پدری محروم خواهند بود ( 1 ) .
راسل كم كم به گفته‏ها و پيشنهادهای خود جنبه اخلاقی نيز می‏دهد و به‏
اندرز و موعظه می‏پردازد ، چون معتقد است يكی از ريشه‏های اخلاق جنسی كهن‏
حسادت است ، مردان و زنان را به ترك حسادت توصيه می‏كند ، می‏گويد : "
در طريقی كه من پيشنهاد می‏كنم راست است كه زوجين را از وفاداری نسبت‏
به يكديگر مبری می‏دارم ، اما در عوض تكليف دشوار منكوب كردن حسادت را
به عهده‏شان می‏گذارم ، يك زندگی هشيارانه بدون تسلط بر نفس غير ممكن‏
است ، در اين صورت بهتر است يك احساس شديد و مزاحم را چون حسادت‏
تحت انتظام درآوريم و نگذاريم مانع نمو عمومی احساسات عاشقانه بشود ،
اشتباه اخلاق قديمی در آن نيست كه كف نفس را توجيه می‏كند بلكه در آن‏
است كه در مورد استعمال آن اشتباه می‏نمايد " ( مقصود راسل اين است كه‏
قدما از لحاظ اخلاقی به كف نفس توصيه می‏كردند ، من نيز به كف نفس‏
توصيه می‏كنم ، اما نظر قدما در كف نفس بر اين بود كه غريزه جنسی محدود
گردد و نظر من به اين است كه جلو حسادت در امر جنسی كه نامش را

پاورقی :
( 1 ) زناشوئی و اخلاق صفحه 123

34