او انتزاع و به اجتماع سپرده شود ؟ ! جوابی ندارد ، اما مطابق اينسوسياليسم ، علتش اين است كه ماشين تعلق به اجتماع دارد و از اول ، فردنمیتواند مالك آن بشود . به علاوه ، چنان كه قبلا گفتيم و بعدا نيز توضيحخواهيم داد ، سوسياليسم ماركس ، بيش از آن كه سرمايهداری را ظالمانهجلوه دهد ، عادلانه جلوه میدهد . و اما قسمت دوم : اين مطلب كه اشياء فقط آن اندازه میتوانند كارايجاد كنند كه كار صرف آنها شده است ، اگر كار صرف شده را اعم بگيريم، يك مطلب فلسفی است و با قانون لا وازيه ارتباط پيدا میكند كه میگويد: " هيچ چيز ، موجود و هيچ چيز ، معدوم نمیشود . موجود شدنها و معدومشدنها عبارت است از تركيب و تجزيه ، و مجموع ماده و انرژی ، يك مقدارثابتی دارد " ولی از طرفی اصل لاوازيه حداكثر اين است كه در مورد طبيعتمرده صادق باشد نه طبيعت زنده . ما در مقاله " اصالت روح " ( 1 )درباره اين مطلب بحث مختصری كردهايم و مطلبی هم از كتاب " مقدمهای برفلسفه " تأليف " ازوالد كوليه " نقل كردهايم . از طرف ديگر ، اينقاعده بر فرض صحت ، مربوط به مطلق كاری است كه در طبيعت ، در ايجاداشياء صرف میشود ، مثلا پولاد كه بوجود میآيد ، سالها بلكه قرنها كار درطبيعت صورت میگيرد تا پولاد بوجود میآيد ، والبته مقدار كاری كه انسانبرای استخراج و تصفيه و ذوب و غيره میكند ، نسبت به مقدار كاری كه درطبيعت روی پولاد صورت گرفته ناچيز است . [ بر فرض صحت اين قاعده ]مجموع كاری كه پولاد انجام میدهد پاورقی : . 1 [ در جلد اول كتاب " مقالات فلسفی " ] . |