هماهنگ با قرآن می‏گويد : " « فطرش الله التی فطر الناس عليها »" .

نظريات در باره علل پيدايش دين

راجع باينكه دين چگونه در ميان مردم پيدا شد و آيا از ميان خواهد رفت‏
يا نه ، حرفها و فرضيه‏ها آنقدر زياد است كه اگر بخواهيم همه آنها را بر
شماريم وقت زيادی می‏گيرد ، به اجمال برايتان عرض می‏كنم : زمانی آمدند
گفتند دين مولود ترس است ، بشر از طبيعت می‏ترسيده ، از صدای غرش رعد
می‏ترسيده ، از هيبت دريا می‏ترسيده ، از صدای غرش رعد می‏ترسيده ، از
هيبت دريا می‏ترسيده ، و نتيجه ترس سبب شده كه فكر دين در سر مردم پيدا
شود . يكی از حكمای قديم روم بنام لوكريتوس گفته است : نخستين پدر
خدايان ترس است ، در زمان ما هم بوده و هستند كسانی كه همين فرضيه‏
قديمی و كهنه را تأييد می‏كنند و مكرر در سخنان خود بعنوان يك فكر تازه‏
آنرا بازگو می‏نمايند .
بعضی گفتند علت پيدايش دين جهل و نادانی بشر است ، بشر می‏خواسته‏
حوادث جهان را تعليل نمايد و برای آنها علت ذكر كند و چون علتها را
نمی‏شناخته است ، علت ماوراء طبيعی برای حوادث فرض كرده است .
بعضی ديگر گفته‏اند علت اينكه بشر بسوی دين گرائيده علاقه‏ايست كه بنظم‏
و عدالت دارد ، وقتی كه در دنيا از طرف طبيعت يا اجتماع بی عدالتی‏
می‏بيند برای اينكه تسكينی جهت آلام درونی خود پيدا كند دين

24