و فرمود: چون خداى عزوجل نسبت به بنده ئى خيرى خواهد، روح و پيكرش را پاك سازد(هدايت و الطافش را شامل حال او نمايد). از اينرو هر خيرى شنود، آنرا بشناسد و بفهمد وهر بد و زشتى شنود، آنرا زشت بيند.
و شنيدم كه ميفرمود: طينتها بر سه گونه اند:
(1) طينت پيغمبران ، و مؤ من هم از اين طينت است ، جز اينكه پيغمبران از خالص و برگزيدهآن طينتند و ايشان اصل باشند و فضيلتشان بجاى خود محفوظ است ، و مؤ منين فرع باشندو از گل ثابت و چسبيده (گويا اشاره كه طينت مؤ من بطينت پيغمبران چسبيده است ، اگر چهاز فضاله آن طينت است ) از اينرو خداى عزوجل ميان پيغمبران و پيروانشان جدائى نيندازد.
(2) طينت ناصوابى كه از گل سياه بدبو است .
(3) طينت مستضعفين كه از خاك است (يعنى قابليت پذيرشاشكال مختلف را دارد و گل نيست تا مانند مؤ من و كافر بطرفى چسبندگى داشته باشد)مؤ من از ايمانش دگرگون نشود و ناصبى از دشمنى خود و امر مستضعفين مربوط بخواستخداست (كه بجانب ايمان يا كفر گرايند).

صالح بن سهل گويد: به امام صادق (ع ) عرضكردم : قربانت گردم . خداىعزوجل طينت مؤ من را از چه آفريد؟ فرمود:از سرشت پيامبران و هرگز پليد نگردد.

عبد الله بن كيسان گويد: بامام جعفر صادق (ع ) عرضكردم : قربانت گردم ، من عبد اللهبن كيسان چاكر شما هستم . فرمود: نژادت را ميشناسم ، اما ترا نميشناسم .
گويد: عرضكردم من در كوهستان متولد شده و در سرزمين فارس (شيراز) بزرگ شده ام ،و در امر تجارت و كارهاى ديگر با مردم آميزش دارم ، گاهى با مردى معاشرت ميكنم و ازاو خوشرفتارى و حسن خلق و امانت دارى ميبينم ، سپس از مذهبش جستجو ميكنم ، معلوم ميشود باشما دشمن است . و با مرد ديگرى معاشرت ميكنم و از او بد خلقى و كمى امانت و نا پاكىميبينم ، سپس جستجو ميكنم ، معلوم ميشود ولايت شما را دارد، اين چگونه است ؟
فرمود: ابن كيسان ! مگر نميدانى كه خداى عزوجل گلى از بهشت گرفت و گلى از دوزخ ،سپس آن دو را بهم آميخت ، آنگاه اين را از آن ، و آنرا از اين جدا ساخت (يعنى پس از آنكه ايندو گل بيكديگر تماس پيدا كردند، آنها را از هم جدا ساخت و مؤ منان را ازگل بهشت و كفار را از گل دوزخ آفريد) پس آنچه از امانت دارى و حسن خلق و خوشرفتارىدر دشمنان ما بينى از جهت تماس آنهاست با طينت بهشتى (پيش از جدا كردن آنها ازيكديگر) و ايشان عاقبت به اصل خلقت خود برگردند (و يكسره دوزخى شوند) و آنچه ازبى امانتى و بدخلقى و آلودگى در دوستان ما ميبينى ، در اثر تماس آنهاست يا طينتدوزخى و بالاخره باصل خلقت خود بر گردند (يكسره بهشتى شوند).

صالح بن سهل گويد: بامام صادق (ع ) عرض كردم : مؤ منين از طينت پيغمبرانند؟ فرمود:آرى .

امام صادق (ع ) فرمود: همانا خداى عزوجل چون خواست آدم (ع ) را بيافريند، در ساعتاول روز جمعه جبرئيل را فرستاد تا با دست راستش كه از آسمان هفتم بآسمان دنيا ميرسدمشت كرد، و از هر آسمان خاكى برداشت ، و مشت ديگرى از زمين هفتم بالا تا زمين هفتم دوربر گرفت .
سپس خداى عزوجل كلمه خود (جبرئيل ) را دستور داد تا مشتاول را بدست راست و مشت دوم را بدست چپ خود نگهداشت ، سپس آنگل را بدو قسمت شكافت و آنچه از زمين بود، بنوعى در پاشيد و آنچه را هم كه ازآسمانها بود بنوعى در پاشيد. آنگاه خدايتعالى نسبت بآنچه در دست راستش بود فرمود:رسولان و پيغمبران و اوصياء و صديقان و مؤ منان و سعادتمندان و هر كه ارجمنديش راخواستم ، از تو است . پس آنچه درباره آنها فرمود، چنانكه فرمود ثابت و لازم شد.
و نسبت بآنچه در دست چپش بود، فرمود: ستمگران و مشركين و كفار و طغيانگران و هر كهخوارى و شقاوتش را خواستم از تو است ، پس آنچه درباره آنها فرمود، چنانكه فرمود.ثابت و لازم شد. سپس تمامت آن دو طينت بيكديگر آميخته شد. اينست آنچه خداىعزوجل فرمايد: (همانا خدا شكافنده دانه و هسته است 95 سوره 6 ) مقصود از دانه طينتمؤ منين است كه خدا محبت خود را بر آنها القا فرمود و مقصود از هسته طينت كافرانست كه ازهر خيرى دور گشتند. و از اينجهت هسته (نوى ) ناميده شد، كه از هر خيرى بر كنارگشت و دور شد (1).
و نيز خداى عزوجل فرمايد:(خدا زنده را از مرده بيرون آورد و بيرون آورنده مرده از زندهاست . مقصود از زنده همان مؤ من است كه طينت كافر بيرون آيد و مقصود از مرده اى كه اززنده بيرون شود، كافريست كه از طينت مؤ من بيرون شود، پس زنده مؤ من است و مردهكافر.
اينستكه خداى عزوجل فرمايد:(آيا كسانيكه مرده است و سپس ما او را زنده كنيم 122 سوره6 ) پس مقصود از مردم مؤ من ، آميختگى طينت او با طينت كافر است و زندگى او زمانىاست كه خداى عزوجل بوسيله كلمه خود (جبرئيل ) آنها را از يكديگر جدا ساخت . خداىعزوجل اين گونه مؤ من را در زمان ولادتش پس از آنكه در تاريكى بود، خارج ميكند وبسوى نور مى برد و كافر را پس از آنكه در نور باشد خارج ميكند و بسوى تاريكىمى برد. اينست معنى گفتار خداى عزوجل (تا آنكه را زنده است بيم دهد و گفتار (وعده وفرمان خدا) بر كافران ثابت گردد).