محتوای تورات چيست ، هيچ چيز نمیداند ، شايد يك چيزهايی را خيال بكنددر تورات است كه در تورات نيست ، و چيزهايی را كه در تورات هست اوخبر ندارد كه وجود دارد . اينقدر بی اطلاع است . حديث چنين است :شخصی از امام صادق عليهالسلام سؤال كرد كه توده عوام چه تقصيری دارند ؟خود قرآن قبول میكند كه اينها مردم جاهل و بی معرفتی بودهاند ، هر چه برسر اينها آوردند علما آوردند ، پس همه نكوهشها بايد متوجه علما باشد ،مردم عوام كه عذری ندارند ، اينها بايد معذور عندالله باشند ، چرا قرآناز اينها انتقاد میكند ؟ امام آنجا يك بحث مفصلی میفرمايند كه من دريكی از سخنرانيهايی كه در آن انجمن ماهانه دينی در حدود پانزده سال پيشمیكرديم ، ( 1 ) قسمتهای زيادی از اين حديث را آوردم . امام در آنجا يكبحث بسيار عالی را طرح میكند ، علما را تقسيم میكند كه چگونه هستند وچگونه نيستند و علمای سوء چنيناند و علمای غير سوء چنين ، علمايی كه بداز كار در میآيند ضررشان بر اسلام از لشكر يزيد بن معاويه بر حسين بن علی( ع ) بيشتر است و . . . غرض اينكه میرسد به اينجا : و اما توده عوام . امام میفرمايد : نه ،چنين نيست . يك مسائلی هست كه اينها درس خواندن نمیخواهد كه بگوييمچون درسش را نخواندهاند پس معذورند . در برخی مسائل ، عوام معذورند ،مسائلی است كه بايد درسش را بخوانند ، درسش را نخواندهاند ، ديگرانمانع شدهاند درس بخوانند ، پاورقی : . 1 [ اين سخنرانی در كتاب ده گفتار تحت عنوان " اصل اجتهاد در اسلام" درج شده است ] . |