمى اعتبار، و بسيار مغرور شدن و يا بسيار پوزش طلبيدن. 5- نيكوئيها دراقبال، بديهايند در ادبار. (يعنى خدا نكند روزگار بر كسى پشت كند، كه در آن وقتخوبيها و نيكوييها بد به حساب آيد، چنانكه در وقت رو ــــــــــــــــــــــــــــ ص 453الداخل و القادم 1- من دخلمداخل السّوء اتّهم 7778. 2- لكلّ داخلدهشة و ذهول 7270. 3- لكلّ داخلدهشة فابدأوا بالسّلام 7314. 4- لكلّ قادمحيرة فابسطوه بالكلام 7315. الاستدراج و المستدرج 1- أولى النّاسبالحذر أسلمهم عن الغير 3096. آوردن، بديها خوب و نيكو شمرده شوند). ورود 1- هر كه در جاهاىبد وارد شود متّهم گردد. 2- براى هرداخل شوندهاى حيرانى و زوال عقل يا غفلتى است. (ممكن است مراد ورود در قبر باشدچون آدمى با آن جهان مأنوس نيست، و يا امكان دارد مقصود ورود افراد بر خانههاباشد كه چون دهشت دارد و طرف غافل است پس بايد سلام كرد بيخبر وارد نشد چنانكه درروايت بعد متعرض خواهد شد و يا ممكن است مقصود اين باشد كه بحكام سفارش نمايد: كسىكه بر شما وارد مىشود حيران و ترسناك است پس به آنها نرمى نشان دهيد و اللّهأعلم). 3- براى هروارد شوندهاى دهشتى و ترسى باشد، پس ابتداء به سلام نمائيد (در اين روايت هم دواحتمال اخير مىرود). 4- براى هرواردى سرگردانى است پس با سخن و شكفته رويى با او بر خورد نماييد. سلب نعمت به يكباره 1- سزاوارترين مردم به احتياط و دورى ازنافرمانى (خدا) سالمترين آنهاست ازــــــــــــــــــــــــــــ ص 4542- كم منمستدرج بالإحسان إليه 6943. الدّرس 1- لا فقه لمنلا يديم الدّرس 10552. الاستدراك و التدارك 1- المستدركعلى شفا صلاح 1218. 2- تدارك فيآخر عمرك ما أضعته في أوّله تسعد بمنقلبك 4572. 3- حسنالاستدراك عنوان الصّلاح 4867. حوادث و مصائب (چون امكان دارد خداوند يك بار او رامؤاخذه كند، و سالم ماندن او از راه استدراج باشد). 2- چه بساگرفته شده نعمتى به سبب گنهكارى كه زياد به او احسان شده است (و او حياء نكرده تاخداوند ترك او كند). درس 1- فقه و فهمى نيست براى كسى كه درس را ادامه نمىدهد. تلافى كردن 1- تدارك كننده بر كنار صلاح است. (يعنى مشرف استبر آنچه صلاح حال اوست). 2- آنچه را كهدر اوّل عمرت ضايع نمودى در آخر آن تلافى و تدارك نما تا در بازگشت خود نيكبخت گردى.3- نيكويى بازيافت (خطاها و تدارك آنها به توبه) دليل صلاح و شايستگى است. ــــــــــــــــــــــــــــ ص 4554- فاز من أصلحعمل يومه، و استدرك فوارط أمسه 6540. 5- من استدركأصلح 7698. 6- من استدركفوارطه أصلح 7809. 7- ما أبعدالاستدراك من الفوت 9488. 8- تعجيلالاستدراك إصلاح 4492. المداراة 1- دار النّاستأمن غوائلهم، و تسلم من مكائدهم 5128. 2- دار النّاستستمتع بإخائهم، و القهم بالبشر تمت أضغانهم 5129. 4- به پيروزى رسيده كسى كه عملامروز خود را اصلاح نموده و تقصيرات ديروزش را باز يافت و تلافى كرده است. 5- هر كه(گناهان و تقصيرات خود را) تلافى كند اصلاح نمايد. 6- هر كهتقصيرات و پيش فرستادههاى خود را تلافى كند (حال خود را) اصلاح نمايد. 7- چه باز يافترا از فوت (از دست رفتن) دور ساخته است. 8- شتاب كردندر استدراك و تلافى خطاء اصلاح نفس است. مدارا كردن 1- با مردم يا با مخالفان مدارا نما و تقيه كن تااز مصيبتهاى آنان ايمن بوده، و از كيدها و افكار شيطانى آنها سالم مانى. 2- با مردممدارا نما تا به برادرى ايشان بهره برى، و آنها را با شكفته روئى ملاقات كن تاكينههاى آنان بميرد (و ديگر در پى آزارت نباشند يا تا كينههاى آنان را بميرانى).ــــــــــــــــــــــــــــ ص 4563- دار عدوّك،و أخلص لودودك، تحفظ الأخوّة، و تحرز المروءة 5130. 4- رأس الحكمةمداراة النّاس 5252. 5- سلامة العيشفي المداراة 5607. 6- من دارىالنّاس سلم 7902. 7- من لم يصلحهحسن المداراة أصلحه سوء المكافاة 8202. 8- من دارىالنّاس أمن مكرهم 8465. 9- من لم يدارمن فوقه لم يدرك بغيته 9007. 10- مداراةالرّجال من أفضل الأعمال 9786. 11- مداراةالأحمق من أشدّ العناء 9787. |
|
|
 |
|
 |
|
