است كه به صورت گزاف و رايگان رخ نمی‏نمايد .
در مورد اول می‏گويد : " « ان تنصروا الله ينصركم و يثبت اقدامكم »"
اگر خدا را ياری كنيد خداوند شما را ياری می‏كند و ثابت قدمتان می‏دارد .
ببينيد ياری الهی را كه مدد غيبی است مشروط می‏كند به ياری قبلی خدا يعنی‏
به اينكه خدمت و عمل و مجاهدتی در راه خير عموم صورت بگيرد و مخصوصا در
راه خدا باشد يعنی لله و فی الله باشد . يعنی هم عمل و مجاهدت و كوشش‏
شرط است و هم اخلاص و حسن نيت .
در مورد دوم می‏گويد : " « و الذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا و ان‏
الله لمع المحسنين »" يعنی آنانكه در راه ما كوشش و جديت به خرج‏
می‏دهند ما راههای خود را به آنها ارائه می‏دهيم ، خداوند با نيكوكاران‏
است . در اين آيه نيز هم كوشش را و هم اينكه " در راه ما " باشد ذكر
می‏كند ، هم صرف نيروی بدنی و هم صرف نيروی روحی را شرط قرار می‏دهد و در
اين صورت است كه هدايت و روشنی باطنی به انسان داده می‏شود . می‏بينيد
كه سخن از مددهای گزاف و رايگان نيست .
علی عليه السلام جمله بسيار جالبی دارد در زمينه نصرت‏های الهی و اينكه‏
در چه شرائطی مددها و تأييدات غيبی می‏رسد . اين جمله در نهج البلاغه است‏
می‏فرمايد : « " و لقد كنا مع رسول الله نقتل آبائنا و أبنائنا و اخواننا
و أعمامنا ، ما يزيدنا ذلك الا ايمانا و تسليما و مضيا علی اللقم و صبرا
علی مضض الالم و جدا فی جهاد العدو ، و لقد كان الرجل منا و الاخر من‏
عدونا يتصاولان تصاول الفحلين ، يتخالسان انفسهما ايهما »

70