ارائه می‏دهد ، جهان خشك و سرد مكانيكی و مادی را به جهانی جاندار و ذی‏
شعور و آگاه تبديل می‏كند ايمان مذهبی تلقی انسان را نسبت به جهان و
خلقت دگرگون می‏سازد .
ويليام جيمس فيلسوف و روانشناس آمريكائی اوايل قرن بيستم می‏گويد :
دنيائی كه يك فكر مذهبی به ما عرضه می‏كند نه تنها همان دنيای مادی‏
است كه قيافه آن عوض شده باشد بلكه در ساختمان آن عالم چيزهای بيشتری‏
است از آنچه يك نفر مادی می‏تواند داشته باشد ( 1 ) .
گذشته از همه اينها گرايش به سوی حقايق و واقعياتی مقدس و قابل‏
پرستش ، در سرشت فرد فرد بشر هست انسان كانون يك سلسله تمايلات و
استعدادهای غير مادی بالقوه است كه آماده پرورش است تمايلات انسان‏
منحصر به تمايلات مادی نيست و گرايشهای معنوی صرفا تلقينی و اكتسابی‏
نيست اين حقيقتی است كه علم آن را تاييد می‏كند .
ويليام جيمس می‏گويد :
هر قدر انگيزه و محرك ميلهای ما از اين عالم سرچشمه گرفته باشد ،
غالب ميلها و آرزوهای ما از عالم ماوراء طبيعت سرچشمه گرفته ، چرا كه‏
غالب آنها با حسابهای مادی جور در نمی‏آيد ( 2 ) .
اين ميلها چون وجود دارد بايد پرورش يابد و اگر درست پرورش نيابد و
مورد بهره برداری صحيح واقع نشود در يك مسير انحرافی واقع

پاورقی :
1 و . 2 دين و روان .

36