و بر طبيعت خواهد افزود .
بنابراين نظر ، واقعيت انسانی ، هر چند همراه و در دامن تكامل حيوانی‏
و مادی او رخ می‏نمايد ، به هيچ وجه سايه و انعكاس و تابعی از تكامل مادی‏
او نيست ، خود واقعيتی است مستقل و تكامل يابنده ، همانطور كه از
جنبه‏های مادی اثر می‏پذيرد ، در آنها تاثير می‏كند تعيين كننده سرنوشت‏
نهائی انسان سير تكاملی اصيل فرهنگی او و واقعيت اصيل انسانی او است نه‏
سير تكاملی ابزار توليد اين واقعيت اصيل انسانيت انسان است كه به‏
حركت خود ادامه می‏دهد و ابزار توليد را همراه ساير شؤون ديگر زندگی‏
متكامل می‏كند ، نه اينكه ابزار توليد خود به خود متكامل می‏شود و انسانيت‏
انسان به مانند ابزاری توجيه كننده نظام توليدی ، تحول و تغيير می‏پذيرد ،
و از اين رو نام تكامل را دارد كه توجيه كننده نظام توليدی متكاملتری‏
است .

18