آن را استيفاء نمايد ، در زبان عربی كلمه توفی را به كار میبرند . "توفيت المال " يعنی تمام مال را بدون كم و كسر دريافت كردم . درچهارده آيه از آيات قرآن كريم اين تعبير در مورد مرگ آمده است . ازهمه آنها چنين استنباط میشود كه مرگ از نظر قرآن تحويل گرفتن است ،يعنی انسان در حين مرگ ، به تمام شخصيت و واقعيتش در تحويل مامورانالهی قرار میگيرد و آنان انسان را دريافت میكنند . از اين تعبير قرآنمطالب زير استنباط میشود : الف . مرگ نيستی و نابودی و فنا نيست ، انتقال از عالمی به عالمديگر و از نشئهای به نشئه ديگر است و حيات انسان به گونهای ديگر ادامهمیيابد . ب . آنچه شخصيت واقعی انسان را تشكيل میدهد و " من " واقعی اومحسوب میشود ، بدن و جهازات بدنی و هر چه از توابع بدن به شمار میرودنيست ، زيرا بدن و جهازات بدنی و توابع آنها به جايی تحويل نمیشوند ودر همين جهان تدريجا منهدم میگردند . آن چيزی كه شخصيت واقعی ما راتشكيل میدهد و " من " واقعی ما محسوب میشود ، همان است كه در قرآن ازآن به " نفس " و احيانا به روح تعبير شده است . . . ج . روح يا نفس انسان كه ملاك شخصيت واقعی انسان است و جاودانگیانسان به واسطه جاودانگی اوست از نظر مقام و مرتبه وجودی در افقی مافوقماده و ماديات قرار گرفته است . روح يا نفس ، هر چند محصول تكاملجوهری طبيعت است ، اما طبيعت در اثر تكامل جوهری كه تبديل به روح يانفس میشود ، افق وجودیاش و مرتبه و مقام واقعیاش عوض میشود و در سطحبالاتری قرار |
