 |  |  |
2935 167- ردع النّفس عن زخارف الدّنيا ثمرة العقل. 4 88 بازداشتن نفس از نقش و نگارهاى دنيا ميوه عقل و خرد است. 2936 168- رضا بالدّنيا منسوء اختيارك و شقاء جدّك. 4 92 رضايت تو به دنيا (به جاى آخرت) از انتخاب بد و بختبرگشته تو است.
2937 169- زيادة الدّنيا تفسد الآخرة.
4 113 فزونى دنيا آخرت را تباه كند.
2938 170- زخارف الدّنيا تفسد العقول الضّعيفة. 4 114 زيباييها وتجمّلات دنيا خردهاى ضعيف و ناتوان را تباه سازد.
2939 171- سبب فساد العقل حبّ الدّنيا.
4 125 سبب تباهى عقل، دوستى و محبت دنيا است.
2940 172- سلطان الدّنيا ذلّ و علوّها سفل. 4 131 سلطنت دنياخوارى و بلندىاش پستى است.
2941 173- سرور الدّنيا غرور و متاعها ثبور. 4 132 شادمانى دنيافريب، و متاع آن (فنا و) نابودى است.
2942 174- شرّ المحن حبّ الدّنيا. 4 172 بدترين محنتها دوستىدنياست.
2943 175- شرّ الفتن محبّة الدّنيا. 4 177 بدترين فتنهها محبّتدنياست.
2944 176- صلاح الآخرة رفض الدّنيا.
4 196 صلاح آخرت در ترك علاقه به دنياست.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 390
2945 177- صحّة الدّنيا أسقام و لذّاتها آلام. 4 198 تندرستى دنيابيمارىهاست، و لذتهاى آن دردها است.
2946 178- طلاق الدّنيا مهر الجنّة. 4 250 طلاق دادن دنيا مهريه وكابين بهشت است.
2947 179- طلب الدّنيا رأس الفتنة. 4 250 طلب كردن دنيا اساس فتنهاست.
2948 180- طالب الدّنيا بالدّين معاقب مذموم. 4 251 كسى كه دنيارا به وسيله دين بجويد مورد عقاب و نكوهش است.
2949 181- طالب الدّنيا تفوته الآخرة و يدركه الموت حتّى يأخذهبغتة و لا يدرك من الدّنيا الّا ما قسم له. 4 255 كسى كه در طلب دنياست آخرت ازدستش برود و مرگ او را دريابد و ناگهانى او را بگيرد و از دنيا جز همان كه قسمت اوشده بود به دست نياورد.
2950 182- ظفر بفرحة البشرى من اعرض عن زخارف الدّنيا. 4 275 بهشادمانى بشارت بهشت دست يافته كسى كه از زيباييها و تجملات دنيا روى گردانده است.
2951 183- عجبت لعامر دار الفناء و تارك دار البقاء. 4 336 درشگفتم از كسى كه سراى فنا و نيستى را آباد كند و سراى پايدار و ماندنى را رها كند.
2952 184- عجبت لمن عرف نفسه كيف يأنس بدار الفناء. 4 339 درشگفتم از كسى كه خود را شناخته چگونه به سراى فنا و نيستى انس گيرد.
2953 185- عبد الدّنيا مؤبّد الفتنة و البلاء. 4 353 بنده دنيابراى هميشه در فتنه و بلاست.
2954 186- غاية الدّنيا الفناء. 4 370 نهايت دنيا فنا و نابودىاست.
2955 187- غرور الدّنيا يصرع. 4 378 فريب دنيا انسان را بيفكند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 391
2956 188- غرّى يا دنيا من جهل حيلك و خفى عليه حبائل كيدك. 4 383فريب ده اى دنيا كسى را كه نيرنگت را نداند، و دامهاى مكر و حيلهات بر او پنهانباشد.
2957 189- غرّارة غرور ما فيها، فانية فان من عليها. 4 385 دنياپر فريب است، مايه فريب است آنچه در دنياست، نابود شدنى است هر كه در آن است.
2958 190- غرّارة ضرّارة حائلة زائلة بائدة نافذة. 4 387 (دنيا)پر فريب و پر زيان است، دگرگون شونده، زوال پذير، نابود شونده، و تمام شدنى است.
2959 191- غذاء الدّنيا سمام و أسبابها رمام. 4 387 غذاى دنيا زهركشنده، و اسباب و وسايل آن ريسمانهاى كهنه است.
2960 192- فى العزوف عن الدّنيا درك النّجاح. 4 394 در كناره گيرىاز دنيا دريافت پيروزى است.
2961 193- فساد الدّين الدّنيا. 4 417 وسيله تباهى دين، دنياست.
2962 194- كلّ أرباح الدّنيا خسران. 4 530 همه سودهاى دنيا زياناست.
2963 195- قد تصافيتم على حبّ العاجل و رفض الآجل. 4 481 به راستىكه صميمانه با هم كنار آمدهايد بر دوستى دنيا و ترك آخرت.
2964 196- قد تزيّنت الدّنيا بغرورها و غرّت بزينتها. 4 484 دنيابا فريبهايش خود را آراسته، و با زيورهايش مردم را فريفته است.
2965 197- كلّ نعيم الدّنيا ثبور. 4 532 همه نعمتهاى دنيا درهلاكت و نابودى است.
2966 198- قليل الدّنيا لا يدوم بقاؤه و كثيرها لا يؤمن بلاؤه. 4517 اندك دنيا كه پايدار نيست، و زياد آن نيز
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 392
از بلا ايمن نيست.
2967 199- كلّ فان يسير. 4 526 هر نابود شدنى اندك است.
2968 200- كلّ شيء من الدّنيا سماعة أعظم من عيانه. 4 542 هرچيزى از دنيا شنيدنش بزرگتر از ديدن آن است. 2969 201- قد أمرّ من الدّنيا ماكان حلوا و كدر منها ما كان صفوا. 4 483 به حقيقت تلخ شده از دنيا هر آنچه شيرينبوده، وتيره شده است از آن هر آنچه صاف بوده است. 2970 202- قد حقّر الدّنيا وأهون بها و هوّنها و علم انّ اللَّه زواها عنه اختيارا و بسطها لغيره اختيارا. 4489 به راستى كه (آن حضرت يعنى رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله) كوچك شمرده بوددنيا را و خوار مىدانست آن را، و در پيش ديگران نيز آن را خوار مىشمرد، ومىدانست كه خداوند با اختيار او دنيا را از وى باز گرفت، و براى ديگران از روىآزمايش پهن كرد. 2971 203- قرنت المحنة بحبّ الدّنيا.
4 495 رنج و محنت به دوستى دنيا مقرون گشته است.
2972 204- كلّ يسار الدّنيا اعسار. 4 540 همه آسانىهاى دنيا دردشوارى است.
2973 205- قليل الدّنيا يذهب بكثير الآخرة. 4 512 اندك دنيا آخرتبسيار را از بين مىبرد.
2974 206- كلّ أحوال الدّنيا زلزال و ملكها سلب و انتقال. 4 544همه حالات دنيا لرزان، و دارايىاش ربوده شده و در حال انتقال است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 393
2975 207- كلّ مدّة من الدّنيا الى انتهاء و كلّ حىّ فيها الىممات و فناء. 4 545 هر مدّتى از دنيا به سر آمدنى است، و هر موجود زندهاى به سوىمرگ و نابودى است.
2976 208- كما انّ الشّمس و اللّيل لا يجتمعان كذلك حبّ اللَّه وحبّ الدّنيا لا يجتمعان. 4 624 همان گونه كه شب و روز جمع شدنى نيست، دوستى خداوندو دوستى دنيا جمع شدنى نيست.
2977 209- كم من بان ما لا يسكنه. 4 553 چه بسا بنا كنندهاى كهدر بناى خود سكونت نكند.
2978 210- كلّما ازداد المرء بالدّنيا شغلا و زاد بها و لها،اوردته المسالك و اوقعته فى المهالك. 4 619 به هر اندازه كه آدمى سرگرم به دنياشود و دلبستگى خود را بدان زياد كند، به همان اندازه او را در راههاى خسران درآورد و در مهلكهها اندازد.
2979 211- كيف يدّعى حبّ اللَّه من سكن قلبه حبّ الدّنيا. 4 566چگونه ادّعاى دوستى خدا كند كسى كه در دلش دوستى و محبت دنيا جاى گرفته است.
2980 212- كم من واثق بالدّنيا قد فجعته.
4 551 چه بسا كسانى كه به دنيا وثوق و اعتماد يافته، و دنيا او رابه مصيبت دچار كرده است.
2981 213- كم من ذى طمأنينة الى الدّنيا قد صرعته. 4 551 چه بسياركسانى كه به دنيا اطمينان يافته و دنيا او را بر زمين افكنده است.
2982 214- كونوا عن الدّنيا نزّاها و الى الآخرة ولّاها. 4 616چنان باشيد كه از دنيا كنده شده و به سوى آخرت شيفته گرديد.
2983 215- كن آنس ما تكون بالدّنيا أحذر ما تكون منها. 4 607 چنانباش كه در هر زمان به دنيا بيشتر
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 394
انس گرفتهاى، در همان حال كه بيشتر از آن حذر كنى.
2984 216- كرور الايّام أحلام و لذّاتها آلام و مواهبها فناء وأسقام. 4 627 گردش روزگار خوابهايى است و لذتهاى آن دردهايى، و بخششهايش نابودى وبيماريهايى است.
2985 217- كثرة الدّنيا قلّة و عزّها ذلّة و زخارفها مضلّة ومواهبها فتنة.
4 597 زيادى دنيا اندك، و عزّتش خوارى و ذلّت، و زيورهايش گمراهكننده، و بخششهايش آزمايش و فتنه است.
2986 218- كم من ذى ابهّة جعلته الدّنيا حقيرا. 4 551 چه بسيارانسانهاى با ابّهت و نخوت كه دنيا كوچكشان كرده است.
2987 219- كونوا قوما علموا انّ الدّنيا ليست بدارهم فاستبدلوا. 4617 از مردمانى باشيد كه دانستهاند دنيا خانه آنها نيست و آن را به آخرت تبديلكردهاند.
2988 220- كلّما لا ينفع [شيء] يضرّ و الدّنيا مع حلاوتها تمرّ،و الفقر مع الغنى باللَّه لا يضرّ. 4 620 هر آن چيزى كه سود ندهد زيان رساند، ودنيا با شيرينى و حلاوتش بگذرد، و فقر و ندارى در حال داشتن توانگرى و بىنيازى بهخداى تعالى، زيان نرساند.
2989 221- كلّما فاتك من الدّنيا شيء فهو غنيمة. 4 622 هر آنچيزى از دنيا كه از دستت رفت غنيمتى است (چون به آخرتت افزوده شود).
2990 222- كيف يعمل للآخرة المشغول بالدّنيا. 4 559 كسى كه سرگرمدنياست چگونه براى آخرت كار مىكند.
2991 223- لكلّ ناجم افول. 5 10 هر طلوع كنندهاى افولى و غروبىدارد.
2992 224- ليس المتجر أن ترى الدّنيا لنفسك ثمنا و ممّا لك عنداللَّه عوضا.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 395
5 39 تجارت نيست آنكه دنيا را بهاى نفس خود بينى و پاداش آنچه رانزد خدا دارى آن را بهاى خود نفس بدانى. 2993 225- لم ينل أحد من الدّنيا حبرةإلّا أعقبته عبرة. 5 94 كسى از دنيا به شادى و سرورى نرسد مگر آنكه به دنبال آندنيا غم و اندوهى به او رسد.
2994 226- لم تظلّ امرأ من الدّنيا ديمة رخاء إلّا هتنت عليه مزنةبلاء. 5 103 سايه نينداخت بر كسى ابر فراخى و وسعت زندگى، مگر آنكه فرو ريزد بر اوابر گرفتارى و بلايى.
2995 227- من عمل للدّنيا خسر. 5 181 كسى كه براى دنيا كار كندزيان كرده است.
2996 228- من سلا عن الدّنيا أتته راغمة. 5 222 كسى كه از دنيادست بردارد، دنيا بر خلاف ميلش به سراغ او آيد.
2997 229- من ساعى الدّنيا فاتته. 5 161 كسى كه بخواهد پيشى گيردبر دنيا و رسيدن بدان، از دستش برود.
2998 230- من قعد عن الدّنيا طلبته.
5 161 كسى كه از طلب كردن دنيا دست بدارد، دنيا بسراغش آيد.
2999 231- من صارع الدّنيا صرعته.
5 162 كسى كه با دنيا كشتى بگيرد دنيا بر زمينش زند.
3000 232- من عصى الدّنيا أطاعته.
5 162 هر كس نافرمانى دنيا كند، دنيا فرمانبردارىاش كند.
3001 233- من أعرض عن الدّنيا أتته.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 396
5 162 كسى كه از دنيا روى بگرداند دنيا به نزدش آيد.
3002 234- من ملكته الدّنيا كثر صرعه.
5 239 كسى كه دنيا زمام اختيارش را به دست گيرد افتادنش بسيار شود.
3003 235- من عمّر دنياه خرّب ماله.
5 277 كسى كه دنيا خود را آباد كند جاى بازگشت خود (يعنى آخرت) راويران كرده است.
3004 236- من استكثر من الدّنيا استكثر ممّا يوبقه. 5 260 كسى كهنسبت به دنيا زياده طلب باشد نسبت بدانچه او را به هلاكت اندازد زياده طلبى كردهاست.
3005 237- من استقلّ من الدّنيا استكثر ممّا يؤمنه. 5 259 كسى كهكمتر در طلب دنيا باشد، ايمنى بيشترى را براى خود طلب كرده است.
3006 238- من راقه زبرج الدّنيا ملكته الخدع. 5 242 كسى كه خوشآيد او را زيور دنيا فريبها بر او چيره گردند و زمام امورش را به دست گيرند.
3007 239- من رضى بالدّنيا فاتته الآخرة. 5 282 كسى كه به دنياراضى شود آخرت از دستش برود.
3008 240- لكلّ شيء من الدّنيا انقضاء و فناء. 5 17 هر چيزى ازدنيا را پايان و فنائى است.
3009 241- لقد كاشفتكم الدّنيا الغطاء و آذنتكم على سواء. 5 32 بهراستى كه دنيا پرده را براى شما به يكسو زده و بىوفايى و بىاعتبارى خود را براىهمه آشكار كرده، و به طور يكسان بر همه اعلام كرده است.
3010 242- لحبّ الدّنيا صمّت الاسماع عن سماع الحكمة، و عميتالقلوب عن نور البصيرة. 5 42
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 397
به خاطر دوستى دنيا گوشها از شنيدن حكمت (علم و صحيح و راست)كر شدهاند و دلها از نور بصيرت و بينايى كور شده است.
3011 243- لم يصف اللَّه سبحانه الدّنيا لاوليائه و لم يضنّ بهاعلى أعدائه.
5 94 صاف و گوارا نگردانيد خداوند دنيا را براى اولياى خود، و بخلنورزيد بدان بر دشمنانش.
3012 244- لم يلق أحد من سرّاء الدّنيا بطنا، الّا منحته منضرّائها ظهرا. 5 95 هيچكس از دنيا روى خوشى نديد جز آنكه با سختى و بد حالى پشت بدو كرد.
3013 245- لو عقل أهل الدّنيا لخربت الدّنيا. 5 111 اگر مردم دنياخردورزى مىكردند (و عاقل بودند) دنيا خراب مىشد (زيرا همه از دنيا دست كشيده ودنيا به ويرانهاى تبديل مىشد).
3014 246- لو كانت الدّنيا عند اللَّه محمودا لاختصّ بها أوليائه،لكنّه صرف قلوبهم عنها و محا عنهم منها المطامع. 5 119 اگر دنيا در پيش خداپسنديده بود آن را مخصوص دوستان خود مىنمود، ولى خداوند دلهاى اينان را از دنيابگردانده و طمعهاشان را از دنيا محو كرده است.
3015 247- من طلب من الدّنيا ما يرضيه كثر تجنّيه و طال تعدّيه.
5 312 كسى كه از دنيا بخواهد به مقدارى كه خوشنودش سازد نسبتهاىناروايش (به ديگران) بسيار گردد، و تعدّى و تجاوزش طولانى شود.
3016 248- لو بقيت الدّنيا على أحدكم لم تصل الى من هى فى يديه. 5122 اگر دنيا براى يكى از شما مىماند (و پايدار بود) به دست كسى كه اكنون در دستاوست نمىرسيد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 398
3017 249- من راقه زبرج الدّنيا أعقب ناظريه كمها. 5 369 كسى كهدر نظرش زيور دنيا خوش آيد كورى چشمانش از پى آيد.
3018 250- من وثق بغرور الدّنيا أمن مخوفه. 5 318 كسى كه بر فريبدنيا اعتماد كند از آنچه بايد ترس داشته باشد (ندانسته) خود را ايمن دانسته است.
3019 251- من لهج قلبه بحبّ الدّنيا التاط منها بثلاث: هم لايغنيه و حرص لا يتركه و امل لا يدركه.
5 359 كسى كه دلش به دوستى دنيا شيفته شد، آن دل به سه چيز چسبيده:اندوهى پيوسته، حرص و آزى كه رهايش نكند، و آرزويى كه بدان نرسد.
3020 252- من حسن ظنّه بالدّنيا تمكّنت منه المحنة. 5 379 هر كسبه دنيا خوش گمان شود، رنج و محنت در او جايگير شود.
3021 253- من رغب فى زخارف الدّنيا فاته البقاء المطلوب. 5 371كسى كه رغبت كند در زينتها و تجمّلات دنيا، آن بقا و دوامى را كه مطلوب او است ازدست مىدهد.
3022 254- من غلبت الدّنيا عليه عمى عمّا بين يديه. 5 383 كسى كهدنيا بر او چيره گشت از ديدن پيش روى خود كور مىگردد.
3023 255- من عمر دنياه أفسد دينه و أخرب أخراه. 5 383 كسى كهدنيا خود را آباد كند دين خود را تباه نموده و آخرتش را ويران مىكند.
3024 256- من قصّر نظره على أبناء الدّنيا عمى عن سبيل الهدى. 5386 كسى كه ديده خود را به دنيا داران محدود كند (و فقط آنها را ببيند) از راههدايت كور گردد.
3025 257- من طلب من الدّنيا شيئا فاته من الآخرة أكثر ممّا طلب.5 391 كسى كه چيزى از دنيا بخواهد، از آخرت
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 399
او بيش از آنچه مىخواهد از دستش برود.
3026 258- من طلب الدّنيا بعمل الآخرة كان أبعد له ممّا طلب. 5393 كسى كه دنيا را به وسيله عمل آخرت (اطاعات و عبادات) بجويد، اين كار او را ازآنچه مىخواسته دور سازد.
3027 259- من سخت نفسه عن مواهب الدّنيا فقد استكمل العقل. 5 394كسى كه نفس خود را از بخششهاى دنيا واگذارد، به راستى كه عقل را به كمال رساندهاست.
3028 260- من ملك من الدّنيا شيئا فاته من الآخرة اكثر ممّا ملك.5 394 كسى كه مالك چيزى از دنيا شود، از آخرت خود بيشتر از آنچه را مالك شده ازدست مىدهد.
3029 261- من عرف الدّنيا لم يحزن على ما أصابه. 5 401 كسى كهدنيا (و بىاعتبارىها آن) را بشناسد، بر آنچه به او مىرسد اندوهگين نشود.
3030 262- من عرف خداع الدّنيا لم يغترّ منها بمحالات الاحلام. 4420 كسى كه نيرنگهاى دنيا را بشناسد، فريب خواب و خيالهاى محال آن را نخورد.
3031 263- من ظفر بالدّنيا نصب، و من فاتته تعب. 5 420 كسى كه بهدنيا برسد در رنج است، و هر كس آن را از دست دهد در تعب است. 3032 264- من عظمتالدّنيا فى عينه و كبر موقعها فى قلبه، آثرها على اللَّه و انقطع اليها و صار عبدالها. 5 425 كسى كه دنيا در نظرش عظيم آيد و موقعيت آن در دلش جايگير شود، آن را برخدا برگزيند، و دلبسته و برده آن گردد.
3033 265- من استشعر الشّغف بالدّنيا ملأت ضميره اشجانا لها رقصعلى
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 400
سويداء قلبه: همّ يشغله، و غمّ يحزنه حتّى يؤخذ بكظمه، فيلقىبالفضاء منقطعا ابهراه، هيّنا على اللَّه فناءه، بعيدا على الاخوان لقاؤه. 5 434كسى كه عشق به دنيا را شعار خويش گرداند، دنيا خاطرش را از اندوههايى پر كند كه برسويداى قلبش بر قصد، (و آنها عبارت است) از اندوهى كه سرگرمش كند، و غمى كه محزونشسازد، تا اين كه او را بخشش بگيرد (در هنگام مرگ) و بيفتد در فضا در حالى كه رگهاىقلبش پاره شده و در پيشگاه خداوند خوار گشته، و ديدارش بر برادران، دور و منقطعگرديده است.
3034 266- من اعتمد على الدّنيا فهو الشّقىّ المحروم. 5 442 كسىكه بر دنيا اعتماد كند بدبخت و محروم است.
3035 267- من خدم الدّنيا استخدمته و من خدم اللَّه سبحانه خدمته.5 444 كسى كه خدمت دنيا كند، دنيا به خدمتش گيرد، و كسى كه خدمت خدا كند دنياخدمتش كند.
3036 268- من كانت الدّنيا همّه طال يوم القيامة شقاؤه و غمّه. 5446 كسى كه دنيا فقط هدف و اندوهش باشد روز قيامت بدبختى و اندوهش طولانى گردد.
3037 269- من سلا عن مواهب الدّنيا عزّ. 5 462 كسى كه از بخششهاىدنيا كناره گيرد عزيز گردد.
3038 270- من نكد الدّنيا تنغيص الاجتماع بالفرقة و السّروربالغصّة.
6 24 از سختى و دشوارى زندگى دنياست كه اجتماع دوستان را با جداكردن يكديگر بر هم زند، و شادمانى را به اندوه و غصّه تبديل كند.
3039 271- من هوان الدّنيا على اللَّه ان لا يعصى الّا فيها. 6 31از پستى دنيا نزد خداوند آن است كه نا فرمانى خدا جز در دنيا نشود.
3040 272- من ذمامة الدّنيا عند اللَّه ان
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 401
لا ينال ما عنده الّا بتركها. 6 32 از نكوهيدگى دنيا درپيشگاه خدا آن است كه كسى جز به ترك دنيا بدانچه نزد خداست دست نيابد.
3041 273- ما قدّمت من دنياك فلنفسك، و ما أخّرت منها فللعدوّ. 684 آنچه از دنيا پيش فرستى از آن تو است، و آنچه را پس انداختى مال دشمن است. 3042 274- مصاحب الدّنيا هدف النّوائب و الغير. 6 131 كسى كه مصاحب و همراه دنياباشد، هدف و نشانه مصيبتها و حوادث است.
3043 275- موتات الدّنيا أهون من موتات الآخرة. 6 130 مرگهاىدنيا آسانتر است از مرگهاى آخرت. 3044 276- ما أفسد الدّين كالدّنيا. 6 54چيزى همانند دنيا دين را تباه نكرده است.
3045 277- مثل الدّنيا كظلّك ان وقفت وقف و ان طلبته بعد. 6 134 حكايتدنيا و مثل آن همانند سايه تو است كه اگر بايستى مىايستد، و اگر به دنبال آن روىدور مىشود (و به آن نخواهى رسيد).
3046 278- ما بالكم تفرحون باليسير من الدّنيا تدركونه، و لايحزنكم الكثير من الآخرة تحرمونه. 6 95 چه شده است شما را به اندكى از دنيا كه بهدست آورديد شادمان شويد، ولى اندوهگين نمىكند شما را آخرت بسيارى
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 402
كه از آن محروم شدهايد.
3047 279- ما دنياك الّتى تحبّبت اليك بخير من الآخرة الّتىقبّحها سوء النّظر عندك. 6 82 اين دنيايى كه در نظر تو محبوب آمده بهتر از آخرتىنيست كه بدى نظر و نگاهت، آن را در چشم تو زشت جلوه داده است.
3048 280- ما ظفر بالآخرة من كانت الدّنيا مطلبه. 6 71 پيروزىآخرت را نيابد كسى كه دنيا خواسته و هدف او است.
3049 281- ما التذّ أحد من الدّنيا لذّة الّا كانت له يوم القيامةغصّة. 6 85 هيچكس از مردم دنيا به لذّتى از لذّتهاى دنيا بهرهمند نشود جز آنكههمين لذّت براى او در قيامت غصّه و اندوهى است. 3050 282- ما نقص فى الدّنيا زادفى الآخرة. 6 85 هر چه از دنيا كاسته شود در آخرت افزوده گردد.
3051 283- ما لك و ما ان ادركته شغلك بصلاحه عن الاستمتاع به، وان تمتّعت به نغصّه عليك ظفر الموت بك. 6 104 چيست تو را و دنيايى كه اگر دريابىآن را اصلاح و رو به راه كردن آن تو را از بهره يافتن بدان سرگرم سازد، و اگربهرهمند شوى از آن، تيره و تاريك كند آن بهره و لذت را بر تو، چيره شدن مرگ به تو(كه با آمدن آن همه لذتها تبديل به اندوه شود).
3052 284- ما نلت من دنياك فلا تكثر به فرحا، و ما فاتك منها فلاتأس عليه حزنا. 6 90 آنچه از دنيا كه بدان مىرسى شادى خود را بدان بسيار مكن، وآنچه را از دست دادهاى با اندوه خود بر آن افسوس
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 403
مخور. 3053 285- ما خير دار تنقض نقض البناء و عمر يفنى فناءالزّاد. 6 92 چيست خوبى خانهاى كه ويران شود همانند ويرانى ساختمان، و عمرى كهنابود شود همانند نابود شدن توشه راه.
3054 286- مثل الدّنيا كمثل الحيّة ليّن مسّها و السّم القاتل فىجوفها يهوى اليها الغرّ الجاهل و يحذرها اللّبيب العاقل. 6 138 مثال دنيا مثالمارى است كه (ظاهر آن و) دست ماليدن آن نرم است، ولى زهر كشنده در درون دارد، آدمفريب خورده نادان به سويش علاقهمند شود، و انسان زيرك عاقل از آن دورى و پرهيزكند.
3055 287- متاع الدّنيا حطام موبىء فتجنّبوا مرعاة، قلعتها احظىمن طمأنينتها، و بلغتها ازكى من ثروتها.
6 144 بهرههاى دنيايى علف خشكيدهاى است وبا خيز، پس دورى گزينيداز چراگاهى كه كوچ كردنش بهرهمندتر از آرام گرفتن در آن است، و روزى گذراى آن پاكيزهتراز ثروت و دارايى آن است.
3056 288- هلك من استنام الى الدّنيا و أمهرها دينه، فهو حيثمامالت مال اليها قد اتّخذها همّه و معبوده. 6 199 نابود گشته آن كس كه به دنياآرامش يافته، و دين خود را كابين و مهر آن كرده، هر جا كه دنيا ميل كند او نيز بههمان سو ميل كند، به راستى كه دنيا همه اندوه او است و آن را معبود خويش قرار دادهاست.
3057 289- هوّن عليك فانّ الامر قريب و الاصطحاب قليل و المقاميسير.
6 202 بر خود آسان گير و سبك گردان كه كار نزديك است، و مصاحبت كمو كوتاه، و اقامت اندك است.
3058 290- هى الصّدود العنود، و الحيود الميود، و الخدوع الكنود.6 205 اين دنيا مركبى است باز دارنده و دشمن،
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 404
پشت كنندهاى است مضطرب و لرزان، پر فريبى است ناسپاس 3059291- هلك الفرحون بالدّنيا يوم القيامة و نجا المحزونون بها. 6 206 آنها كه دردنيا شادمان بدان بودهاند در روز رستاخيز نابود شوند، و آنها كه بدان اندوهگينبوده نجات يابند.
3060 292- لا تنافس فى مواهب الدّنيا فانّ مواهبها حقيرة. 6 289در موهبتهاى دنيا رقابت و پيشدستى نكن كه موهبتهاى آن اندك است.
3061 293- لا تخلّفنّ وراءك شيئا من الدّنيا، فانّك تخلّفه لأحدرجلين، إمّا رجل عمل فيه بطاعة اللَّه فسعد بما شقيت به، و إمّا رجل عمل فيهبمعصية اللَّه فكنت عونا له على المعصية، و ليس أحد هذين حقيقا أن تؤثره على نفسك.6 330 چيزى را از دنيا پشت سر خود به جاى مگذار، زيرا آنچه به جا مىگذارى براىيكى از دو نفر است: يا مردى است كه در آن بازمانده تو، به فرمانبردارى خدا عملكند، كه در اين صورت خوشبخت گشته بدانچه تو بدان بدبخت شدهاى، و يا مردى است كهدر آن بازمانده به نافرمانى خدا عمل كند، كه در اين صورت نيز تو كمك كار او در نافرمانىخدا خواهى بود، و هيچكدام از اين دو نفر شايستگى ندارند كه تو آنها را بر خويشتنمقدم بدارى.
3062 294- لا يحنّنّ أحدكم حنين الامة على ما زوى عنه من الدّنيا.6 327 نبايد بگريد هيچ يك از شما همانند گريستن كنيز بر آنچه از دنيا كه از دستشرفته است. 3063 295- لا تفتننّك دنياك بحسن العوارى فعوارى الدّنيا ترتجع و يبقىعليك ما احتقبته من المحارم. 6 315 زنهار كه شيفتهات نكند دنيا به عاريتهاى نيكوىخود، كه عاريتهاى دنيا به خودش باز گردد، و پى آمدهاى آن از كارهاى حرامى كه كسبكردهاى برايت بماند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 405
3064 296- لا ترغب فى الدّنيا فتخسر آخرتك. 6 272 در دنيا رغبت وميل نكن كه آخرت زيان بار گردد.
3065 297- لا تفتننّكم الدّنيا و لا يغلبنّكم الهوى و لا يطولنّعليكم الامد و لا يغرّنّكم الامل فانّ الامل ليس من الدّين فى شيء. 6 304 مبادافريفته دنيا شويد، و مبادا مغلوب هوا و هوس گرديد، و مبادا زمان رسيدن مرگ و پايانعمر بر شما طولانى بنمايد، آرزو شما را فريب ندهد، كه آرزو چيزى از دين نيست (ونمىتوان مبناى دين را بر آرزو قرار داد).
3066 298- لا ترفع من رفعته الدّنيا.
6 275 بلند نكن كسى را كه دنيا او را بلند گردانده (و افتخارى براىبلندى خود جز اين ندارد).
3067 299- لا تعصم الدّنيا من لجأ اليها.
6 390 نگه ندارد دنيا كسى را كه به او پناه برده است.
3068 300- لا تدوم حبرة الدّنيا و لا يبقى سرورها و لا تؤمن فجعتها.
6 418 شادى دنيا دوام ندارد و خوشى آن باقى نماند، و از مصيبت وبلاى آن ايمنى نباشد.
3069 301- يسير الدّنيا يفسد الدّين.
6 455 اندك دنيا (نيز) دين را تباه سازد (يعنى دنياى فاسد اندكشنيز دين را تباه سازد تا چه رسد به زيادش).
3070 302- ينبغي ان يتداوى المرء من أدواء الدّنيا كما يتداوى ذوالعلّة و يحتمى من شهواتها و لذّاتها كما يحتمى المريض. 6 445 شايسته است انسان ازدردهاى دنيا خود را مداوا كند همان گونه كه بيمار مداوا مىكند، و از لذتها وشهوتهاى آن پرهيز
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 406
كند همان گونه كه بيمار پرهيز مىكند.
3071 303- لا ينفع العمل للآخرة مع الرّغبة فى الدّنيا. 6 412 سودندهد عمل براى آخرت، با وجود رغبت و ميل در باره دنيا.
3072 304- ينبغي لمن علم شرف نفسه أن ينزّهها عن دناءة الدّنيا. 6442 شايسته است براى آن كس كه شرافت نفس خود را دانسته است، كه آن را از پستى دنياپاك سازد.
3073 305- يسير الدّنيا خير من كثيرها و بلغتها أجدر من هلكتها. 6458 اندك دنيا بهتر است از بسيار آن، و مقدار گذراى آن شايستهتر است از آنچه موجبنابود كردن انسان باشد.
3074 306- يا أسرى الرّغبة أقصروا فانّ المعرّج على الدّنيا لايروعه منها الّا صريف انياب الحدثان. 6 459 اى در بندان و اسيران ميل و رغبت بازايستيد، كه به راستى آنها كه بر علاقه به دنيا ايستادگى كردهاند جز صداى دندانهاىپيشين حوادث دنيا آنها را به خود نياورد و نترساند.
3075 307- يا عبيد الدّنيا و العاملين لها اذا كنتم فى النّهارتبيعون و تشترون، و فى اللّيل على فروشكم تتقلّبون و تنامون، و فيما بين ذلك عنالآخرة تغفلون، و بالعمل تسوّفون، فمتى تفكّرون فى الإرشاد، و تقدّمون الزّاد، ومتى تهتمّون بأمر المعاد.
6 462 اى بندگان دنيا و كارگران آن شما كه در روز خريد و فروشمىكنيد، و در شب هنگام نيز در بستر خود مىغلطيد و مىخوابيد، و در اين ميانه نيزاز آخرت خود غافل هستيد، و عمل را پس اندازيد، پس چه زمانى در ارشاد خود انديشهمىكنيد، و توشهاى را پيش مىفرستيد و چه وقت در امر معاد خويش اهتمام مىورزيد3076 308- يسير الدّنيا يكفى و كثيرها يردى. 6 457 اندكى از دنيا كفايت كند، وزياد آن هلاكت
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 407
آورد.
3077 309- احذروا الزّائل الشّهىّ و الفانى المحبوب. 2 272بپرهيزيد از دنياى دلفريب زوال پذير، و مورد علاقهاى كه فانى شود.
3078 310- ربّ نزهة عادت نغصة. 4 58 بسا خوشى كه باز گردد بهناخوشى.
3079 311- قد تنقلب النّزهة غصّة. 4 469 گاه است كه خوشى بهناخوشى برگردد.
3080 312- كيف يكون من يفني ببقائه و يسقم بصحّته و يؤتى منمأمنه.
4 568 چگونه است حال كسى كه فناى او به بقا و ماندن او است، وبيماريش به تندرستى است، و از همان جا كه ايمن است دچار گردد 3801 313- لربّماقرب البعيد و بعد القريب. 5 54 هر آينه چه بسا دور كه نزديك شود و نزديك كه دورگردد.
3082 314- من بلغ غاية ما يحبّ فليتوقّع غاية ما يكره. 5 372 كسىكه برسد به نهايت آنچه را دوست مىدارد، بايد چشم به راه باشد براى رسيدن نهايتآنچه را ناخوش دارد.
باب الدناءة (پستى)
3083 1- النّفس الدّنيّة لا تنفكّ عن الدّناءات. 2 2 نفس پست ازپستىها جدا نگردد.
3084 2- أعقل النّاس ابعدهم عن كلّ دنيّة. 2 413 عاقلترين مردمكسى است كه از پستىها دورتر باشد.
3085 3- اكرم نفسك عن كلّ دنيّة و ان ساقتك الى الرّغائب، فانّكلن تعتاض عمّا تبذل من نفسك عوضا.
2 219 گرامى دار نفس خود را از هر پستى اگر چه بكشاند تو را به سوىعطاهاى بسيار، كه به راستى به جاى آنچه از نفس خود بذل كرده و بخشيدهاى، عوضىدريافت نخواهى كرد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 408
3086 4- المؤمن من طهّر قلبه من الدّنيّة. 2 90 مؤمن كسى است كهدلّ خود را از هر پستى پاك كرده باشد.
3087 5- لا تلاح الدّنىّ فيجترئ عليك.
6 274 با آدم پست ستيز نكن كه بر تو دلير شود (و حرمتت را نگاهندارد).
3088 6- نزّه نفسك عن كلّ دنيّة و ان ساقتك الى الرّغائب. 6 171نفس خود را از هر پستى پاك كن اگر چه تو را به سوى عطاهاى بسيار بكشاند.
3089 7- نزّه عن كلّ دنيّة نفسك، و ابذل فى المكارم جهدك، تخلص منالمآثم و تحرز المكارم. 6 181 نفس خود را از هر پستى و آلودگى پاك كن، و ببخشاىتلاش خود را در راه تحصيل مكارم و بزرگوارىها تا از گناهان آسوده شده و مكارم رابراى خويش فراهم آورى.
3090 8- لا تؤثر دنيّا على شريف. 6 262 مقدّم ندار و اختيار نكنچيز پستى را بر چيز شريفى.
3091 9- ورع المرء ينزّهه عن كلّ دنيّة. 6 226 پارسايى انسان اورا از هر پستى پاك گرداند.
3092 10- مباينة الدّنايا تكبت العدوّ.
6 127 جدا شدن از پستىها دشمن را خوار گرداند (يا او را از دشمنىباز دارد).
3093 11- قد تزرى الدّنيّة. 4 462 گاه است كه خصلت نكوهيدهاىانسان را نزد مردم عيبناك كند.
باب الدولة
3094 1- دولة الأكابر من أفضل المغانم.
4 10 دولت بزرگان از برترين غنيمتهاست.
3095 2- دول الاشرار محن الاخيار.
4 11 دولتهاى بدان، رنج و محنت نيكان است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 409
3096 3- دول الفجّار مذلّة الابرار. 4 11 دولتهاى بدكاران خواركننده خوبان است.
3097 4- دولة الاوغاد مبنيّة على الجور و الفساد. 4 11 دولتمردمان پست، بر ستم و تباهى پى ريزى شده است.
3098 5- صواب الرّأى بالدّول و يذهب بذهابها. 4 199 درستى رأيهابه وجود دولتهاست و با رفتن آنها مىرود. 3099 6- الدّولة تردّ خطأ صاحبها صواباو صواب ضدّه خطاء. 2 53 داشتن دولت چنان است كه خطاى دولتمرد را به صواب و درستىباز گرداند، و صواب ضدّ آن را خطا به حساب آورد. 3100 7- لكلّ دولة برهة. 5 14هر دولتى را دورانى است.
3101 8- الدّولة كما تقبل تدبر. 1 321 دولت همان گونه كه رو آوردپشت كند.
3102 9- من لم يحسن فى دولته خذل فى نكبته. 5 446 كسى كه در دوراندولتمردى خود احسان نكند در زمان بيچارگى و نكبت خوار گردد.
3103 10- من أعود الغنائم دولة الاكارم. 6 34 از سودمندترينغنيمتها دولت مردمان گرامى و بلند مرتبه است.
3104 11- مجاملة أعداء اللَّه فى دولتهم تقيّة من عذاب اللَّه وحذر من معارك البلاء فى الدّنيا. 6 142 سلوك نيكو با دشمنان خدا در زمان دولتايشان، نگهدارنده است از عذاب خدا و پرهيزى است از معركههاى بلا در دنيا.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 410
3105 12- مجاهدة الاعداء فى دولتهم و مناضلتهم مع قدرتهم ترك لامراللَّه و تعرّض لبلاء الدّنيا. 6 143 پيكار كردن با دشمنان در دوران دولتشان ومبارزه با آنها با وجود قدرتشان، ترك دستور خدا و تعرّض در برابر بلاى دنياست.
3106 13- يستدلّ على ادبار الدّول باربع: تضييع الاصول، والتّمسّك بالغرور، و تقديم الاراذل، و تأخير الافاضل. 6 450 راهنمايى شود بر ادبارو پشت كردن دولتها به چهار چيز: تضييع و تباه كردن اصلها، و چنگ زدن به فريبكارى،و پيش انداختن افراد فرو مايه، و پس انداختن مردمان با فضيلت.
باب المداومة (پى گيرى)
3107 1- قد يدوم الضّرّ. 4 468 گاه است كه زيان و ضرر دوام يابد.
3108 2- قليل يدوم خير من كثير ينقطع. 4 497 اندكى كه دوام داشتهباشد بهتر است از بسيارى كه بريده شود.
3109 3- قليل يدوم عليه خير من كثير مملول. 4 499 كار اندكى كهپيوسته انجام دهى بهتر است از كار بسيارى كه خستگى آرد. 3110 4- قليل يدوم خيرمن كثير منقطع.
4 519 اندكى كه دوام داشته باشد بهتر است از بسيارى كه بريده شود.
3111 5- مداومة المعاصى تقطع الرّزق. 6 127 مداومت و ادامه دادنبر گناهان روزى را قطع كند.
باب الداء و الدواء (درد و درمان)
3112 1- ربّ دواء جلب داء. 4 65 چه بسا دارويى كه دردى را به بارآورد.
3113 2- ربّ داء انقلب دواء. 4 65
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــص 411
چه بسا دارويى كه به درد باز گردد.
3114 3- ربّما كان الدّواء داء. 4 80 چه بسا دارويى كه درد زاست.
3115 4- امش بدائك ما مشى بك. 2 185 راه برو با بيمارى خود تازمانى كه با تو راه آيد. 3116 5- ربّما كان الدّاء شفاء. 4 80 چه بسا كه بيمارىكه شفا و درمان است.
3117 6- قد يعيى اندمال الجرح. 4 472 گاهى است كه به هم آمدن زخمو بسته شدن آن زيان رساند.
3118 7- لكلّ حىّ داء. 5 12 براى هر زندهاى بيمارى و دردى است.
3119 8- لكلّ علّة دواء. 5 12 براى هر بيمارى دارويى است.
3120 9- من كثرت ادواؤه لم يعرف شفاؤه. 5 235 كسى كه بيمارىاشزياد شد بهبود او شناخته نشود.
3121 10- من كتم وجعا أصابه ثلاثة ايّام و شكى الى اللَّه سبحانهكان اللَّه سبحانه معافيه. 5 264 كسى كه بيمارى و دردى را كه به او رسيده سه روزپنهان دارد، و در آن (سه روز تنها) به درگاه خداى سبحان شكوه خويش برد، خداى سبحاناو را عافيت خواهد داد.
| | |
