امتناع كردند ، چهار زن آمدند آنجا برای اينكه به او كمك بدهند . پرسيد : تو كی هستی ؟ يكی گفت : من حوا هستم ، ديگری گفت : من آسيه هستم ، ديگری گفت : من مريم هستم و . . . اينها همان تجلی كردن و ظاهر شدن روحهاست با بدنهای مثالی در اين دنيای مادی ، كه اگر حرف علمای ارواح كه امروز ادعا میكنند راست باشد ، اين يك تأييد علمی است بر آن چيزی كه اوليای دين يا اوليای عرفان و مكاشفه گفتهاند . اشخاصی مثل مرحوم فيض كاشانی معتقدند رجعتی كه در آينده خواهد شد ، نه اين است كه مردهها از قبر زنده میشوند ، بلكه معنايش اين است كه در يك وضع خاصی عدهای از ارواح به همين شكلی كه عرض كردم در اين دنيا ظاهر میشوند . افرادی مثل مرحوم شاه آبادی ( كه در تهران بود و مرد با ذوقی بود ) و بعضی افراد ديگر معتقدند بسياری از موارد كه در قرآن نام ملائكه آمده ، اينها همان ارواحاند نه ملائكهای كه از سنخ انسان نبودهاند . مثلا قرآن تصريح میكند كه در جنگ بدر يا جنگهای ديگر گروهی از ملائكه به نصرت مؤمنين آمدند . عدهای اين طور میگويند و به نظر من حرفشان درست است ( قرآن هيچ وقت قول نداده ملائكه را تعريف كند و بگويد چيست . ملائكه در قرآن گاهی اساسا با قوای طبيعت تطبيق میشود ، گاهی شامل يك ملك مقرب مثل جبرئيل میشود ، و گاهی موجوداتی است در همين دنيا كه از چشم ما مخفی است ، به قول امروزيها دو بعدی يا شش بعدی و هفت بعدی است كه ما نمیدانيم ، و احيانا به ارواحی كه در اين دنيا ظاهر میشوند اطلاق میشود ) . عقيده عدهای اين است كه در جنگ بدر آن ملائكهای كه قرآن میگويد چهار هزار ملائكه آمدند كه شما را ياری كنند كه ياری شان هم به تعبير قرآن فقط برای تقويت قلب بود نه ياری عملی اينها انسانهايی بودند كه آنها را رجعت داده بودند اما رجعت به اين معنا ، يعنی آنهايی بودند كه از دنيايی ديگر در اين دنيا ظاهر شده بودند . بنابر اين ، مسأله رجعت با مسأله قيامت فرق میكند . اولا خود مسأله رجعت يك مسأله صد در صد قطعی نيست مثل قيامت . ثانيا كيفيت رجعت با كيفيت قيامت فرق میكند ، چون در كيفيت قيامت در قرآن تصريح شده كه حشر از قبور میشود ولی ما در باب رجعت چنين حرفی را نداريم . بعيد نيست كه به اين شكل باشد . - بين اين آيه : " « و من ورائهم برزخ الی يوم يبعثون »" و اينكه به آن مؤمن آل ياسين فرمود : |