امر به معروف و نهي از منكر

يكي ديگر از سفارشات اسلام به مسلمانان نيكي با يكديگر و پرهيزگاري, و همديگر را به حق و شكيبايي سفارش كردن است, چيزي كه عامل مصونيّتِ جامعه است, هم‏چنان‏كه به مسلمانان گوشزد مي‏نمايد كه به نيكي‏ها روآوردند و از زشتي‏ها دوري گزيند. كه اين نيز باعثِ ولايت و سرپرستيِ جامعه است, و به سبب اين دو  اصل: مصونيت و سرپرستي جامعه است كه جامعه بشري دچار انحراف نمي‏شود, و از سلطة گردنـكشان و خودكامه‏گان در امان مي‏ماند. خداوند متعال در اين آيات: (وتعاونوا علي البرّ و التقوي)1 (و العصر ان الانسان لفي خسر إلاّ الذيـن آمنوا و عملوا الصالحـات و تواصـوا بالحق و تواصـوا بالصّبر)2 (ولتكن منكم امة يدعون الي الخير و يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنكر و اولئك هم المفلحون)1. به همين مسايل اشاره فرموده است.البته, شايان ذكر است هر چند ظاهر آية (ولتكن منكم امة ...)2 به گروه ويژه‏اي از مؤمنان اختصاص دارد, امّا برخي فقها فرموده‏اند كه, معنا و مفهوم آيه شامل همگان مي‏شود3, لذا بر همگان است كه به كارهاي شايسته و دوري از زشتي‏ها امر كنند, زيرا خداوند در آخرِ اين آية كريمه مي‏فرمايد: (... و اولئك هم المفلحون). يعني, كسي كه امر به معروف و نهـي از منكر نكند؛ رستگار نخواهد بود, پـس كلمة (مِنْ) در آيه شريفة (ولتكن منكم ...)بنا به قول اديبان و ادبيات و به قرينة (و اولئك هم المفلحون) به معناي (بعض) نيست.

1.  و در نيكوكاري و پرهيزكاري با يكديگر همكاري كنيد. سوره مائده, آية 2.

2. سوگند به عصرِ غلبة حق بر باطل, كه واقعاً انسان دستخوش زيان است؛ مگر كساني كه گرويده و كارهاي شايسته كرده و همديگر را به حق سفارش و به شكيبايي توصيه كرده‏اند. سوره عصر, آية 1 . 3.

1. و بايد از ميان شما, گروهي مردم را به نيكي دعوت كنند و به كار شايسته وا دارند و از زشتي باز دارند, و آنان همان رستگارانند. سوره آل عمران, آية 104.

2. و بايد از ميان شما, گروهي باشند ....

3. مشهور فقها امربه معروف و نهي از منكر را واجب كفايي مي‏دانند.