ضد استعماری بود ولی ضد استعمار سياسی و ديگر مبارزه و جنبش مشروطيت كهدر آن ، روحانيت يكی از دو شريك بزرگ بود يعنی روحانی و غير روحانی هردو در آن شركت داشتند جنبشی بود كه ماهيت سياسی داشت ، جنبشی بود ضداستبدادی و ديگر ، جنبش ملی شدن صنعت نفت در بين سالهای 29 تا 32 كهآن هم جنبش بزرگی بود در كشور ما ، يك جنبش ضد استعمار اقتصادی كه بازدر اين نهضت روحانيت شريك و مؤيد بود ولی منحصر به روحانيت نبود ايننهضت هم ماهيت ضد استعماری داشت بنابراين جنبش تنباكو ماهيتضداستعمار اقتصادی ، جنبش عراق ماهيت ضد استعمار سياسی ، جنبشمشروطيت ماهيت ضد استبداد و جنبش نهضت ملی شدن صعنت ملی شدن صنعتنفت ماهيت ضد استعمار اقتصادی داشته است . ما میتوانيم نهضت امروز را با هر يك از اين نهضتها مقايسه كنيمببينيم آيا شبيه يكی از اينها هست ؟ و شبيه كداميك از اينهاست ؟ و ياشبيه هيچكدام نيست ؟ دومين چيزی كه بايد مقايسه بكنيم اينست كه يكسلسله حركتها و نهضتهای كوچك و بزرگ ديگر هم در كشور ما وجود داشته ودارد : نهضتهايی برای آزدای ، نهضتهايی برای دموكراسی ، نهضتهايی به نامحقوق بشر ، نهضتهايی بر ضد استثمار كه اين نهضت را با هر يك از اينهاهم میتوان مقايسه كرد كه آيا شبيه يكی از اينهاست ؟ اگر هست شبيهكداميك است و يا شبيه هيچكدام نيست . در اينجا لازم است مطلبی را عرض بكنم كه تشريح هدفهای يك نهضت ازماهيت آن نهضت جدا نيست همچنانكه از رهبری آن |