حاشا و كلا " . جوابی كه مجتهدين میدهند اينست كه اينگونه تعبد و تسليمها ، تسليم به قول معصوم نيست ، تسليم به جهالت است . اگر واقعا محرز بشود كه معصوم سخنی گفته ما هم تسليم هستيم ولی شما میخواهيد جاهلانه به هر چه میشنويد تسليم شويد . در اينجا برای نمونه كه فرق بين طرز فكر جامد اخباری و فكر اجتهادی معلوم شود مطلبی را كه اخيرا برخوردهام ذكر میكنم . يك نمونه از دو طرز تفكر نه در حال نماز فقط بلكه در همه احوال . يكی از آن احاديث اينست : « الفرق بين المؤمنين و المشركين التلحی » . يعنی فرق بين مسلمان و مشرك تحت الحنك در زير گلو انداختن است . عدهای اخباريين به اين حديث و امثال آن تمسك كرده میگويند هميشه بايد تحت الحنك افتاده باشد . ولی مرحوم ملا محسن فيض با اينكه به اجتهاد خوشبين نبوده ، در " وافی " باب الزی و التجمل ، اجتهادی دارد ، میفرمايد در قديم مشركين شعاری داشتند كه تحت الحنك را به بالا میبستهاند و نام اين عمل را " اقتعاط " میگذاشتهاند . اگر كسی اين كار را میكرد معنايش اين بود كه من جزء آنها هستم . اين حديث دستور مبارزه و عدم پيروی از آن شعار را میدهد . ولی امروز ديگر آن شعار از بين رفته پس موضوعی برای اين حديث باقی نيست . حالا برعكس چون همه تحت الحنك را به بالا میبندند ، اگر كسی تحت الحنك را در زير چانه |