سوسياليزم ماركس كه نام آن را سوسياليزم علمی گذاشته‏اند ، اعتراف‏
دارد كه انسانها عامل ايجاد سوسياليزم هستند ، يعنی عامل انسانی را نديده‏
نمی‏گيرد ، اما به واسطه طرز تفكر مادی خود درباره انسان كه انگيزه انسان‏
را همواره منافع مادی می‏داند ( 1 ) مبارزه انسان را هميشه مبارزه طبقاتی‏
می‏داند . به نقل " شاله " در جزوه " سرمايه‏داری و سوسياليزم " ص 45
، ماركس می‏گويد :
" مبارزه طبقاتی مهمترين و اساسی‏ترين حوادث تاريخ است " .
علی هذا اول بايد زمينه مبارزه طبقاتی به وجود بيايد . اين زمينه را
تكامل ابزار توليد ايجاد می‏كند . تكامل ابزار توليد سبب می‏شود كه منافع‏
به طبقه خاصی اختصاص پيدا كند ، طبقات محروم عليه آنها به مبارزه بر
می‏خيزند .
ولی از نظر ما آنچه انسان را بر می‏انگيزد ، تنها منافع مادی نيست ،
منافع مادی يكی از علل جنبش انسانهاست . به عقيده ما انسانهای عالی ،
انگيزه‏شان امور مادی نيست . پس تضاد اجتماعی و تكامل اسباب توليد كه‏
سبب اين تضاد می‏شود يكی از اسباب انقلابهاست ، بلكه احيانا می‏توان بشر
را عليه طغيان خودش برانگيخت و واداشت . علی هذا سوسياليزم ماركس صد
در صد با واقعيت تطبيق نمی‏كند ، پس نمی‏توان آن را سوسياليزم علمی خواند
.
ص 16 :
" مفهوم مالكيت مشترك يا اشتراكی برای مشخص ساختن

پاورقی :
. 1 به عبارت ديگر ، محرك تاريخ را تكامل ابزار توليد و منافع طبقاتی‏
می‏داند و شكل حركت را مبارزات طبقاتی ناشی از تضاد می‏داند ، و نتيجه را
تكامل می‏داند .

192