خود را فدا می‏كند ( 1 ) .
ويل‏دورانت نويسنده معروف " تاريخ تمدن " با اينكه غير مذهبی است‏
می‏گويد :
اختلاف دنيای قديم با دنيای ماشينی جديد فقط در وسائل است نه در مقاصد
چه خواهيد گفت اگر همه پيشرفتهای ما ، تنها اصلاح روشها و وسائل باشد نه‏
بهبود غايات و مقاصد ؟ ( 2 ) .
هم او می‏گويد :
ثروت خستگی آور است ، عقل و حكمت نور ضعيف سردی است ، اما عشق‏
است كه با داداری خارج از حدود بيان ، دلها را گرم می‏كند ( 3 ) .
امروز غالبا دريافته‏اند كه سيانتيسم ( علم گرائی محض ) و تربيت علمی‏
خالص ، از ساختن انسان تمام ناتوان است ، تربيت علمی خالص ، نيمه‏
انسان می‏سازد نه انسان تمام محصول اين تربيت ، ماده خام انسان است نه‏
انسان ساخته شده انسان توانا و قدرتمند می‏سازد نه انسان با فضيلت انسان‏
تك ساحتی می‏سازد نه انسان چند ساحتی امروز همه دريافته‏اند كه عصر علم‏
محض به پايان رسيده است و يك خلاء آرمانی جامعه‏ها را تهديد می‏كند برخی‏
می‏خواهند اين خلاء را با فلسفه محض پر كنند بعضی دست به دامن ادبيات و
هنر و علوم انسانی شده‏اند در كشور ما نيز كم و بيش

پاورقی :
. 1 احيای فكر دينی در اسلام ، ترجمه احمد آرام صفحه . 203
. 2 لذات فلسفه ، صفحه . 292
. 3 لذات فلسفه ، صفحه . 135

25