پيش میآيد ، مثل روابط مربوط به عرضه و تقاضا و بهاء در اقتصاد آزاد ومبادلهای : تورم پول ، افزايش و كاهش قيمتها ، بيكاری ، بحران اقتصادی، سود ، ضرر ، مزد ، ماليات ، و امثال اينها ، اما روابط اعتباری وقراردادی عبارت است از قوانين مربوط به حقوق و مالكيتهای شخصی يااشتراكی . تأثير روابط طبيعی و روابط قراردادی در يكديگر از جمله مسائل قابل توجه ، تأثير روابط طبيعی و قراردادی در يكديگراست . روابط طبيعی با كار و صنعت و تكامل ابزار توليد و رقابتها وتمركزها مرتبط است ، و به عقيده ماركسيستها ، تكامل ابزار توليد ، خواهناخواه سبب میشود كه قوانين اقتصادی تغيير يابد . به عبارت خود آنها "تكامل ابزار توليد ، سبب تغيير در روابط حقوقی افراد میگردد " يعنیآنها روابط قراردادی را صد در صد تابع ابزار توليد كه حاكم بر روابططبيعی اقتصادی میباشد میدانند ، يعنی میگويند تكامل ابزار توليد سببمیشود كه روابط طبيعی اقتصادی تغيير يابد و اين تغيير ، خواه ناخواه سببتغيير قهری و قطعی در قوانين و مقررات اقتصادی میشود ، اصولا هر قانوناقتصادی ناشی و حاكی از يك مرحله خاص از مراحل تكامل ابزار توليد استو بس . شايد از نظر ماركسيستها تأثير روابط اعتباری در روابط طبيعیاقتصاد مفهومی نداشته باشد ، و از نظر بعضی ديگر ، بر عكس ، تأثير روابططبيعی در روابط اعتباری ، مفهوم درستی نداشته باشد . اما هيچيك درستنيست ، هم مقررات اجتماعی خاص ، جريانات طبيعی اقتصادی خاصی را بهدنبال خود میآورد ، و هم روابط و آثار طبيعی ، خواه |
