293- لقب وصى
انسان سعيد، آن كسى است كه تصرف در ماده كائنات بدوناعمال ابزار و آلات مادى كند، روايتى از حضرت وصى (ع )به عرضتان برسانم كهدرباره بيان سعادت انسان است . متن همه اين حرفها، فرمايش حضرت وصى عليه السلاماست (و اين كه بنده ، جناب امير المؤمنين را به لقب وصى نام مى برم ، جهتش اين است كهبه شهادت ماخذ روايى صحيح و شعراى زمان صدر اسلام و كتابهاىاصيل اسلامى ما، حضرت امير المؤمنين در صدر اسلام ، به وصى شناخته شدهبود، من شواهد در اين باره فراوان دارد، در جايى از شرح نهج البلاغه ، به عنوان هدايتو ارشاد، بسيارى از ماخذ را كه از همان صدر اسلام كسانى او را به وصى وصف كردهاند، و در اشعار و غير اشعار نام برده اند، جمع آورى كرده ام ، ايشان به وصى شناختهشده بود، همان طور كه حرف حق به زبان فخر رازى ، در تفسير كبيرش جارى شده تابنى اميه دست به دست هم دادند كه آثار اميرالمؤمنين عليه السلام را محو كنند.⁽²⁹⁰⁾واينها يكى از كارهايشان اين بود كه بالاخره ، اين اشتهار و اين لقب را برداشتند، و الاايشان معروف بود به وصى - صلوات الله عليه غرض اين كه جناب وصى درباره قلع(كندن )باب خيبر، فرمايششان اين است (اين روايت را هم جناب شيخاجل صدوقى در امالى ينى مجالس نقل كرده و هم جناب عمادالدين طبرى ، كه ازاعلام قرن ششم هجرى است و از شاگردان بنام جناب شيخ طوسى است ، در كتاب شريفبشاره المصطفى لشيعه المرتضى با سلسله سند معنعن ، روايت رانقل كرده )كه امام على عليه السلام فرمود: والله ما قلعت باب خيبر و قذفت بهاربعين ذراعا لم بحس به اعضائى بقوه جسديه و لا حركه غذائيه وليكن ايدت بقوهملكوتيه و نفس بنور ربها مستضيئه ؛ ⁽²⁹¹⁾
قسم ياد مى كنم كه من درب از قلعه خيبر بر نكندم و او را بهچهل ذراع (به چهل ارش )به دور نيفكندم مگر اين كه به قوه ملكوتى و به نفسى كه بهنور ربش مستضى ء بوده است (نه به قوه جسدى و حركت غذايى .
آن وقت عمده غرضم در اين حديث ، اين است كه فرمود، لم تحس به اعضائى مندست دراز نكردم ، درب را نگرفتن ، مگر به همان قوه ملكوتى ، به آن قوه اى كه موسىكليم دريا را شكافت ، زمين را شكافته ، به آن قوه اى كه ديگر انبياء و سفراى الهى بهاذن الله تصرف در ماده كائنات مى كنند.
اين است سعادت انسان ، نهايت مرحله سعادت انسان ، اين است كه به علم وعمل بر اثر حضور و مراقبت و در مسير سلوك الى الله بدين سعادتنائل شود كه در عداد مفارقات قرار بگيرد كهفعل او احتياج به اعضا و جوارح مادى نداشته باشد.
صريحا در اين حديث شريف آقا فرمود: قذفت به اربعين ذراعا لم تحس به اعضائى ؛ دستم به او نرسيده ، اين نهايت سعادت است .⁽²⁹²⁾
294- همانند معقول در ميان محسوس
امام على بن ابى طالب عليه السلام در جد ثانى به پيغمبر صلى الله عليه وآله مىشود، و عثمان در پنجم ، و عمر در هفتم و ابوبكر در نهم . و لا اله الا الله ، دوازده حرفاست ، محمد رسول الله همچنين (صلى الله عليه وآله ) و على بن ابى طالب هم .
و شيخ رئيس در رساله معراجيه گفته است : او - يعنى امام على بن ابى طالب عليهالسلام - در ميان خلق آن چنان بود كه معقول در ميان محسوس . ⁽²⁹³⁾
295- احوال جنيان
استاد ما علامه طباطبايى صاحب تفسير قيم و عظيم الميزان (رضوان الله عليه ) فرمودهاست كه :
استاد ما مرحوم آقا سيدعلى قاضى حكايت كرد كه كسى از جنى پرسيده است (و فرمودهاست شايد آن كس خود مرحوم قاضى بوده است ): طايفه جن به چه مذهب اند؟
آن جن در جواب گفت : طايفه جن مانند طايفه انس داراى مذاهب گوناگون اند، جز اين كهسنى ندارند، براى اين كه در ميان ما كسانى هستند كه در واقعه غدير خم حضور داشتهاند و شاهد ماجراى بوده اند .
راقم سطور حسن حسن زاده آملى گويد: بسيارى از صحابه در واقعه غدير خم حضورداشته اند، و به شاءن نزول كريمه يا ايهاالرسول بلغ ما انزل اليك من ربك و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله يعصمك منالناس ، ان الله لا يهدى القوم الكافرين ⁽²⁹⁴⁾به راءى العين شاهد بوده اند؛ وفرموده رسول خدا صلى الله عليه وآله : الا من كنت مولاه ، فهذا على مولاه ، اللهموال من والاه و عاد من عاداه ، وانصر من نصره ، واخذل من خذله و احب من احبه ... را بهحضور عيانى شنوده اند؛ ولكن هنوز بدن رسول خدا صلى الله عليه وآله دفن نشده بودكه ...، و يا به قول سيد حميرى در قصيده عينيه :