 |  |  |
دوم: رفتن به مسجدالحرام و مسجد پيامبر(صلى الله عليه وآله) (مسجد النبىّ)، هر چند از يك در داخل و از در ديگر خارج شود.
سوم: توقّف كردن در مساجد ديگر; امّا اگر از يك در داخل و از در ديگر خارج شود، يا براى برداشتن چيزى برود، مانعى ندارد و احتياط واجب آن است كه در حرم امامان(عليهم السلام) نيز توقّف نكند.
چهارم: داخل شدن در مسجد براى گذاشتن چيزى در آن.
پنجم: خواندن يكى از آيات سجده; ولى خواندن غير آيه سجده، از سوره سجده، مانعى ندارد.(1)
سؤال 97: آيا زن حائض مى تواند به رواقهاى اطراف ضريح مطهّر امام رضا(عليه السلام)داخل شود، هرچند قبر مطهّر را ببيند و به ضريح نزديك باشد؟
جواب : مانعى ندارد، ولى وارد حرم نشود.
سؤال 98:پس از مدّتها به قصد زيارت حضرت معصومه(عليها السلام) به شهر مقدّس قم سفر كردم; ولى متأسّفانه در اثناء راه عادت شدم. آيا با اين وضعيّت مى توانم به حرم مطهّر آن حضرت مشرّف شوم؟ به طور كلّى تشّرف به حرم امامزادگان در اين حالت چه حكمى دارد؟
جواب : تشرّف به حرم امامزادگان اشكالى ندارد، ولى بهتر آن است كه تنها به
1. سوره هايى كه سجده واجب دارد به شرح زير است:
الف: سوره الم سجده (سوره سى و دوم). ب: سوره حم سجده (سوره چهل و يكم).
ج: سوره والنّجم (سوره پنجاه و سوم). د: سوره اقرأ (سوره نود و ششم).
[ 54 ]
رواقها اكتفا كنند و وارد محوطه اصلى، كه ضريح در آن است، نشوند. البتّه قسمتهائى كه به عنوان مسجد معروف است از اين حكم مستثنى است.
سؤال 99: بطور كلّى ورود به چه قسمتهايى از حرم مطهّر معصومين «سلام الله عليهم اجمعين»براى جنب و حائض حرام است؟ آيا حتّى وارد شدن به رواقها، حياتها و ساير مكانهاى وابسته به حرم حرام است، يا محدوده ممنوعه قسمت خاصّى از حرم است؟
جواب : محدوده ممنوعه فقط قسمتى است كه ضريح در آن است و اطراف آن.
سؤال 100: آيا حضور زنان حائض و جُنب در حسينيّه ها به هنگام عزادارى و رفتن به گلزار شهداء و قرائت فاتحه بر مزار پاك آن عزيزان سفر كرده و شركت در جلسات قرآن جايز است؟
جواب : اشكالى ندارد; ولى آيات سجده را نخوانند.
سؤال 101: با توجّه به اين كه دعاى شريف كميل، مشتمل بر آيه اى از سوره سجده است،(1) آيا قرائت اين دعا براى زنان حائض جايز است؟
جواب : اشكالى ندارد; زيرا تنها قرائت آيه سجده براى چنين افرادى جايز نيست، هر چند بهتر آن است كه كلّ سوره، و از جمله همان آيه موجود در دعاى كميل، را در آن حالت نخوانند.
سؤال 102: شوهرم در سالگرد عقد ازدواجمان پلاك طلائى، كه مزيّن به لفظ جلاله «اللّه» بود، به من هديه كرد. پلاك فوق را به گردن آويخته ام، آيا استفاده از آن در ايّام عادت ماهيانه جايز است؟
جواب : در صورتى كه با پوست بدن تماسّ نداشته باشد اشكالى ندارد.
سؤال 103: نام شوهر من محمّد است، آيا دست زدن به نام او، كه همنام پيامبر بزرگوار اسلام(صلى الله عليه وآله) است، در هنگام عادت ماهيانه جايز است؟ حكم ساير نامهايى كه
1. منظور جمله «اَفَمَنْ كانَ مُؤْمِناً كَمَنْ كانَ فاسِقاً لايَسْتوُون» است، كه آيه هيجدهم سوره الم سجده مى باشد.
[ 55 ]
از اسامى مبارك پيامبران و معصومان(عليهم السلام) گرفته شده چه مى باشد؟
جواب : اشكالى ندارد; مگر اين كه نام «اللّه» مثل «عبداللّه» و امثال آن در آن باشد.
سؤال 104: خانمهاى محلّه ما جلسه هفتگى دارند، يكى از برنامه هاى اين جلسه، قرائت زيارت با شكوه عاشوراست. اين زيارت را بر روى كارت كوچكى چاپ كرده اند و لايه بسيار نازكى از پلاستيك بر روى آن كشيده اند، آيا براى زنان حائض جايز است كه به اين نوع كارتها دست بزنند؟ آيا در اين حالت مى توانند سجده آخر زيارت را بجا آورند؟
جواب : دست زدن به اين كارتها اشكالى ندارد و بجا آوردن سجده آخر هم خوب است.
سؤال 105: با توجّه به اين كه شركت در انتخابات، در مراحل مختلف، از اهميّت خاصّى برخوردار است و از سوى ديگر، صندوقهاى اخذ رأى معمولا در مساجد مستقرّ است، آيا رفتن زنان حائض به مسجد جهت عمل كردن به اين وظيفه مهمّ سياسى عبادى جائز است؟
پاسخ: بايد به مناطقى بروند كه صندوق در غير مسجد باشد.
سؤال 106: آيا گوش دادن به آيات سجده واجب، همانند تلاوت كردن آنها، براى شخص حائض حرام است؟ و اگر گوش كند، آيا سجده بر او نيز لازم است؟
جواب : گوش دادن جايز است و اگر آيه سجده را بشنود بايد در همان حال سجده كند.
ج: آميزش جنسى
مسأله 107: آميزش جنسى و نزديكى كردن به هنگام عادت، هم بر زن حرام است و هم براى مرد.
مسأله 108: هرگاه مرد در حال حيض با همسر خود نزديكى كند مستحبّ است
[ 56 ]
كفّاره دهد; و كفّاره آن در ثلث اوّل روزهاى حيض، يك مثقال طلاى سكّه دار، يا قيمت آن است (مثقال شرعى 18 نخود مى باشد) و اگر در ثلث دوم باشد، نيم مثقال و اگر در ثلث سوم باشد يك چهارم مثقال است، بنابر اين اگر ايّام عادت شش روز است دو روز اوّل يك مثقال، دو روز وسط نيم مثقال و دو روز آخر يك چهارم مثقال كفّاره دارد.
مسأله 109: هر گاه بخواهد قيمت طلا را بپردازد بايد به قيمت روزى كه مى پردازد حساب كند; نه قيمت روزى كه آميزش كرده.
مسأله 110: بازى كردن با همسر در حال حيض حرام نيست و كفّاره هم ندارد.
مسأله 111: هرگاه نزديكى را تكرار كند مستحبّ است كفّاره را نيز تكرار كند.
مسأله 112: اگر مرد در حال نزديكى بفهمد زن حائض شده، بايد فوراً از او جدا شود و اگر جدا نشود، گناه كرده و بنابر احتياط مستحب بايد كفّاره نيز بپردازد.
مسأله 113: اگر مرد با زن حائض زنا كند، يا با زن حائض بيگانه اى به گمان اين كه همسر خود اوست نزديكى نمايد، احتياط آن است كه كفّاره دهد.
مسأله 114: كسى كه نمى تواند كفّاره بدهد بهتر آن است كه صدقه اى بدهد و اگر نمى تواند، بايد از گناه خود استغفار كند.
سؤال 115: مردى با همسرش، كه در حال عادت ماهيانه است، مشغول ملاعبه مى شود، اگر شك كند كه بى اختيار دخول صورت گرفته يا نه، چه حكمى دارد؟ آيا كار حرامى كرده و بايد كفّاره بپردازد؟
جواب : مادام كه يقين ندارد، كار حرامى انجام نشده و كفّاره اى ندارد.
سؤال 116: آيا حرمت جماع و نزديكى در حال حيض و كفّاره آن، شامل آميزش جنسى غير اختيارى هم مى شود؟ اگر از روى فراموشى باشد چطور؟ آيا انزال نيز شرط است؟
جواب : اين حكم شامل صورت فراموشى نمى شود و انزال شرط نيست.
سؤال 117: آيا حرمت آميزش در حال حيض و كفّاره آن، اختصاص به شوهر دارد؟
[ 57 ]
يا شامل زن هم مى شود؟
جواب : حرمت مربوط به هر دو مى باشد; ولى كفّاره مخصوص مرد است.
سؤال 118: زنى در روزهاى پايانى عادت ماهيانه است، ولى شك دارد كه پاك شده يا نه، آميزش جنسى در چنين صورتى چه حكمى دارد؟
جواب : جايز نيست.
سؤال 119: آيا نزديكى با همسر در حال عادت ماهيانه، پس از قطع خون و قبل از غسل، جايز است؟
جواب : جايز است; ولى احتياط مستحب در ترك آن است.
سؤال 120: از حضرتعالى نقل شده است كه آميزش با حائض پس از قطع عادت ماهيانه و قبل از غسل جايز است، آيا اين حكم در ساير محرّمات حائض (مانند طلاق، مسّ خطّ قرآن، داخل نشدن در مسجد و...) نيز جارى است؟
جواب : موارد مختلف است; رفتن به مسجد، مسّ خطّ قرآن و نماز و مانند آن مشروط به غسل است، ولى طلاق مشروط به غسل نيست.
مسأله 121: هر گاه زن بگويد: «حائض هستم» يا «از حيض پاك شده ام» حرف او قبول است; مگر اين كه مورد سوءظن باشد.
د: طلاق
مسأله 122: طلاق دادن زن در حالت حيض باطل و بى اثر است.
مسأله 123: طلاق دادن زن در حال حيض يا نفاس در سه صورت صحيح است:
1ـ شوهر بعد از ازدواج مطلقاً با او نزديكى نكرده باشد.
2ـ زن باردار باشد (همانطور كه گذشت زنان باردار گاهى عادت مى شوند).
3ـ زن غايب باشد و مرد نتواند، يا برايش مشكل باشد، پاك بودن زن را بفهمد.
مسأله 124: هر گاه زن را از خون حيض پاك مى دانسته و طلاقش بدهد، سپس معلوم شود كه به هنگام طلاق در حال حيض بوده، طلاق او باطل است. و به عكس،
[ 58 ]
اگر او را در حال حيض بداند و طلاق دهد، بعد معلوم شود پاك بوده، طلاق او صحيح است.
مسأله 125: هر گاه كسى مى داند كه همسرش در حال حيض يا نفاس بوده، اگر غايب شود، مثلا مسافرت كند و بخواهد او را طلاق دهد و نتواند از حالش با خبر شود، بايد تا مدّتى كه معمولا از حيض يا نفاس پاك مى شود صبر كند.
سؤال 126: آيا ازدواج و مراسم عقد در حال عادت ماهيانه جايز است؟
جواب : مانعى ندارد.
سؤال 127: آيا بخشيدن باقيمانده عقد موقّت (كه بمنزله طلاق است) در زمان عادت ماهيانه زوجه جايز است؟
جواب : مانعى ندارد.
مسأله 128: هنگامى كه زن از خون حيض پاك شود طلاق او صحيح است و همسرش نيز مى تواند با او نزديكى كند، هر چند هنوز غسل نكرده باشد; ولى احتياط مستحب آن است كه پيش از غسل از نزديكى خود دارى كند، ولى كارهاى ديگرى كه در وقت حيض بر او حرام بوده، مانند توقّف در مسجد و مسّ خط قرآن، تا غسل نكند بر او حلال نمى شود، بنابر احتياط واجب.
اقسام زنان حائض
مسأله 129: زنان حائض بر شش گونه اند:
1ـ صاحب عادت وقتيّه و عدديّه: يعنى زنى كه دو ماه پشت سر هم، در وقت معيّن، خون حيض ببيند و شماره روزهايى كه در هر دو ماه خون ديده يك اندازه باشد، مثل اين كه دو ماه پشت سر هم از اوّل تا هفتم ماه خون ببيند.
2ـ صاحب عادت وقتيّه: و آن زنى است كه دو ماه پشت سر هم در وقت معيّن خون حيض ببيند، ولى شماره روزهاى عادت او به يك اندازه نباشد، مثلا يك ماه پنج روز و ماه ديگر هفت روز خون ببيند.
[ 59 ]
3ـ صاحب عادت عدديّه: و آن زنى است كه شماره روزهاى عادت او در دو ماه پشت سر هم يك اندازه است (مثلا هفت روز)، ولى وقت ديدن آن مختلف است، مثلا يك بار از اوّل ماه و بار ديگر از دهم ماه شروع مى شود.
4ـ مضطربه: و آن زنى است كه چند ماه حائض شده، ولى عادت معيّن پيدا نكرده و يا اگر سابقاً عادت داشته، به هم خورده و عادت تازه اى جانشين آن نشده است.
5ـ مبتدئه: و آن زنى است كه براى اوّلين بار حائض مى شود.
6ـ ناسيه: و آن زنى است كه عادت خود را فراموش كرده است.
هر كدام از اينها احكامى دارند كه در مسائل آينده گفته مى شود.
1ـ صاحب عادت وقتيّه و عدديّه
مسأله 130: زنانى كه عادت وقتيّه و عدديّه دارند همين كه در ايّام عادت خون ببينند حائض مى شوند و تا پايان ايّام عادت، احكام حائض را دارند، خواه نشانه هاى خون حيض در آن بوده باشد، يا نه.
مسأله 131: هر گاه زنى در تمام ماه پاك نشود، ولى در دو ماه پشت سر هم چند روز معيّن (مثلا از اوّل تا هفتم ماه) خونى را كه مى بيند، نشانه هاى حيض دارد، امّا بقيّه چنين نيست، او نيز بايد همان ايّام را عادت قرار دهد.
مسأله 132: زنانى كه عادت وقتيّه و عدديّه دارند، اگر يكى دو سه روز جلوتر از زمان عادت يا بعد از آن خون ببينند، بطورى كه بگويند: «عادت را جلو يا عقب انداخته» بايد به احكام زن حائض عمل كنند، خواه آن خون نشانه هاى حيض را داشته باشد يا نه.
مسأله 133: زنى كه «عادت وقتيّه و عدديّه» دارد، اگر چند روز پيش از عادت و چند روز بعد از عادت خون ببيند (بطورى كه در ميان زنها معمول است كه گاهى عادت را جلو يا عقب مى اندازند) و روى هم رفته از ده روز بيشتر نشود همه حيض است و اگر ده روز بيشتر شود، فقط خونى را كه در روزهاى عادت ديده حيض است و قبل و بعد
[ 60 ]
از آن استحاضه مى باشد، همين طور اگر چند روز قبل از ايّام عادت به اضافه تمام عادت را خون ببيند، يا فقط چند روز بعد از عادت به اضافه تمام ايّام عادت را خون ببيند كه اگر از ده روز تجاوز نكند، همه اش حيض است و اگر تجاوز كند فقط ايّام عادت حيض محسوب مى شود.
مسأله 134: زنى كه عادت دارد هرگاه سه روز يا بيشتر خون ببيند و پاك شود و دوباره خون ببيند و فاصله بين دو خون، كمتر از ده روز باشد و تمام روزهايى را كه خون ديده، بيش از ده روز نباشد، همه آن حيض است (امّا ايّامى كه در وسط پاك بوده، پاك محسوب مى شود) و اگر زيادتر از ده روز باشد آن خونى كه در عادت بوده حيض و ديگرى كه نبوده، استحاضه است و اگر هيچ كدام در عادت نبوده آن خونى كه داراى صفات حيض است حيض و ديگرى استحاضه است و اگر هر دو صفات حيض دارد، تا ده روز حيض محسوب مى شود و بعد از آن استحاضه است.
مسأله 135: زنى كه «عادت وقتيّه و عدديّه» دارد اگر در وقت عادت، خون نبيند و در غير آن، به شماره روزهاى حيضش خون ببيند، بايد همان را حيض قرار دهد، چه پيش از وقت عادت باشد، يا بعد از آن، به شرط اين كه نشانه هاى حيض را داشته باشد.
مسأله 136: زنى كه «عادت وقتيّه و عدديّه» دارد، اگر در وقت عادت خون ببيند; ولى شماره روزهاى آن كمتر يا بيشتر از ايّام عادت باشد و قبل از وقت عادت، يا بعد از آن، به شماره روزهاى عادت خون ببيند، فقط خونى را كه در وقت عادت ديده حيض قرار مى دهد.
مسأله 137: زنانى كه «عادت وقتيّه و عدديّه» دارند اگر بيشتر از ده روز خون ببينند، آنچه را در روزهاى عادت ديده اند حيض است (خواه نشانه هاى حيض را داشته باشد يا نه) و آنچه بعد از روزهاى عادت ديده اند استحاضه است (خواه نشانه هاى حيض داشته باشد يا نه).
[ 61 ]
2ـ صاحب عادت وقتيّه
مسأله 138: زنانى كه فقط «عادت وقتيّه» دارند، يعنى دو ماه پشت سر هم در وقت معيّن خون حيض مى بينند و سپس پاك مى شوند، ولى شماره روزهاى آن يك اندازه نمى باشد، بايد تمام آن را حيض قرار دهند، به شرط آن كه از سه روز كمتر و از ده روز بيشتر نباشد.
مسأله 139: زنى كه از خون پاك نمى شود، ولى دو ماه پشت سر هم در وقت معيّن خون او نشانه هاى حيض دارد، امّا شماره روزهاى خونى كه نشانه حيض دارد يك اندازه نيست، چنين زنى بايد تمام آنچه را نشانه حيض دارد، حيض قرار دهد.
مسأله 140: زنى كه دو ماه پشت سر هم در وقت معيّن، سه روز يا بيشتر خون حيض ببيند و بعد پاك شود، دو مرتبه سه روز يا بيشتر خون ببيند و مجموع روزهايى كه خون ديده از ده روز بيشتر نشود (ولى ماه دوم كمتر يا بيشتر از ماه اوّل باشد) چنين زنى نيز بايد تمام آنچه را ديده حيض قرار دهد، ولى در روزهاى وسط كه پاك است حكم طاهر را دارد.
مسأله 141: زنى كه «عادت وقتيّه» دارد اگر در وقت عادت خود، يا دو سه روز قبل، يا بعد از عادت خون ببيند، بطورى كه بگويند: «حيض را جلو يا عقب انداخته» بايد به حكم زنهاى حائض عمل كند، خواه آن خون نشانه هاى حيض داشته باشد يا نه.
مسأله 142: زنى كه عادت وقتيّه دارد اگر بيشتر از ده روز خون ببيند و نتواند تعداد روزهاى حيض را به واسطه نشانه هاى آن تشخيص دهد، بايد مطابق تعداد روزهاى عادت زنان خويشاوند خود حيض قرار دهد (اعمّ از خويشاوندان پدرى يا مادى، زنده يا مرده) و اين در صورتى است كه همه، يا اكثريّت قريب به اتّفاق آنها يكسان باشند، امّا اگر در ميان آنها اختلاف است، مثلا بعضى پنج روز و بعضى هشت روز عادت مى بينند، احتياط واجب آن است كه در هر ماه هفت روز را ايّام عادت خود قرار دهد.
[ 62 ]
3ـ صاحب عادت عدديّه
مسأله 143: زنانى كه «عادت عدديّه» دارند، يعنى شماره روزهاى حيض آنها در دو ماه پشت سر هم يك اندازه است، ولى وقت آن تغيير مى كند، آنها بايد در همان چند روز به احكام حائض عمل كنند.
مسأله 144: زنانى كه از خون پاك نمى شوند، ولى دو ماه پشت سر هم چند روز از خونى را كه مى بينند نشانه حيض و بقيّه نشانه هاى استحاضه دارد و شماره روزهايى كه نشانه حيض دارد در هر دو ماه يك اندازه است، امّا وقت آن يكى نيست، بايد آن چند روزى را كه نشانه حيض دارد، حيض قرار دهند.
مسأله 145: زنى كه «عادت عدديّه» دارد اگر بيشتر از شماره عادت خود، خون ببيند و از ده روز بيشتر شود چنانچه همه خونهايى كه ديده يك جور باشد بايد از موقع ديدن خون به شماره روزهاى عادتش حيض و بقيّه را استحاضه قرار دهد و اگر چند روز آن نشانه حيض دارد بايد همان را حيض قرار دهد و اگر بيشتر از ايّام عادت او باشد از آخر آن كم مى كند و اگر كمتر از ايّام عادت اوست، بايد آن روزها را با چند روز بعد از آن كه روى هم رفته به اندازه عادتش شود، حيض قرار دهد و بقيّه را استحاضه.
4ـ مضطربه
مسأله 146: «مضطربه» يعنى زنى كه چند ماه خون ديده، ولى عادت معيّنى پيدا نكرده است، اگر ده روز يا كمتر خون ببيند همه اش حيض است و اگر بيشتر از ده روز ببيند چنانچه بعضى نشانه حيض داشته باشد و از سه روز كمتر و از ده روز بيشتر نباشد، حيض محسوب مى شود و اگر همه اش يك جور باشد مطابق عادت خويشاوندان خود عمل مى كند (اگر عادت همه يا اكثريّت قاطع آنها يكسان باشد) و هرگاه عادت آنها مختلف باشد، احتياط آن است كه عادت خود را هفت روز قرار دهد.
[ 63 ]
5ـ مبتدئه
مسأله 147: «مبتدئه» يعنى زنى كه دفعه اوّل خون ديدن اوست، اگر ده روز يا كمتر خون ببيند همه اش حيض است و اگر بيشتر از ده روز ببيند و همه اش يك جور باشد بايد عادت خويشاوندان خود را، بطورى كه در مسأله قبل گفته شد، حيض قرار دهد و بقيّه را استحاضه.
مسأله 148: اگر «مبتدئه» بيشتر از ده روز خون ببيند كه چند روز آن نشانه حيض دارد، چنانچه خونى كه نشانه حيض دارد كمتر از سه روز و بيشتر از ده روز نباشد، آن خون حيض و بقيّه استحاضه است و اگر كمتر از سه روز باشد بايد آنچه را نشانه حيض دارد بگيرد و باقيمانده را به عادت خويشاوندان خود حيض قرار مى دهد و همچنين اگر آنچه نشانه حيض دارد بيش از ده روز باشد به تعداد عادت خويشاوندان خود حيض قرار مى دهد و بقيّه استحاضه است.
6ـ ناسيه
مسأله 149: «ناسيه» يعنى زنى كه عادت خود را فراموش كرده، اگر ده روز يا كمتر خون ببيند همه اش حيض است و اگر بيشتر از ده روز ببيند، بايد روزهايى كه خون او نشانه حيض دارد حيض قرار دهد (به شرط اين كه كمتر از سه روز و بيشتر از ده روز نباشد) و اگر بيشتر باشد، يا همه روزها يك جور ديده، احتياط واجب آن است كه هفت روز اوّل را حيض قرار دهد و بقيّه را استحاضه.
احكام گروههاى ششگانه فوق
مسأله 150: «مبتدئه» و «مضطربه» و «ناسيه» و زنى كه «عادت عدديّه» دارد، اگر خونى ببيند كه نشانه هاى حيض داشته باشد، بايد فوراً عبادت را ترك كند و چنانچه بعد بفهمد حيض نبوده، بايد عبادتهايى را كه به جا نياورده قضا كند، ولى اگر نشانه هاى حيض نداشته باشد بر طبق حكم مستحاضه عمل مى كند تا ثابت شود كه
[ 64 ]
خون حيض است، ولى زنى كه عادت «وقتيّه» يا «وقتيّه و عدديّه» دارد به محض ديدن خون در ايّام عادت، عبادت را ترك مى كند.
مسأله 151: زنى كه داراى عادت است (خواه وقتيّه و عدديّه باشد، يا فقط عادت وقتيّه و يا عادت عدديّه)، هر گاه دو ماه پشت سر هم بر خلاف عادت خود، خونى ببيند عادتش برمى گردد به آنچه در آن دو ماه ديده است.
نشانه پايان يافتن عادت ماهيانه
سؤال 152: نشانه پايان يافتن عادت ماهيانه چيست؟ آيا گذشتن زمان خاصّى از ديدن آخر لكّه معتبر است، يا ملاك چيز ديگرى است؟
جواب : در صورتى كه زمان و ايّام عادت معلوم باشد و در حدود همان زمان خون قطع شود و لكّه اى پيدا نباشد عادت پايان يافته است و انتظار بيشترى لازم نيست.
سؤال 153: اگر خون حيض قطع شود و حائض نتواند خود را آزمايش كند (مثل اين كه باكره است، يا خوف ضرر دارد) وظيفه اش چيست؟
جواب : آزمايش مزبور چيز ساده اى است كه نه خوف ضرر دارد و نه مزاحمتى براى بكارت، بلكه با مختصر پنبه يا دستمال كاغذى مى توان آزمايش كرد.
سؤال 154: استعلام وظيفه چه گروهى از زنان حائض است؟
جواب : وظيفه همه كسانى است كه شكّ در پايان يافتن عادت خود دارند.
وظيفه حائض پس از پايان عادت
مسأله 155: هنگامى كه زن از حيض پاك شود بايد براى انجام عبادات خود غسل كند و اگر دسترسى به آب ندارد تيمّم نمايد، غسل حيض همانند غسل جنابت انجام مى شود و از وضو نيز كفايت مى كند، ولى احتياط مستحب آن است كه وضو هم بگيرد (خواه قبل از غسل باشد يا پس از آن).
مسأله 156: هر گاه پيش از ده روز پاك شود و بداند كه در باطن خون نيست، بايد
[ 65 ]
غسل كند و عبادتهاى خود را انجام دهد، اگر چه يقين داشته باشد پيش از تمام شدن ده روز دوباره خون مى بيند.
مسأله 157: هر گاه زن پيش از ده روز پاك شود، ولى احتمال دهد كه در باطن خون است بايد به وسيله قدرى پنبه خود را امتحان كند، چنانچه پاك بود غسل كند و عبادتهاى خود را انجام دهد و اگر پاك نبود، هر چند به خونابه آلوده باشد، بايد مطابق احكامى كه سابقاً درباره حائض گفته شد عمل نمايد.
مسأله 158: نمازهاى روزانه كه زن در حال حيض نخوانده قضا ندارد، ولى روزه واجب را بايد قضا كند.
مسأله 159: اگردر حال عادت ماهيانه يا نفاس، آفتاب يا ماه بگيرد و تا آخر مدّتى كه خورشيد يا ماه باز مى شود از خون حيض و نفاس پاك نشده باشد نماز آيات بر او واجب نيست و قضا هم ندارد.
مسأله 160: هر گاه در آخر وقت نماز پاك شود بايد غسل كند و نماز را بخواند، حتّى اگر به اندازه يك ركعت نماز وقت داشته باشد احتياط واجب خواندن نماز است و در صورت نخواندن، قضاى آن را به جا آورد.
مسأله 161: هر گاه در آخر وقت پاك شود، امّا براى غسل وقت ندارد و فقط مى تواند تيمّم كند و يك ركعت نماز را در وقت و بقيّه را در خارج وقت به جا آورد نماز بر او واجب نيست، ولى اگر گذشته از تنگى وقت تكليفش تيمّم است، مثل اين كه آب براى او ضرر دارد، بايد تيمّم كند و نماز را به جا آورد.
مسأله 162: هر گاه زن پاك شود و شك كند كه به مقدار كافى وقت براى نماز باقى مانده يا نه، بايد نمازش را بخواند.
سؤال 163: زنى كه در بين مسافرت، مثلا در هواپيما يا قطار، از حيض پاك مى شود و نمى تواند غسل كند چه وظيفه اى دارد؟
جواب : چنانچه بتواند تيمّم مى كند و نماز خود را با همان حال انجام مى دهد و اگر نتواند تيمّم كند نماز را احتياطاً با همان حال مى خواند و بعد قضا مى كند (اين
[ 66 ]
در حال تنگى وقت است).
مسائل متفرّقه غسل حيض
سؤال 164: در برخى از مناطق معروف است كه غسل حيض فقط در روزهاى زوج صحيح است; يعنى حتّى اگر عادت ماهيانه در روز فرد قطع شود و زن پاك شود نمى تواند در آن روز غسل كند و بايد به روز بعد موكول كند! آيا اين مطلب ريشه شرعى دارد؟
جواب : هيچ فرقى بين روزها نيست، بايد در اوّلين فرصت غسل كنند و وظائف شرعى خود را انجام دهند.
سؤال 165: هر گاه زن جُنب بوده و عادت ماهيانه او فرا برسد، يا در حال عادت ماهيانه محتلم يا جنب شود، يا به مرده اى دست بزند، و بطور كلّى غسلى بر او واجب شود، آيا مى تواند در همان حال غسل كند؟
جواب : مانعى ندارد و با غسل جنابت از جنابت پاك مى شود و همچنين غسلهاى مستحب را نيز مى تواند انجام دهد.
سؤال 166: شير دادن بچّه شير خوار در ايّام عادت ماهيانه چه حكمى دارد؟ اگر اثر نامطلوبى دارد چه كارى مى توان انجام داد تا آن اثر از بين برود؟
جواب : هيچ اثر نامطلوبى ندارد.
سؤال 167: برخى از خانمها معتقدند كه پس از تمام شدن عادت، بايد تمام لباسهايى را كه در طول عادت پوشيده اند، حتّى لباسهايى مانند چادر را آب بكشند، هر چند تماسّى با محلّ نجس نداشته باشد، آيا اين سخن صحيح است؟
جواب : اين گونه سخنها هيچ اعتبار شرعى ندارد، تا لباسها نجس نشود آب كشيدن آن لازم نيست.
سؤال 168: اصلاح صورت، رنگ كردن مو و آرايش به هنگام عادت ماهيانه چه حكمى دارد؟ يكى از خانمها مى گفت: «به هنگام عادت زنانگى موهايتان را رنگ
[ 67 ]
نكنيد; زيرا در اين وضعيّت رنگ جذب مو نمى شود!» آيا اين مطلب صحيح است؟
جواب : اين مطلب جزء خرافات است و اعتبارى ندارد.
سؤال 169: آيا عرق زن حائض نجس است؟
جواب : نجس نيست.
سؤال 170: بعضى از خانمها نسبت به مخفى نمودن نوارهاى بهداشتى استفاده شده در ايّام عادت، از چشم نامحرمان، دقّت كافى نمى نمايند. آيا ديدن اين نوارها توسّط نامحرم اشكالى دارد؟
جواب : شرعاً حرام نيست، ولى پنهان كردن آن جزء آداب اخلاقى است.
سؤال 171: عليرغم سعى فراوان در پاك كردن كهنه هايى كه در ايّام عادت مورد استفاده قرار مى گيرد، غالباً رنگ خون باقى مى ماند، آيا اين كهنه ها پس از تطهير پاك مى شود؟
جواب : در صورتى كه جرم خون در آن نباشد، باقى ماندن رنگ ضررى ندارد.
[ 68 ]
[ 69 ]
6 احكام غسل نفاس
خون نفاس چيست؟
مسأله 172: از موقعى كه نخستين جزء بچّه از شكم مادر بيرون مى آيد، هر خونى كه زن مى بيند خون «نفاس» است و زن را در اين حال «نُفَساء» مى گويند.
سؤال 173: خانمهايى كه فرزندهاى چند قلو بدنيا مى آورند، شروع نفاس بچّه اوّل است، يا بچّه هاى بعدى؟ ابتداى ده روز از چه زمانى است؟
جواب : شروع نفاس از بچّه اوّل است و پايان آن پس از ده روز كامل مى باشد، ولى احتياط آن است كه در مقدار زائد بر آن نسبت به بچّه اخير، ميان احكام حائض و مستحاضه جمع كند.
سؤال 174: آيا لازم است خون نفاس، همانند خون حيض و استحاضه، از نظر رنگ، سرعت، حرارت و برودت و مانند آن، شرايط خاصّى داشته باشد؟
جواب : خون نفاس در حقيقت باقيمانده خون حيض است و معمولا داراى صفات آن مى باشد; ولى بودن آن صفات در آن شرط نيست.
شرايط خون نفاس
مسأله 175: خون نفاس بايد شرايط زير را داشته باشد و گرنه احكام نفاس را نخواهد داشت:
[ 70 ]
الف: خون ناشى از زايمان باشد، بنابراين خونى كه زن قبل خارج شدن طفل مى بيند، نفاس نيست.
ب: خون نفاس ممكن است يك لحظه بيشتر نباشد، ولى بيشتر از ده روز نمى باشد.
ج: احتياط واجب آن است كه خلقت بچّه تمام باشد، بنابراين اگر خون بسته اى از رحم خارج شود و بداند كه اگر در رحم مى ماند انسان مى شد، بايد ميان اعمال زنى كه از خون پاك است و كارهايى را كه حائض ترك مى كند جمع نمايد.(1)
مسأله 176: هر گاه شك كند چيزى از او ساقط شده يا نه، يا چيزى كه ساقط شده اگر مى ماند انسان مى شد يا نه؟ خونى كه از او خارج مى شود خون نفاس نيست و لازم نيست جستجو كند.
سؤال 177: آيا استمرار در خون نفاس هم شرط است؟ اگر زنى به هنگام تولّد بچّه خون ببيند و سپس پاك شود و روز پنجم دوباره خون ببيند، آيا همه اين پنج روز نفاس محسوب مى شود؟
جواب : استمرار در خون نفاس شرط نيست، ولى اگر در اثناء كاملا پاك شود، بايد عبادتهاى خود را انجام دهد.
سؤال 178: ده روز نفاس از چه زمانى شروع مى شود؟ اگر خدايى ناكرده بچّه اى در ماه نهم در شكم مادر بميرد و چاره اى جز قطعه قطعه كردن او نباشد و اين عمل چندين ساعت طول بكشد، آيا معيار در شروع ده روز، خارج شدن اوّلين قطعه است، يا خروج قطعه آخر معيار است؟
جواب : جواب اين مسأله مانند جواب مسأله چند قلوهاست.
سؤال 179: امروزه مسأله «مادر جانشينى» و پرورش نطفه شوهر و تخمك
1. يعنى دست به نام خدا و خطّ قرآن و نام پيامبران و ائمّه ـ عليهم السّلام ـ نزند، داخل مساجد نشود، به حرم پيامبر(صلى الله عليه وآله) و ائمّه ـ عليهم السّلام ـ مشرّف نگردد، طلاق نگيرد، آيات سجده را نخواند، آميزش جنسى نكند و عبادتهاى خويش را انجام دهد و بعداً روزه هايش را نيز قضا بنمايد.
[ 71 ]
همسرش پس از بارور نمودن در رحم زن ديگر، امرى امكان پذير و مرسوم است. آيا مادر جانشين هم به هنگام تولّد آن بچّه «نفساء» محسوب مى شود، يا احكام نفاس مخصوص مادران حقيقى است؟
جواب : احكام نفاس دارد.
سؤال 180: آيا آخرين جزء بچّه، شامل جفت هم مى شود؟
جواب : شامل جفت نمى شود.
سؤال 181: در صورت شك بين خون نفاس و خون زخم، تكليف زن چيست؟
جواب : در اين موارد احتياط كند; يعنى عبادات را انجام دهد و از آنچه بر حائض حرام است پرهيز كند تا وضع او روشن شود.
كارهايى كه بر «نُفَساء» حرام است
مسأله 182: تمام كارهايى كه بر حائض حرام است بر «نفساء» نيز حرام است و آنچه بر حائض واجب، يا مستحب، يا مكروه مى باشد، براى او نيز همين حكم را دارد.
مسأله 183: نزديكى كردن با زن در حال «نفاس» حرام است و اگر شوهر با او نزديكى كند، احتياط مستحب آن است كه مطابق دستورى كه در مورد «حائض» گفته شد كفّاره دهد، طلاق او نيز در اين حال باطل است.
سؤال 184: كدام يك از محرّمات زن در حال نفاس، پس از قطع خون، و كدام يك پس از غسل بر او حلال مى شود؟
جواب : مقاربت بعد از قطع خون حلال مى شود، ولى داخل شدن در مسجد و عبادات بعد از غسل جايز است.
وظيفه «نفساء» پس از قطع خون
مسأله 185: هر گاه زن ظاهراً از خون نفاس پاك شود و احتمال دهد كه در باطن خون وجود دارد، بايد با كمى پنبه خود را امتحان كند و اگر پاك بود غسل كند و
[ 72 ]
عبادتهاى خود را انجام دهد.
سؤال 186: خانمى علامت پاكى از خون را در حيض و نفاس، گذشتن 24 ساعت از آخرين لكّه اى كه ديده قرار مى داده و تنها در اين صورت غسل نموده و سپس به وظائفش عمل مى كند، آيا اين كار صحيح است؟
جواب : گذشتن 24 ساعت لازم نيست، بلافاصله پس از قطع خون غسل مى كند و وظائف خود را انجام مى دهد.
| | |
