است . همين طور است وضع رساله " سوسياليسم " كه در كتاب حاضر در
بخش " رساله‏های اقتصادی " آمده است و البته صرفا جنبه اقتصادی ندارد
، جنبه جامعه شناسی و فلسفه تاريخ نيز دارد . همچنين در آن كتاب در بخش‏
" رساله‏های اقتصادی " بحثی تحت عنوان " بيمه " آمده بود كه مشتمل بر
دو سخنرانی آن متفكر شهيد در انجمن اسلامی پزشكان بود . متن كامل و تصحيح‏
شده آن بحث قبلا در كتاب " مسأله ربا ، به ضميمه بيمه " كه توسط "
شورای نظارت " به چاپ رسيده منتشر شده است .
گذشته از يادداشتهای كوتاهی كه در حد فيش برداری است و چند يادداشت‏
كه جنبه اقتصادی آنها ناچيز بود و نقل آنها به " سلسله يادداشتهای استاد
" موكول شد و نيز بحث بيمه كه شرح آن گذشت ، در اين كتاب نه تنها هيچ‏
مطلبی نسبت به كتاب مذكور حذف نشده است بلكه - چنانكه گفته شد -
مطالبی از استاد كه در آن كتاب ذكر آنها لازم ديده نشده بود آورده شده‏
است .
ذكر اين نكته ضروری است كه استاد در ضمن نقل برخی اقوال از كتابهای‏
مختلف ، و در داخل پرانتز مطالبی به نقل افزوده‏اند . اين اضافات ، به‏
تناسب در داخل نقل قول و يا پاورقی ذكر گرديده است .
بديهی است كه اگر استاد شهيد حضور می‏داشتند كتابی به مراتب كاملتر از
كتاب حاضر ارائه می‏دادند ، ولی افسوس كه منافقان تحمل وجود او را
نداشتند و به تعبير امام عزيز " همگان را از ثمرات ارجمند او محروم‏
نمودند " . باشد كه همين مختصر ، كارمايه ای باشد برای محققين اسلامی تا
" نظام اقتصادی اسلام " را به طور كامل تبيين و تدوين نمايند .
يازدهم ارديبهشت 1368 برابر با دهمين سالگرد شهادت استاد
شورای نظارت بر نشر آثار استاد شهيد مطهری

13