توضيح اينجا لازم است توضيحی درباره اين دو اصل بدهيم كه چگونه است كه عدلالهی و هم حكمت الهی حيات جاويدان را ايجاب میكند ؟ و چگونه است كهاگر فرض كنيم حيات جاويدانی در پی اين حيات محدود نباشد كه هر كس بهنتيجه جاويد كردارش برسد ، آفرينش جهان وانسان ، هم از نظر عدل الهیغير قابل توجيه است و هم از نظر حكمت الهی ؟ از عدل الهی آغاز میكنيم .عدل الهی عدالت در مفهوم وسيعش عبارت است از دادن حق صاحبان استحقاق بدونهيچ تبعيضی ميان . آنها اگر حق هيچ صاحب حقی ادا نشود برخلاف عدالتاست ، همچنانكه اگر تبعيض شده و حق بعضی داده شود و حق بعضی ديگر دادهنشود باز برخلاف عدالت است . اگر معلمی هنگام امتحان دانش آموزان نمره همه را از آنچه استحقاقدارند كمتر بدهد برخلاف عدالت رفتار كرده است ، همچنانكه اگر نمره برخیرا بر طبق استحقاق آنها بدهد و نمره برخی ديگر را كمتر بدهد باز برخلافعدالت رفتار كرده است . عدالت از يك نظر ملازم است با مساوات مساوات . يعنی به همه به چشممساوی نگريستن و تبعيض قائل نشدن . لازمه اين گونه |