تقسيم می‏كنند . عهد تاريخی از زمانی است كه بشر توانسته يادگارهايی به‏
صورت كتيبه يا كتاب از خود باقی بگذارد و همانها امروز ملاك قضاوت‏
درباره زندگی آن روز است ، اما از عهد ماقبل تاريخ هيچ گونه اثری كه‏
ملاك قضاوت قرار بگيرد باقی نمانده است .
ولی می‏دانيم كه آثار عهد تاريخی نيز غالبا پراكنده است . دوره‏ای كه از
آن به بعد بشر تاريخ و آثار خود را به طور منظم و نسل به نسل حفظ كرده و
تحويل نسل بعد داده مقارن با ظهور اسلام است . خود اسلام نيز عاملی برای‏
اين رشد عقلی محسوب می‏شود . در دوره اسلامی ، مسلمين هم آثار خود را حفظ
و نگهداری كردند و مانع اندراس و نابودی شدند و هم كم و بيش آثار ملل‏
پيشين را نگهداری و به نسلهای بعد منتقل كردند . يعنی تقريبا مقارن با
عهد ختم نبوت است كه بشر لياقت خود را برای حفظ مواريث علمی و دينی‏
نشان داده است و در واقع دوره تاريخی واقعی مقارن با ظهور اسلام است .
در ادوار گذشته ، از يك طرف آثار نفيس علمی و فلسفی و دينی به وجود
می‏آمد و از طرف ديگر در كام آتش يا آب می‏رفت . تاريخ از اين‏
سرگذشتهای دردناك فراوان به ياد دارد . حوزه علمی و عظيم اسكندريه پس‏
از نفوذ مسيحيت در حوزه امپراطوری روم شرقی منحل شد و كتابخانه تاريخی‏
آن به وسيله متعصبان مسيحی در كام آتش می‏رفت ( 1 ) .

پاورقی :
. 1 مدتها شايع شده بود كه اين كتابخانه را مسلمين هنگام فتح مصر آتش‏
زدند . اين شايعه آنقدر قوت گرفت كه متاخران مسلمانان آن را در كتابهای‏
خود بازگو كردند . گذشته از اينكه در هيچيك از مدارك معتبر اين قضيه‏
نقل نشده است ، اخيرا >

38