هستند ولی تربيتشان يك نوع تربيتی است كه اينها مملوك و بنده اشياء
نيستند ، اسير اشياء نيستند ( 1 ) . " زهد " به معنی واقعی همين است ،
زهد به معنای نهج البلاغه‏ای همين است . ترك دنيا در مفهوم نهج‏البلاغه ،
يعنی آزاد زيستن از دنيا و بنده دنيا نبودن .

دنيا از ديد علی ( ع )

علی ( ع ) می‏فرمايد : دنيا ! تو را طلاق دادم و سه طلاقه هم كردم و رجعتی‏
در اين طلاق نيست . « اعز بی عنی » ای دنيا ! از من دور شو ! « فوالله‏
لااذل لك فتستذلينی و لا اسلس لك فتقودينی » ( 2 ) دنيا ! به خدا قسم‏
هرگز تسليم و رام تو نمی‏شوم كه مرا خوار و زبون كنی . علی ( ع ) هميشه در
مقابل دنيا يعنی در مقابل اشياء ، يك حالت عصيان و تمرد و سركشی دارد و
هيچ اجازه نمی‏دهد كه دنيا در روح او چنگ بيندازد . « و لا اسلس ( 3 )
لك » من مهارم را به دست تو نمی‏دهم كه هر كجا كه بخواهی بكشی و ببری .
اين همان زهد اسلامی و ترك دنيای اسلامی است ، همان آزاد زيستن و خود را
نسبت به نعمتهای دنيا نفروختن است .

پاورقی :
. 1 [ در اينجا فقط برای يك طرف مثال آورده شده است . مثال برای‏
حالت دوم افرادی هستند كه از دارائی ناچيزی برخوردارند ولی بنده اشياء
هستند و لهذا " من " آنها ، " ما " نشده است ] .
. 2 نهج‏البلاغه ، نامه . 45
. 3 " سلس " حالت شتر يا حيوان ديگری را می‏گويند كه وقتی مهار شد ،
اگر آن را به دست بچه‏ای هم بدهند دنبال او می‏رود [ سلس يعنی انقياد ] .

312