روزی كه انسان هر كار نيك خويش را حاضر شده می‏بيند و همچنين هر كار
بد خود را ، و دوست می‏دارد كه ای كاش ميان او و كار بدش فاصله زيادی‏
می‏بود .
اين آيه صراحت دارد كه انسان عين اين كارهای نيك خويش را به صورت‏
مطلوب و محبوب می‏بيند و عين كارهای بد خويش را مصور شده به صورتهايی‏
می‏بيند كه سخت از آنها نفرت و وحشت پيدا می‏كند و دوست می‏دارد از آنها
فرار كند يا آنها را از او دور كنند ، اما آنجا جای فرار و يا جدا كردن‏
عمل انسان از انسان نيست . صورت تجسم يافته حاضر شده عمل انسان در آن‏
جهان به منزله جزئی از وجود انسان است و جدا شدنی نيست .
. 2 « و وجدوا ما عملوا حاضرا »( 1 ) .
هر عملی كه در دنيا انجام داده‏اند در آنجا حاضر می‏بينند .
مفاد اين آيه عينا مفاد آيه پيشين است .
. 3 « يومئذ يصدر الناس اشتاتا ليروا اعمالهم . فمن يعمل مثقال ذره‏
خيرا يره و من يعمل مثقال ذره شرا يره »( 2 ) .
در اين روز مردم بيرون می‏آيند برای آنكه ( در نمايشگاه عمل ) اعمالشان‏
به آنها ارائه شود . پس هر كس به وزن يك ذره كار خير انجام دهد آن را
در قيامت می‏بيند و هر كس كه به وزن يك ذره كار بد انجام دهد نيز آن را
در آنجا می‏بيند .
انسان باقی و جاويد است ، اعمال و آثار انسان نيز باقی و .

پاورقی :
. 1 كهف / . 49
. 2 زلزال / 6 - . 8

31