فصل 11. زمان و كيفيت نزول قرآن 
در ((كافى )) به سندش از امام صادق عليه السلام روايت نموده كه فرمود: قرآن در ماهمبارك رمضان يكجا به بيت المعمور فرود آمد سپس درطول بيست سال تدريجا نازل گرديد آن گاه فرمود: پيامبر صلى الله عليه و آلهفرموده است : مصحف ابراهيم در شب اول ماه رمضان ، تورات در شش ‍ شب از ماه رمضانگذشته ، انجيل در سيزده شب از ماه رمضان گذشته ، زبور در هيجده شب از ماه رمضانگذشته ، و فرقان (قرآن ) در شب بيست سوم از ماه رمضاننازل گشت ⁽¹³⁶⁸⁾.
به سندش از امام باقر عليه السلام روايت كرده كه از آن حضرت درباره اين آيه پرسششد: ((ما آن را درشبى مبارك نازل كرديم )) ⁽¹³⁶⁹⁾ فرمود: آن شب قدر است كه در هرسال در دهه آخر ماه رمضان قرار دارد و قرآن نازل نشده مگر در شب قدر، خداوند فرموده :((هر كار حكيمى (محكم و مجملى ) در آن شب باز (وتفصيل داده ) مى شود)) ⁽¹³⁷⁰⁾، فرمود: در شب قدر هر چيزى كه در آنسال تا سال آينده واقع مى شود تقدير مى شود از خير يا شر يا طاعت يا معصيت يامولود يا اجل يا روزى .⁽¹³⁷¹⁾
و نيز به سندش از آن حضرت كه فرمود: در شب قدر هر سالى از تبيين و تفسير قرآنمربوط به امور همان سال بر صاحب الامر نازل مى شود.⁽¹³⁷²⁾
(مؤلف : گويا مراد از نزول دفعى و يكجاى آن در شب قدر به بيت المعمورنزول معناى آن به صورت اجمالى بر قلب پيامبر صلى الله عليه و آله باشد چنانكهخداوند فرموده : ((آن را روح الامين بر قلب تو فرود آورد است ))⁽¹³⁷³⁾ سپس درطول بيست سال در اوقات خاصى به طور تدريجى از باطن قلب آن حضرت بر ظاهرزبانش نزول يافته است هر زمان كه جبرئيل عليه السلام وحى را مى آورد و با الفاظشبر آن حضرت مى خواند.
و معناى انزال قرآن در شب قدر هر سال صاحب آن وقت ،انزال بيان است به تفصيل مجمل و تاويل متشابه آن ، و خلاصهكامل كردن انزال آن به گونه اى كه هدايت مردم و دليلهاى روشنى از رهنمايى و مايهتشخيص حق از باطل باشد.
بنابراين معناى ((فرشتگان و روح در آن شبنازل مى شوند))⁽¹³⁷⁴⁾ آن است كه آنان بر تو و پس از تو براهل بيت تو نازل مى شوند با جدا ساختن محكم از متشابه و تقدير اشيا و بيان احكام ويژهوقايعى كه در آن سال تا شب قدر سال آينده به مردم مى رسد.)
و نيز به سند حسن از فضيل ابن يسار روايت نموده كه گفت : به امام صادق عليه السلامگفتم : مردم گويند: قرآن بر هفت حرف نازل شده است . فرمود: اين دشمنان خدا دروغ مىگويند، بلكه قرآن بر يك حرف و از سوى يك كسنازل شده است .⁽¹³⁷⁵⁾
و در روايت ديگرى از امام باقر عليه السلام روايت نموده كه فرمود: قرآن يكى است و ازنزد يك كس نازل شده است ، ولى اختلاف در آن از جانب راويان است .⁽¹³⁷⁶⁾
و شيخ صدوق رحمة الله به سندش از سيلمان جعفرى روايت كرده كه گفت : به امام كاظمعليه السلام گفتم : اى پسر رسول خدا، شما درباره قرآن چه گوييد؟ زيرا مردم ما در آناختلاف كرده اند، گروهى گويند: قرآن مخلوق است ، و گروهى گويند: غير مخلوق است .فرمود: اما من در اين باره آنچه آنها گويند نمى گويم ، بلكه گويم : قرآن كلام خداست.⁽¹³⁷⁷⁾
و به سندش از محمد بن على يقطينى روايت كرده كه گفت : امام هادى عليه السلام به يكىاز شيعيان خود در بغداد نوشت : بسم الله الرحمن الرحيم ، خداوند ما و تو را از فتنه نگاهدارد، اگر چنين كرد نعمت بزرگى است ، و اگر نكرد هلاكت و نابودى است .
ما معتقديم كه جدل درباره قرآن بدعت است كه پرسش كننده و پاسخ دهنده هر دو در آنشريكند، پرسش كننده چيزى را مى جويد و در آن غور مى كند كه حق او نيست ، و پاسخدهنده خود را در مورد چيزى به تكلف وا مى دارد كه بر عهده او نيست . خالق جز خدا نيست وغير او هر چه هست مخلوق است ، و قرآن كلام خداست ، بر آن از نزد خود نامى منه ، كه ازگمراهان خواهى بود. خداوند ما و شما را از كسانى قرار دهد كه در نهان ازپروردگارشان مى ترسند و از روز قيامت بيمناكند.⁽¹³⁷⁸⁾