حاشا و كلا " . جوابی كه مجتهدين میدهند اينست كه اينگونه تعبد و تسليمها ، تسليم بهقول معصوم نيست ، تسليم به جهالت است . اگر واقعا محرز بشود كه معصومسخنی گفته ما هم تسليم هستيم ولی شما میخواهيد جاهلانه به هر چه میشنويدتسليم شويد . در اينجا برای نمونه كه فرق بين طرز فكر جامد اخباری و فكراجتهادی معلوم شود مطلبی را كه اخيرا برخوردهام ذكر میكنم . يك نمونه از دو طرز تفكر در احاديث زيادی امر شده تحت الحنك هميشه در زير گلو افتاده باشد ،نه در حال نماز فقط بلكه در همه احوال . يكی از آن احاديث اينست :« الفرق بين المؤمنين و المشركين التلحی » . يعنی فرق بين مسلمان و مشركتحت الحنك در زير گلو انداختن است . عدهای اخباريين به اين حديث و امثال آن تمسك كرده میگويند هميشه بايدتحت الحنك افتاده باشد . ولی مرحوم ملا محسن فيض با اينكه به اجتهادخوشبين نبوده ، در " وافی " باب الزی و التجمل ، اجتهادی دارد ،میفرمايد در قديم مشركين شعاری داشتند كه تحت الحنك را به بالامیبستهاند و نام اين عمل را " اقتعاط " میگذاشتهاند . اگر كسی اين كاررا میكرد معنايش اين بود كه من جزء آنها هستم . اين حديث دستور مبارزهو عدم پيروی از آن شعار را میدهد . ولی امروز ديگر آن شعار از بين رفتهپس موضوعی برای اين حديث باقی نيست . حالا برعكس چون همه تحت الحنكرا به بالا میبندند ، اگر كسی تحت الحنك را در زير چانه |