فتوحات اسلامی رخ داد به " رها " رفت و در همانجا فوت كرد . عبداللهبن سعد بن ابی سرح مدتی سمت نويسندگی داشت ولی بعد مرتد شد و به مشركانپيوست . شرحبيل بن حسنه طابخی نيز برايش نوشته است . ابان بن سعيد وعلاء بن الحضرمی نيز گاهی برايش مینوشتند . معاويه فقط چند ماهی قبل ازوفات رسول خدا برايش نويسندگی كرد . اينها كسانی هستند كه رسما مدتیعهدهدار سمت " دبيری " بودند . و اما افرادی كه احيانا يك يا دو نامهبرايش نوشتهاند و جزء دبيران پيغمبر به شمار نمیروند ما از آنها يادنمیكنيم " ( 1 ) . مسعودی در اينجا از كتاب وحی و همچنين نويسندگان پيمان نامههای رسمیمانند علی ( عليه السلام ) و عبدالله بن مسعود و ابی بن كعب و غير اينهانام نبرده است ، مثل اينكه خواسته است كسانی را نام ببرد كه سمت ديگریغير از سمت كتابت وحی عهدهدار بودهاند . در تواريخ و احاديث اسلامی به قضايای زيادی برمیخوريم مبنی بر اينكهمتقاضيانی از دور يا نزديك به حضور رسول اكرم میآمدهاند و از ايشانتقاضای نصيحت و موعظهای میكردهاند و آن حضرت با سخنان حكيمانه و پر مغزخود به پرسش آنها با پاسخ پاورقی : > من برايش میخواندم " . در فتوح البلدان بلاذری صفحه 460 میگويد : "زيد بن ثابت گفت رسول خدا مرا فرمان داد كه كتاب يهود را ( به زبانسريانی ) ياد بگيرم ، و به من فرمود كه من از يهود بر كتاب خود نگرانم ،نيمی ( از ماه يا سال ) نگذشت كه فرا گرفتم . از آن پس من نامههای اورا به يهود مینوشتم و نامههايی كه يهود به پيغمبر مینوشتند من برايشقرائت میكردم " . . 1 التنبيه والاشراف ، ص 245 و . 246 |
