متعدد است ، ولی در ميان حركتها و زمانهای عالم يكی را مقياس قرار دادهايم برای سنجش ساير حركتها ، به قول قدما حركت فلك را به دور زمين ، و به قول امروزیها حركت وضعی يا انتقالی زمين را مقياس برای حركتها قرار میدهيم و مثلا حركت وضعی زمين را به بيست و چهار قسمت تقسيم كردهايم و نام هر قسمت را يك ساعت گذاشتهايم پس معنی اينكه فلان كار يك ساعت طول میكشد اين است كه اين مقدار كار منطبق با يك بيست و چهارم آن حركت است ، و الا از نظر زمان بودن هيچ كدام اولويتی بر يكديگر ندارند ، هر دو زمانند . پس اين حرفها بيشتر بر مبنای قدما است نه خود مرحوم آخوند . اتميت و اشرفيت حركت وضعيه ادوميتش چطور ؟ ادوميتش هم خيلی واضح و روشن است . هيچ حركت كمی الی الابد ادامه پيدا نمیكند ، يعنی هر شيئی كه حركت كمی بكند بالاخره متوقف میشود . اينست كه همه حركتهای كمی اول و آخر دارند . حركت كيفی هم همينطور ، هيچ وقت ادامه پيدا نمیكند ، حركت مكانی هم همينطور . و تنها حركتی كه امكان اين است تا ابد ادامه پيدا بكند حركت وضعيه است ، يعنی اگر يك شیء روی محوری حركت بكند قابليت اين را دارد كه اين حركت تا ابد ادامه پيدا بكند و قدما معتقد بودند كه حركت فلك چنين چيزی است ، از ازل شروع شده و تا ابد ادامه دارد ، و " شروع شده " هم مسامحه لفظی است ، يعنی لا أول له و لا آخر . و اما اينكه اين حركت اتم است . اين هم واضح است ، برای اينست كه اين حركتی است كه نقصان در آن فرض نمیشود ، نقصان آنجاست كه يك شیء امكان حركتی داشته باشد بعد به علت مانعی حركت متوقف بشود . وقتی كه حركتی هميشه در هميشه ادامه دارد ، بنابراين هيچ وقت نقصان در آن پيدا نمیشود ، پس اتم است . |