سوم " انابه " است ، منزل چهارم " تفكر " و منزل پنجم " محاسبه "است . همينطور منزل به منزل بيان میكنند و انسان را تا آنجايی كه خودشانمعتقدند میبرند ( 1 ) . بنابراين در پاسخ به اين سؤال كه آيا [ شناختعرفانی ] مكانيزمی دارد يا نه ، بايد گفت : مكانيزم بسيار عالی دارد .اينها جزء نفائس و ذخائر معارف دنيای اسلام است ، گو اينكه امروز يكاخ اخ كردن و يك تف تف كردن در بين خود ما پيدا شده است ، ولیفرنگيها اكنون قدر اينها را بهتر از ما میدانند . اگر منازل عرفان را در نظر بگيريم ، شناخت چند مرحلهای است : دهمرحلهای است و به يك حساب صد مرحلهای و به حساب ديگر هزار مرحلهای ،ولی به يك حساب ديگر ، تك مرحلهای است ، چون همه از يك منبع يعنی "دل " بر میخيزد و منابع متعدد ندارد . اينها مكتبهای تك مرحلهای بود .مكتبهای ديگری وجود دارند كه چند مرحلهای هستند ، از جمله مكتب فيلسوفانخود ما كه سه مرحلهای است . آنها برای شناخت سه مرحله قائل هستند :مرحله احساس ، مرحله تخيل - نه به آن معنای عرفی عوامانه بلكه به معنایبه حافظه سپردن و در حافظه قرار گرفتن - و مرحله تعقل . نظريات كانت و هگل از اكابر و بزرگان فيلسوفان اروپا كسانی هستند كه شناخت را چندمرحلهای میدانند . آقايانی كه به فلسفه كانت ( 2 ) آشنا باشند .پاورقی : . 1 من به اساس اين مطلب كاری ندارم . البته من خودم جدا اين مطالبرا قبول دارم ولی اينجا نمیخواهم اين مسأله را طرح كنم . 2 . Kant |