کتابخانه الکترونيکي انهار

اينكه اگر مسائلی كه فقه در زير چتر خود قرار داده است ، اگر بنا شود با
مبدأ استدلالی و تجربی مورد تحقيق قرار گيرد ، علوم مختلفی را تشكيل می‏دهد
ولی نظر به اينكه فقه از زاويه خاص به اين مسائل می‏نگرد ، همه در حوزه‏
علم واحد قرار می‏گيرند .
توضيح اينكه فقه به اين مسائل تنها از اين زاويه می‏نگرد كه برای افراد
بشر در شريعت اسلامی درباره همه اينها مقرراتی از نظر روايی و ناروايی و
از نظر درستی و نادرستی و امثال اينها وضع شده است و اين مقررات را
وسيله كتاب و يا سنت و يا اجماع و يا عقل می‏توان به دست آورد . از نظر
فقيه ، اختلافات ماهوی آن موضوعات كه برخی طبيعت روانی فردی دارد و
برخی طبيعت اجتماعی ، برخی طبيعت قضايی دارد و برخی طبيعت اقتصادی و
غيره مطرح نيست و تأثيری ندارد و موجب دو گانگی نمی‏شود . فقيه همه آنها
را با يك رنگ خاص می‏بيند و آن رنگ " فعل مكلف " است و احكام همه‏
را از يك نوع مبادی استنباط می‏كند و با يك متود همه را مورد تحقيق و
مطالعه قرار می‏دهد . اين است كه فی المثل اعتكاف و بيع و نكاح و حدود
در يك رديف قرار می‏گيرد .
ولی اگر بنا باشد نه از زاويه مقررات موضوعه اسلامی كه بايد از ادله‏
اربعه آنها را استكشاف كنيم در آن مسائل مطالعه كنيم ، يعنی اگر بخواهيم‏
با مبادء به اصطلاح استدلالی و تجربی و عقلی خالص در موضوعات نامبرده‏
مطالعه كنيم ناچاريم كه اختلافات ماهوی و طبايع گوناگون آن موضوعات را
مد نظر قرار دهيم . آنوقت است كه ناچاريم با مبادء مختلف و با متودهای‏
مختلف و در حوزه‏های مختلف آن را مطالعه كنيم و از اين نظر مسائل‏
نامبرده