دنيا مرحله‏ای از حيات تو است و حيات ابدی تو در جهان ديگر است . من‏
از شما می‏پرسم كه آيا اين موضوعی است كه در ادوار مختلف تمدن بشر فرق‏
ميكند ؟ خير .
بر اساس معرفة النفس دستور تهذيب اخلاق به بشر می‏دهند . آيا دستورهای‏
مربوط به تهذيب اخلاق در زمانهای مختلف فرق می‏كند ؟ همه انبياء آمده‏اند
برای اينكه خودپرستی و خودخواهی را ام الامراض نفسانی معرفی بكنند و بر
اساس اين با خودپرستی و خودخواهی مبارزه كنند و بر اساس وحدانيت خدا و
خداپرستی افراد بشر را با يكديگر مهربان بكنند . البته ممكن است گفته‏
شود كه اخلاق نسبی است ولی اين سخن درست نيست ، اخلاق نسبی نيست و ما
بحث آن را در آينده خواهيم كرد . در زمان ابراهيم نفس انسان همين‏
خصوصيت را داشت و همين تهذيب را احتياج داشت ، در زمان خاتم الانبياء
هم همين جور ، در زمان ما هم همينطور .
يكی ديگر از كارهايی كه انبياء می‏كردند اين بود كه روابط بشر با بشر را
تعديل می‏كردند : « ليقوم الناس بالقسط »( 1 ) . همين جا است كه اغلب‏
می‏گويند تغيير می‏كند .

اصل حليت طيبات و حرمت خبائث

يكی ديگر از كارهای انبياء اين بود كه روابط بشر با عالم را تعيين‏
می‏كردند ، می‏گفتند : « هو الذی خلق لكم ما فی الارض جميعا »( 2 ) . همه‏

پاورقی :

61