401- مجمع البيان ، ج 3، ص 424، تفسير نور الثقلين ، ج 3، ص 179
402- تتمه المنتهى ، ص 108
403- تتمه المنتهى ، ص 31
404- پرتوى از عظمت حسين عليه السلام ، ص 230
405- پرتوى از عظمت حسين عليه السلام ، ص 237
406- امام على عليه السلام ، ص 212
407- فلسفه انقلاب حسين عليه السلام ، ص 28
408- پرتوى از عظمت حسين عليه السلام ، ص 237
409- فلسفه انقلاب حسين عليه السلام ، ص 80، و تتمه المنتهى .
410- حكيم سنائى
411- حكيم سنايى
412- الغدير، ج 10، ص 142، فضائل الخمسه ، ج 3، ص 243، ميزانالاعتدال ، ج 2 ص 7 و 29
413- سفينه البحار، ج 1، ص 683
414- الغدير، ج 10، ص 183
415- فلسفه انقلاب امام حسين عليه السلام ، ص 142
416- مروج الذهب ، ج 3، ص 71
417- مروج الذهب ، ج 3، ص 67
418- كامل بهائى ، ج 1، ص 188
419- كامل بهائى ، ج 2، ص 123
420- تتمه المنتهى ، ص 36، مروج الذهب ، ج 3، ص 67
421- انقلاب مقدس ، ص 11
422- كامل بهائى ، ج 2، ص 173
423- امالى صدوق ، ص 99
424- چهره خونين ، ص 368، به نقل از آثار الباقيه ، ص 319 و كتاب التعجب ،ص 46
425- ترجمه اثبات الوصيه ، ص 311
426- پيشواى شهيدان ، ص 276
427- سوره آل عمران ، آيه 163
428- پرتوى از عظمت حسين عليه السلام ، ص 262
429- با استفاده از نشريات حسينيه آيت الله العظمى نجفى ،سال 1393 قمرى
430- شبهاى پيشاور، ص 538
431- تحقيق درباره روز اربعين ، ص 258
432- نفس المهموم ، ص 28
433- ارشاد مفيد، ص 200
434- حوران به ضم حاء و تشديد از قراى شهر حلب در سوريه است .
435- نفس المهموم ، ص 29
436- چهره خونين ، ص 145 به نقل از مقتل خوارزمى ، ج 1، ص 187
437- چهره خونين ، ص 145، به نقل از البدايه و النهايه ، ص 1438
438- چهره خونين ، ص 146
439- منتهى الامال ، ج 1 ص 297
440- منتهى الامال ، ج 1، ص 297
441- چهره خونين ، ص 149، به نقل ازمقتل خوارزمى ، ج 1، ص 183
442- لهوف ، ترجمه زنجانى ، ص 22
443- اعيان الشيعه ، ج 4، ص 112
444- بحار، ج 44، ص 325، دمعه الساكبه ، ص 273، جلا العيون ،
ص 180، مقتل خوارزمى ، ج 1، ص 184
445- چهره خونين ، ص 150
446- تاريخ طبرى ، ج 6، ص 190
447- جلاء العيون ، ص 180، لهوف ، ص 24
448- الغدير، ج 10، ص 142
449- ارشاد مفيد، چاپ قديم ، ص 180
450- بحار، چاپ قديم ، ج 10، امالى صدوق ، ص 92
451- چهارده معصوم ، عمادزاده ، ج 1، ص 634 بهنقل از تاريخ ابن عساكر، ج 4 تاريخ طبرى ، ج 6 حوادثسال 49 هجرى قمرى .
452- ارشاد مفيد، ص 202
453- ينابيع الموده ، چاپ اسلامبول ، ص 337 بهنقل از مقتل ابى مخنف .
454- منتهى الامال ، ج 1، ص 299
455- سرمايه سخن ، ج محرم ، س 7
456- سوره هود، آيه 88
457- نفس المهموم ، ترجمه شعرانى ، ص 34
458- اقتباس از منتهى الامال ، ج 1، ص 300
459- سوره نساء آيه 78
460- سوره نساء آيه 154
461- منتهى الامال ، ج 1، ص 301 نفس المهموم ترجمه شعرانى ، ص 35
462- سوره قصص ، آيه 21
463- ارشاد مفيد، چاپ تهران ، ص 202 ابصار العين فى انصار الحسين ، چاپ نجفص 4 روضه الواعظين ، چاپ قديم ، ص 147 اعيان الشيعه ، ج 4، ص 157
464- ارشاد مفيد، ص 201
465- ارشاد مفيد، ص 202
466- ارشاد مفيد، ص 202، اعيان الشيعه ، چاپ دمشق ، ج 4، ص 158، نهضه الحسينعليه السلام ، ص 30 چاپ بغداد الصار العين فى انصار الحسين عليه السلام ، ص 4
467- سوره قصص ، آيه 22
468- ارشاد مفيد، ص 202
469- ارشاد مفيد، ص 203
470- همان مصدر.
471- منتهى الامال ، ج 1، ص 302
472- ارشاد مفيد، ص 203
473- چهره خونين ، ص 169
474- ارشاد مفيد، ص 204
475- نفس المهموم ، ترجمه شعرانى ، ص 37
476- بانوى كربلا، ص 96
477- بانوى كربلا، ص 101
478- منتهى الامال ، ج 1، ص 316
479- بررسى تاريخ عاشورا، ص 83
480- منابع : تاريخ الطبرى ، 4/216، تاريخ الكوفه الحديث ، 1/55 - 106،خطط الكوفه ، 5، 7، رحله ابن جبير، 112، سفرنامه ابن بطوطه ، 213، مرقد المعارف، 2/307 - 318، مشاهده العتره ، 186 - 187، تاريخ الكوفه ، البراقى ، 59 - 61،استفاده شده از مقاله دانشمند محترم عبدالحسين صالحى شهيدى قزوينى .
481- اقتباس از هفتاد و دو تن ، يك تن ، عنصر شجاعت ، ص 199
482- اعيان الشيعه ، ج 3، ص 176
483- اعيان الشيعه ، ج 3، سيره الحسين عليه السلام ، ص 177
484- از حاج ميرزا محسن حالى اردبيلى .
485- عنصر شجاعت ، ج 1، ص 211
486- قمقام ، ص 353، حليه الاوليا، ج 2، ص 39، احقاق الحق ، ج 11، ص 65مناقب ، ج 4، ص 68
487- شبهاى پيشاور، ص 537
488- سوره حج ، ص 41
489- نور الثقلين ، ج 3، ص 501
490- مجمع البيان ، ج 7، ص 87
491- بلاغه الحسين عليه السلام ، چاپ نجف ، ص 63، لواعج الاشجان ، چاپ نجفص 72، سفينه البحار، ص 397، اسرار الشهاده ، چاپ قديم ، ص 189، كشف الغمه ج2، ص 203، لهوف ، چاپ قديم ، ص 52، احقاق الحق ، ج 11، ص 599
492- اقتباس از جهاد و شهادت ، نوشته مرحوم آيه الله طالقانى ، ص 77
493- بررسى تاريخ عاشورا، ص 87
494- نفس المهموم ، ص 87، مناقب ، ج 4، ص 53
495- سوره بقره ، آيه 257
496- چهره زن ، ص 171
497- سياست حسينى ، ص 31
498- احقاق الحق ، ج 11، ص 69
499- پرتوى از عظمت حسين عليه السلام ، ص 320، تاريخ طبرى ، ج 4، ص 34،كامل ابن اثير، ج 3، ص 280
500- وقايع الايام محدث قمى ، ص 142
501- ناسخ ، ج 2، ص 168
502- ناسخ التواريخ ، ج 2، ص 168
503- بررسى تاريخ عاشورا، ص 110
504- سوره بقره ، آيه 194
505- رساله الحسين عليه السلام ، ش دوم ، ص 74. 54
506- بررسى تاريخ عاشورا، مرحوم دكتر آيتى ، ص 244 به بعد، چاپ دوم ،1347 به بعد چاپ دوم ، 1347 ش
507- همان مدرك
508- رساله الحسين عليه السلام ، ش دوم ، ص 74. 54
509- حماسه عاشورا به بيان حضرت مهدى عليه السلام ، ص 48
510- فيض العلام فى عمل الشهور و وقايع الايام مرحوم محدث قمى ، چاپمشعل آزادى 1351، ص 128
511- كشف الغمه ، 2/47
512- مقتل الحسين عليه السلام ، مقرم ، ص 193
513- وقايع الايام خيابانى ، ص 171
514- بحار الانوار، 44/383 و 75/116، بهنقل از تحف العقول
515- اين بيانات به صورت خطبه امام عليه السلام هنگام ملاقات با حر وسپاهيانش نيز آمده است كه شايد هر دو مورد صحيح باشد، در اثناى راه به صورت خطبه، و در كربلا به صورت نامه براى اشراف كوفه .
516- بحار الانوار، 44/381 اللهماجعل لنا و لشيعتنا عندك منزلا كريما و اجمع بيننا و بينهم فى مستقر من رحمتك انك علىكل شى قدير
517- طبرى ايراد اين خطبه را به وسيله امام در ذى حسم ذكر كرده ، و برخى آن راپس از ورود به زمين كربلا از آن حضرت نقل كرده اند.
518- برير بن خضير از اصحاب امير المومنين عليه السلام و از شيوخ قرا در مسجدجامع كوفه از تابعين بوده است ، در زهد و طاعت ، شهره بود، و در ميان قبيله همدان شرفو منزلت والايى داشت . (وسيله الدارين ، ص 106)
519- ملهوف ، ص 32
520- مقتل الحسين ، مقرم ، ص 194
521- دستبى ، اصل آن دشت بى ، منطقه وسيعى است بين رى و همدان ، و عموم آن رادشتابى مى گويند (الامام الحسين و اصحابه ، ص 222)
522- حمام اعين نام موضعى است در كوفه منسوب به اعين مولاىسعد بن ابى وقاص (مراصد الاطلاع ، 1/423).
523- مقتل الحسين عليه السلام ، مقرم ، ص 197. آيا حكومت رى را رها كنم وحال آن كه آرزوى من است ؟ يا باز گردم و با كشتن حسين خود را در معرض مذمت و شماتتخلق خدا قرار دهم ؟ در كشتن حسين آتشى است كه نمى توان از آن گريخت ، و حكومت رى همنور چشم من است !
524- تاريخ طبرى ، ص 409، ج 5
525- ارشاد، مفيد، 2/84
526- طبقات ابن سعد، ترجمه امام حسين عليه السلام ، ص 69
527- الامام الحسين و اصحابه ، 222
528- مجمع البحرين 5/461، كربل
529- تاريخ طبرى ، 5/410
530- اكنون كه در چنگ گرفتار شده ، اميد نجات دارد ولى حالا وقت فرار نيست !
531- تاريخ طبرى ، 5/411
532- بحار الانوار، 44/385
533- الاخبار الطول ، ص 253
534- نخيله محلى است در نزديكى كوفه در سمت شام كه لشكر در آنجا اجتماع مىكردند تا براى جنگ بيرون روند.
535- انساب الاشراف ، 3/178
536- انساب الاشراف ، 3/180
537- مرحوم خيابانى در وقايع الايام جريان منبر رفتن عبيدالله بن زياد را دركوفه و تحريض مردم به مشاركت در جنگ با امام حسين عليه السلام را از وقايع روزچهارم محرم ذكر كرده است .
538- از اين نقل چنين استفاده مى شود كه در جنگ با امام عليه السلام مردم شام همشركت داشتند.
539- الاخبار الطول ، 254
540- بحار الانوار، ج 44، ص 386
541- شبث بن ربعى گويا پيامبر صلى الله عليه و آله را درك كرده و موذن سجاح(كه ادعاى نبوت كرد) بود، سپس به اسلام بازگشت و در صفين از حضرت على عليهالسلام جدا شد و به خوارج پيوست و بعد از آن توبه كرد، و از قاتلان امام حسين عليهالسلام گرديد. مدائنى مى گويد: او متولى سپاهيان شام در كوفه بود. و عجلى مىگويد: شبث بن ربعى از جمله كسانى كه برقتل على عليه السلام كمك كرده است و او از جمله كسانى است كه براى امام حسين عليهالسلام نامه نوشته و او را به كوفه دعوت نموده است . (وسيله الدارين ، 89)
542- و اذا لقوا الذين آمنوا قالوا آمنا و اذا خلوا الى شياطينهم قالوا انا معكمانما نحن مستهزئون سوره بقره آيه 14
543- عوالم العلوم ، 17/237
544- نام پلى است كه مردم كوفه براى رفتن به كربلا از آن عبور مى كردند.
545- مقتلالحسين ، مقرم ، ص 199
546- ناسخ ، ج 2، ص 183
547- هفتاد و دو تن ، يك تن ، عنصر شجاعت ، ج 1، ص 409
548- ناسخ ، امام حسين عليه السلام ، ج 2، ص 183
549- الامام الحسين و اصحابه ، 230، مقتل الحسين ، مقرمت ص 201
550- مفضل بن عمر از امام صادق عليه السلامنقل كرده است كه فرمود: حسين بن على عليه السلام بر برادرش امام حسن عليه السلاموارد شد و چون بر او نظر نمود گريست ، امام حسن عليه السلام از علت گريهسوال كرد، امام حسين عليه السلام فرمود: براى مصايبى كه بر تو وارد مى شود گريهمى كنم . امام حسن عليه السلام فرمود: مرا با سم شهيد خواهند كرد ولى روزى همانند روزتو نيست اى ابا عبدالله ، سى هزار مرد كه ادعا دارند از امت پيامبرند و خود رابه اسلاممنسوب مى كنند بر كشتن و ريختن خون تو اجتماع كنند، حرمت تو را هتك و زنان و فرزندانتو را اسير و اموالت راغارت كنند، در آن هنگام خداوند لعنت خود را بر بنى اميهنازل كند و آسمان خون ببارد و هر چيز حتى و حوش و ماهيان بر تو بگريند. (ملهوف ، ص11)
551- بحار الانوار، 44/387
552- حياه الامام الحسين عليه السلام ، 3/118
553- كامل الزيارات ، 75
554- به تحقيق كه اين گروه آگاهند در هنگامى كه آماده پيكار شوند و هنگامى كهسواران از سنگينى و شدت امر بهراسند كه من رزمنده اى شجاع و دلاورم گويا همانند شيربيشه مى باشم .
555- بحار الانوار، 44/386
556- ناسخ ، ج 2، ص 92
557- ارشاد، شيخ مفيد، 2/86
558- مرحوم خيابانى در وقايع الايام جريان حفر چاه را در پشت خيام از وقايع روزهشتم محرم ذكركرده است . (وقايع الايام ، 275)
559- مقتل الحسين ، خوارزمى ، ج 1، ص 244
560- كشف الغمه ، ج 2، ص 47
561- مقاتل الطالبيين ، ص 117
562- نفس المهوم ، ص 219
563- سفينه البحار، ج 2، ص 270، كلمه عمر
564- سفينه البحار، ج 2، ص 270، كلمه عمر
565- ارشاد، شيخ مفيد، ج 2، ص 82
566- عقبه ين سمعان غلام رباب همسر امام حسين عليه السلام است ، در روز عاشوارلشكريان ابن سعد او را گرفته و نزد عمر بن سعد آوردند، و او چون دانست كه عقبه غلاماست ، امر كرد او را آزاد نمايند، و برخى از حوادث كربلا همانند اين جريان ، از اونقل شده است .
567- تاريخ طبرى ، ج 5، ص 413، كامل ابن اثير، ج 4، ص 54
568- باتوجه به اين روايت به اين نتيجه مى رسيم كه نامه عمر بن سعد افترااست به آن بزرگوار، و عمر بن سعد با اين انگيزه اين دروغ را به امام نسبت داده كهشايد عبيدالله پذيرفته و جنگ اقع نشود.
569- مقاتل الطالبيين ، 114
570- مقتل الحسين ، خوارزمى ، ج 1، ص 245
571- اعلام الورى ، ص 233
572- الامام الحسين عليه السلام و اصحابه ، ص 249
573- ارشاد، شيخ مفيد، ج 2، ص 89
574- سفينه البحار، ج 2، ص 123، كلمه تسع
575- خوارزمى نام اين غلام را عرفان ذكر كرده است .(مقتل الحسين عليه السلام ، خوارزمى ج 1، ص 245)
576- كامل ابن اثير، ج 4، ص 56
577- انساب الاشراف ، ج 3، ص 184
578- اركب بنفسى انت اين تعبير امام حسين عليه السلام نسبت به برادرش عباسبنفسى انت در خور دقت است و حكايت مى كند از موقعيت و مرتبه بلندى كه آنبزرگوار نزد امام عليه السلام دارد.
579- ارشاد شيخ مفيد، ج 2، ص 89
580- نفس المهموم ، ص 226
581- انساب الاشراف ، ج 3، ص 184
582- اعلام الورى ، ص 234
583- ملهوف ، ص 38
584- مقتل الحسين عليه السلام ، مقرم ، 212
585- ارشاد، شيخ مفيد، ج 2، ص 91
586- بانوى كربلا، ص 25
587- احتجاج طبرسى ، ج 2، ص 24
588- سرمايه سخن ، ج محرم ، ص 157، تحفالعقول ، ص 245
589- مقتل خوارزمى ، چاپ نجف ، ص 237، ارشاد مفيد، ص 215، لهوف ، ص 71،ابوالشهدا، چاپ قاهره ، ص 160، ناسخ ج 6، ص 228
590- ينابيع الموده ، ص 339، منتخب طريحى ، ص 449
591- ارشاد مفيد، ص 232
592- بانوى كربلا، ترجمه آيه الله سيد رضا صدر، ص 127
593- اعلام الورى ، ص 233
594- بلاغه الحسين عليه السلام ، ص 39
595- مرجعيت و روحانيت ، ص 66 - 67
596- ناسخ امام حسين عليه السلام ، ج 2، ص 206
597- منتهى الامال ، ج 1، ص 340
598- سرمايه سخن محرم ، ص 57
599- شيعه در اسلام ، ص 136
600- اقتباس از سرمايه سخن مرحوم دكتر آيتى ، ج محرم ، ص 100
601- منتهى الامال ، ج 1، ص 650 - 657، چاپ انتشارات هجرت ، با تلخيص
602- اعلام الورى ، ص 239
603- منتهى الامال ، ج 1، ص 356
604- داستانهاى شگفت ، ص 207
605- منتهى الامال ، ج 1، ص 674
606- منتهى الامال ، ج 1، ص 661 - 681
607- منتهى الامال ، ج 1 ص 678 - 679
608- منتهى الامال ، ج 1، ص 685
609- منتهى الامال ، ج 1، ص 686
610- منتهى الامال ، ج 1، ص 686 - 687
611- منتهى الامال ، ج 1، ص 688
612- سوره احزاب ، آيه 23
613- پيشواى شهيدان ، آيه الله سيد رضا صدر، ص 407، چاپسال 1355 شمسى
614- سوره زخرف ، آيه 69
615- كامل الزيارات ، ص 240
616- در شناخت فرزندان و اصحاب امام حسين عليه السلام ، ص 18 تاليف علامهسيد عبدالرزاق مقرم ترجمه حسن طاهرى .
617- شعر منسوب به ناصر الدين شاه قاجار مى باشد.
618- صفدر، يعنى كسى كه صف دشمن را مى شكافد.
619- اعلام الورى ، ص 242
620- ناسخ امام حسين عليه السلام ج 2، ص 354
621- مناقب ابن شهر آشوب ، ج 4، ص 77
622- سوره آل عمران ، آيه 32
623- ابصار العين ، ص 50
624- نفس المهموم ، ص 170
625- گفته اند مادر جناب قاسم عليه السلام را ام ابى بكر مى گفتند و اسمش رملهبود.
626- منتهى الامال ، ج 1، ص 701
627- ياران كوچك امام حسين عليه السلام ، ص 180، بهنقل از ناسخ التواريخ ج 2، ص 332
628- محن الابرار: ترجمه عاشر بحار، صفحه 279
629- ابصار العين فى انصار الحسين عليه السلام : ص 35
630- ابصار العين ...همان ، ص 35
631- كامل الزيارات ، به تصحيح علامه امينى ره صاحب كتاب شريفالغدير، افست چاپ نجف اشرف سال 1356 قمرى ، صفحه 257.
632- خصايص العباسيه : صفحه 119
633- شيخ طوسى از عاشيه روايت مى كند كه مى گفت : نديدم احدى را كه در گفتارو سخن شبيهتر باشد از فاطمه عليه السلام بهرسول خدا صلى الله عليه و آله . چون فاطمه عليه السلام به نزد آن حضرت مى آمد اورا مرحبا مى گفت و دستهاى او را مى بوسيد و در جاى خود مى نشاند و چون حضرت نيزبه خانه فاطمه عليه السلام مى رفت وى بر مى خاست و از آن حضرتاستقبال مى كرد و مرحبا مى گفت و دستهاى پدر را مى بوسيد (منتهىالامال : محدث بزرگوار شيخ عباس قمى ، چاپ علميه اسلاميه جلد 1، ص 97).
634- شيخ كلينى روايت كرده از حضرت ابوالحسن ثالث امام على النقى عليهالسلام كه مى گويى نزد قبر امير المومنين عليه السلام : السلام عليك يا ولىالله انت اول امظلوم و اول من غصب حقه صبرت و احتسبت حتى اتيك اليقين فاشهد انك لقيتالله و انت شهيد عذب الله قاتلك بانواع العذاب و جدد عليه العذاب جئتك عارفا بحقكمستبرا بشانك معاديا لا عدائك و من ظلمك القى على ذلك ربى انشاء الله يا ولى الله انلى ذنوبا كثيره فاشفع لى الى ربك فان لك عند الله مقاما معلوما و ان لك عند الله جاهاو شفاعه و قد قال الله تعالى و لا يشفعون الا لمن ارتضى (زيارت پنجممفاتيح الجنان محدث قمى ، انتشارات كتابفروشى و چاپخانه محمد على علمى ص 641
635- سوگنامه آلمحمد: محمد محمدى اشتهاردى ، انتشارات ناصر، چاپ چهارم بهار 72، بهنقل از اسرار الشهاده در بندى و معالى السبطين : جلد 1، صفحه 452
636- بررسى تاريخ عاشورا: دكتر محمد ابراهيم آيتى ، چاپ دوم ، تاريخ چاپ1347 هجرى شمسى صفحه 111 و تاريخ طبرى : جلد 4، صفحه 315.
637- خصال شيخ صدوق : جلد 1، صفحه 68 امالى صدوق : صفحه 373، بحار ج22، صفحه 274 عوالم جلد امام حسين : صفحه 349 چاپاول 1407 قمرى انتشارات مدرسه الامام مهدى عليه السلام ، سفينه البحار: ج 2 صفحه155، منتخب التواريخ صفحه 257.
638- ناسخ التواريخ : جلد امام حسين عليه السلام ، جز 20، صفحه 348، چاپافست 1351 شمسى
639- تنقيح المقال جلد دوم : آيه الله شيخ عبدالله مامقانى ، صفحه 128.
640- سوگنامه آل محمد: سفحه 299، چاپ چهارم ، بهنقل از بحار: جلد 45 صفحه 66
641- چهر درخشان قمر بنى هاشم عليه السلام ، ج 1، ص 12
642- در كربلا چه گذشت : ترجمه نفس المهموم ، آيت الله محمد باقر كمره اىقدس سره
643- ستارگان درخشان : جلد 15 قمر بنى هاشم عليه السلام ، صفحه 54 چاپپنجم ، چاپ اسلاميه .
644- فرسان الهيجاء: جلد 1، صفحه 193.
645- ناسخ التواريخ : جلد 2، صفحه 196، چاپ افستسال 1351 شمسى
646- منتهى الامال ، ج 1، ص 385
647- ديوان كمپانى .
648- چهره درخشان قمر بنى هاشم عليه السلام ، ج 2، چاپ دوم ، ص 123
649- چهره درخشان قمر بنى هاشم عليه السلام ، ج 1، چاپ پنجم ، ص 123
650- عزاى امام حسين عليه السلام از زمان آدم تا زمان ما، ص 65، از آقاىشهرستانى (سيد صالح ) از انتشارات حسينيه عماد زاده .
651- رياض الانساب و مجمع الاعقاب معروف به بحر الانساب ، ص 87
652- چهره درخشان قمر بنى هاشم عليه السلام ، ج 2، چاپ دوم ، ص 123
653- منتهى الامال ، ج 1، ص 694 - 695 چاپ انتشارات هجرت ، 1377
654- منتهى الامال ، ج 1، ص 697
655- على اكبر و على اصغر شهيد، عماد زاده ، ص 49
656- زندگانى چهارده معصوم عليه السلام ، عماد زاده ، ج 1، ص 37
657- روايت شده است زمانى كه امام حسين عليه السلام با صدايى بلند و غمگينانهندا در داد كه : آيا ياورى هست كه مرا يارى كند؟ پايه هاى عرش خدا لرزيد وآسمانها گريستند و فرشتگان ضجه زدند و زمين پريشان شد. پس فرشتگان گفتند:پروردگارا اين حبيب تو و نور چشم حبيب توست ، به ما اجازت فرما تا به ياريش رويم. پس صحيفه اى از آسمان در دست آن حضرت افتاد و هنگامى كه به پشت صحيفه نظرفرمود، مشاهده نمود كه با خطى روشن و واضح نوشته شده است : اى حسين ! ما مرگ وشهادت را بر تو واجب ننموده ايم و تو مختارى كه انتخاب نمايى . و بدان كه مقام تونزد ما محفوظ است و اگر بخواهى ما اين گرفتارى را از تو برطرف مى سازيم ، بدانكه همه آسمانها و زمين و جن و فرشتگان را به فرمان تو در آورده ايم هرگونه مىخواهى به آنان فرمان ده تا اين كافران و از خدا بى خبران را نابود سازند، و در آنهنگام همه آسمان و زمين پر بود از فرشتگانى كه حربه هايى از آتش ‍ در دست داشتند ومنتظر فرمان امام حسين عليه السلام بودند. پس هنگامى كه مضمون نامه پروردگار خويشرا دانست ، صحيفه را به آسمان پرتاب كرد و فرمود: پرودگارا! خوش ‍ دارم كه هفتادبار يا هفتاد هزار بار كشته شوم و دوباره زنده گردم و همچنان در طاعت و بندگى ودوستى تو باشم ، و من از ادامه زندگى بعد از كشته شدن دوستانم ، بيزارم .. تا آخريننامه (اين قسمت پاورقى برگرفته شده از كتاب اسرار حسينيه ملا حبيب الله شريفكاشانى ، به نقل از معالى السبطين ، ج 2، ص 9
658- نفس المهموم ، ص 188
659- منتهى الامال ج 1، ص 705
660- پيشواى شهيدان ، حضرت آيه الله سيد رضا صدر، ص 411
661- كامل بهائى ، ج 2، ص 283
662- ذريعه النجاه ، گرما وردى ، ص 94، قمقام زخار، ص 235، امالى صدوق ،ص 96 لواعج الاشجان ، لهوف ، ص 75، بحار، ج 9ص 339 منطق الحسين ، ص 66 احقاقالحق ، با عبارات مختلف
663- منطق الحسين عليه السلام ، ص 179
664- منتخب التواريخ ، ص 237
665- استقامت ، ص 127
666- اقتباس از قصه كربلا، ص 326
667- از آتشكده نير تبريزى
668- مقتل ابى مخنف ، ص 90، اسرار الشهاده ، ص 424، معالى السبطين ، ج 2، ص21 آمده است : امام حسين عليه السلام در حالى كه روى زمين افتاده بود و حدود سه ساعت ازنيمروز در خون خود غوطه ور بود، رو به آسمان نموده مى گفت : پروردگارا صبر كردمبر قضاى تو، هيچ معبودى جز تو نيست ، اى فريادرس بيچارگان . (اسرار حسينيه ، آيهملا حبيب شريف كاشانى ، ص 74)
669- منتهى الامال ، ج 1 ص 724 - 728
670- شهيد كربلا، آيه الله العظمى حاج سيدتقى طباطبائى قمى ، ج 1، ص 197
671- ياران كوچك امام حسين عليه السلام ، سيد احمد موسوى وادقانى ، ص 132،به نقل از اسرار الشهاده فاضل دربندى ص 462 و دمعه الساكبه حاج ملا باقربهبهانى ص 350 و معالى السبطين محمد مهدى مازندرانى ج 2 ص 31
672- اشك روان ، بر امير كاروان ، ترجمه الخصائص الحسينيه ، چاپ ششم ، ص70
673- قصه كربلا، خطيب توانا حجه الاسلام و المسلمين حاج شيخ على نظرى منفردهص 359، به نقل از نفس المهموم ، ص 347
674- اثبات الوصيه ، ص 210
675- قصه كربلا، ص 360 ما از اين كتاب شريف در وقايع و روز شمار عاشورااستفاده فراوان نموده ايم .
676- استقامت ، فقيه و عالم فرزانه آيه الله سيد رضا صدر(ره )
677- مقتل الحسين عليه السلام ، ص 364
678- قصه كربلا، ص 360 - 361
679- ستاره درخشان شام حضرت رقيه دختر امام حسين عليه السلام ، ص 201 - 202براى آگاهى بيشتر از زندگانى كامل حضرت رقيه عليه السلام به كتاب مذكور مراجعهشود.
680- ستاره درخشان شام حضرت عليه السلام دختر امام حسين عليه السلام ، ص203
681- منتهى الامال ، ج 1 ص 731، چاپ هجرت
682- چهره خونين ، ص 345
683- چهره خونين ، ص 387، مدينه المعاجز، ص 263
684- مناقب ابن شهر آشوب ، ج 4، ص 13
685- بانوى كربلا، ص 140
686- وقايع الايام قمى ، ص 157
687- سرمايه سخن ، ج محرم ، ص 108 بهنقل از قمقام
688- ارشاد مفيد، ص 261، اعلام الورى ، ص 250
689- اعلام الورى ، ص 246
690- كامل بهائى ، ج 2، ص 288
691- چهره درخشان حسين بن على عليه السلام بهنقل از: در آستان اهل بيت عليه السلام امام حسن و امام حسين عليه السلام ، نوشته سيد محسنامين جبل عاملى (متوفى 1371 قمرى ) صاحب كتاب اعيان الشيعه
692- ابصار العين ، 128
693- ابصار العين ، 130
694- تنقيح المقال ، 3/247
695- وسيله الدارين ، ص 297
696- حياه الامام الحسين عليه السلام ، 3/312
697- حياه الامام الحسين عليه السلام ، ج 3، ص 303
698- الملهوف ، ص 56
699- الامام الحسين و اصحابه ، 367
700- اثبات الهداه ، 2/588
701- چهره خونين ، ص 368
702- چهره خونين ، ص 387
703- منابع : بحار الانوار، 45/390 - 409، تاريخ كربلا تمام كتاب تاريخ گزيده ، 322 كربلا فى حاضرها و ماضيها (خطى )، سفرنامه ابن بطويه ،ترجمه فارسى ، 214 - 215، تاريخ العراق ، 335 - 345، تاريخ ابن الاثير،9/102، النجوم الزاهره 4/241، نزهه اهل الحرمين ، 21، تاريخ ابن الجوزى ، 7/28،مطالب و منابع استفاده شده از مقاله دانشمند محترم عبدالحسين صالحى شهيدى قزوينى .
704- ادب الطف ، 3/103 - 107، سفر نامه ابن بطوطه ، ترجمه فارسى ، ج 1،ص 28، مشاهده العتره الطاهره ، ص 246، تاريخ جغرافيايى كربلا معلى ، 198 -206، نظم الفاطميين و رسومهم ، ج 2، ص 128 - 129
705- منابع : اعيان الشيعه ، 1/627، مشاهده العتره الطاهره ، 83
706- تحقيق درباره روز اربعين ، ص 392
707- تتمه المنتهى ، ص 139
708- تتمه المنتهى ، ص 240
709- تتمه المنتهى ، ص 241
710- راه و روش ما، ص 257 به نقل از تاريخ ابن عساكر، ج 4، ص 342 و كفايهحافظ گنجى ، ص 293
711- تتمه المنتهى ، ص 241
712- امالى صدوق ، ص 79
713- روضه الواعظين ، چاپ قديم ، ص 145
714- كشف الغمه ، ج 2، ص 240
715- چهره خونين ، ص 351
716- سوره آل عمران ، آيه 28
717- مهدى موعود، ص 1173
718- چهره خونين ، ص 375، و الدمعه الساكبه ، تظلم الزاهرا.
719- ارشاد مفيد، ص 243
720- كامل بهائى ، ج 2، ص 289
721- بانوى كربلا، ص 147
722- ارشاد مفيد، ص 244
723- سوره زمر، آيه 42
724- ارشاد مفيد، ص 414
725- بانوى كربلا، ص 148، منتهى الامال ، ج 1، ص 414
726- منتهى الامال ، ج 1، ص 725
727- قصه كربلا، ص 428 - 432. نقل از آقاى محمد على مجاهدى (پروانه ) استسيرى در ملكوت ص 396 - 400
728- قصه كربلا، ص 438 - 439
729- راقصات ، به شترانى گفته مى شود كه زائران خانه خدا را از مكه به منىو عرفات مى برند.
730- قصه كربلا، ص 439 - 442
731- سوره كهف ، آيه 9
732- منتهى الامال ، ج 1، ص 764 - 765
733- سوره شعراء، آيه 227
734- شهيد كربلا ج 2، ص 149 - 159، بهنقل از زندگانى امام حسين عليه السلام عمادزاده ص 601 - 609
735- منتخب التواريخ ، ص 894
736- امالى صدوق ، ص 101 ارشاد مفيد، ص 246
737- بررسى تاريخ عاشورا، ص 219
738- تذكره ابن جوزى ، ص 150
739- ناسخ حالات امام حسين عليه السلام ، ج 3، ص 172
740- مقتل جامع ، ج 2، ص 219
741- پيشواى شهيدان ، ص 276
742- تاريخ طبرى ، ج 6، ص 26
743- سوره روم : 10
744- سوره آل عمران : 178
745- اشاره به فرموده رسول خدا صلى الله عليه و آله است كه در فتح مكهرسول خدا صلى الله عليه و آله ابوسفيان جد يزيد لعنه الله عليهما مورد عفو قرار دادو آنها را آزاد نمود و فرمود: اذهبوا فاتتم الطلقاء
746- اين جمله مباركه اشاره است به هند جگر خواره كه در جنگ احد دستور داد شكمحضرت حمزه سيدالشهدا را پاره نموده و جگرش را به دندان گرفت ، خداوند در او تلخىقرار داد تا به بدن نجس او نرود
747- سوره آل عمران : 169
748- سوره مريم : 78
749- سوره فصلت : 46
750- بحار الانوار، 45/133، الاحتجاج 2/122 با كمى اختلاف
751- نعمان بن بشير، از انصار است و پدرش بشير بن سعد از اصحابرسول خدا صلى الله عليه و آله است و او امير كوفه بود در زمان معاويه و درسال 65 در حمص به قتل رسيد.
752- قمقام زخار، 565
753- نفس المهموم ، ص 450
754- در اين خطبه آمده كه هفت عامل برترى بهاهل بيت داده شده ، ولى شش خصلت بيشتر ذكر نگرديده است . درنقل كامل بهائى آمده است كه خصلت هفتم : و المهدى الذىيقتل الدجال و مهدى كه دجال را مى كشد، از ماست (نفس المهموم 450)
755- از شجره رسالت و در بيعت شجره شركت كرد، و از مكه به مدينه هجرت نمود.
756- ممكن است مراد از دو مشعر، دو بهشت باشد زيرا مشعر به موضعى گفته مىشود كه داراى درخت زياد باشد، بنابراين مراد وارث دو بهشت است ، و در آيهمباركه آمده است و لمن خاف مقام ربه جنتان و ممكن است مراد از مشعر، مزدلفه باشدو آن جايى است كه حاجيان شب دهم تا طلوع آفتاب روز دهم ذيحجه در آنجا وقوف مى كنندو اين موقف از جمله مكانهاى حرم است ، و در اين صورت مراد از دو مشعر، مزدلفه و عرفاتباشد.
757- بحار الانوار 45/137، الاحتجاج 2/132 به اختصارنقل كرده است .
758- نفس المهموم 451
759- نفس المهموم 451
760- قصه كربلا، اثر ارزنده حجه الاسلام و المسلمين حاج شيخ على نظرى منفرد ازخطباى بزرگ حوزه علميه قم ، ص 499 - 513
761- منتهى الامال ، ج 1، ص 424
762- سوره كهف ، آيه 23
763- سوره شورى ، آيه 23
764- سوره اسرا، آيه 26
765- سوره انفال ، آيه 42
766- سوره احزاب ، آيه 33
767- احتجاج طبرسى ، چاپ نجف ، ج 2، ص 33
768- منتهى الامال ، ج 1، ص 447
769- سفينه البحار: مرحوم محدث قمى ، ج 6 ص 133
770- سفينه البحار: مرحوم محدث قمى ، ج 6 ص 134
771- ترجمه مقاتل الطالبيين : صفحه 81 و 82
772- از فائز تبريزى
773- قصه كربلا، ص 545 - 547
774- چهره درخشان قمر بنى هاشم عليه السلام ، ج 1، چاپ پنجم ، ص 99- 100
775- تذكره الشهدا: ملا حبيب الله كاشانى ، ص 443
776- بانوى كربلا، ص 163
777- معالى السبطين ، ج 2، ص 36
778- بانوى قهرمان كربلا، ص 243
779- سيده زينب ، ص 21
780- سيده زينب ، ص 22
781- زينب اخت الحسين ، ص 45.
782- از عنصر شجاعت ، ج 1، ص 63
783- ر.ك . تحقيق در روز اربعين سيد الشهدا، ص 504
784- منتهى الامال ، ج 1، ص 415
785- غرر الحكم
786- نهج البلاغه ، خطبه 129
787- سوره حجرات ، آيه 4
788- اقتباس از سرمايه سخن ، دكتر آيتى بيرجندى ، ص 121
789- در مكتب اهل بيت ، ص 119
790- تحف العقول ، ص 251
791- تحف العقول ، ص 250
792- تحف العقول ، ص 250
793- تحف العقول ، ص 253
794- تحف العقول ، ص 253
795- تحف العقول ، ص 253
796- تحف العقول ، ص 246
797- مكتب اسلام ، سال 14 شماره 11
798- مناقب ابن شهر آشوب ، ج 4، ص 97
799- سوره اعراف ، آيه 58
800- منطق الحسين عليه السلام ، ص 235
801- از كتاب تحف العقول
802- منطق الحسين عليه السلام ، ص 226
803- خصال ، ص 190