كسی اين كار را كرده است ؟ به حكم فطرت میفهميدند كه اين بتهای بيجانخودشان نمی توانند به جان همديگر بيفتند لابد كار يك موجود شاعر است²انا سمعنا فتی يذكرهم يقال له ابراهيمغ يك جوانی بود به نام ابراهيم كهبه اينها بدگويی میكرد ، نكند كار او باشد ابراهيم را احضار كنيد تا ازاو بازپرسی كنيم « / انت فعلت هذا بالهتنا يا ابراهيم »ابراهيم ! آياتو اين كار را كردی : « قال بل فعله كبيرهم فاسئلوهم ان كانوا ينطقون نه ، من نكردم علامت جرم را شما دست كس ديگر میبينيد ، میآئيد يقه مرامی چسبيد ؟ علامت جرم كه همراه بت بزرگ است چرا به سراغ من آمده ايد ؟از خودشان بپرسيد تا جواب بدهند ؟ « فرجعوا الی انفسهم »با خودشان فكركردند كه راست میگويد با اين عمل « رجعوا الی انفسهم »يعنی فكرشان رااز زنجير عقيده آزاد كرد اين را میگويند عمل انسانی . موسی بن عمران عملش انسانی است كه وقتی میبيند قومش گوساله سامری رابه عنوان يك بت انتخاب كرده اند و دارند پرستش میكنند گفت :²لنحرقنه ثم لننسفنه فی اليم نسفاغ به خدا آتشش میزنم ، به خدا خاكسترشرا هم بر باد میدهم برای اينكه اگر می ماند چه میكرد ؟ غير از اينكهمردمی را در زنجير يك خرافه گرفتار میكرد مگر اثر ديگری داشت ؟ واقعاقوم موسی كه آمدند گوساله را پرستش كردند فكر آزادشان آنها را به آنجاكشاند ؟ يا چون از دريا بيرون مده بودند ، چشمشان افتاده بود به مردمی كهبتهايی دارند و [ آنها را ] سجده میكنند ، و تا آنوقت هم بت سجده كردنرا نديده بودند ، خوششان آمده بود « يا موسی اجعل لنا الها كما لهم آلههسرگرميهای خوبی دارند ، اينها خوب چيزهايی است ، از اينها خوشمان میآيد. موسی ! همانطور كه اينها چنين چيزهايی دارند ، |
