|
|
|
 |
|
 |
| |
37- هر كه بهرأى و انديشه خود منفرد باشد (و با ديگران مشورت ننمايد) پامال كردنش بر دشمنان اوسهل و سبك باشد. 38- هر كه وجوهرأى و انديشهها را استقبال نمايد (يعنى وجه و سبب هر فكر و انديشهاى را در نظرگيرد) مواقع خطاء را خواهد شناخت (و مىداند كه اشتباه كجاست). 39- هر كهاستبداد رأى بكار برد، خود را به هلاكت انداخته و فريب داده است. 40- كسى كهمشورت را ترك مىكند و در كار خود مستبد و متفرد است در خطا و غلط متهور خواهدبود. 41- در حقيقتكسى كه در رأى و انديشه منفرد است خطا مىرود.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 57542- من استبدّبرأيه زلّ 7819. 43- الاستبدادبرأيك يزلّك، و يهوّرك في المهاوي 1510. 44- بئسالاستعداد الاستبداد 4414. الريا و المرائي 1- المرائيظاهره جميل، و باطنه عليل 1577. 2- اعملوا فيغير رياء و لا سمعة، فإنّه من يعمل لغير اللّه يكله اللّه سبحانه إلى من عمل له2534. 3- الرّياءإشراك 46. 42- هر كه به رأى خود استبداد بكار برد (و با ديگرى مشورت ننمايد و يادر مسائل دينى و غير آن منفرد باشد) خواهد لغزيد. 43- روى فكرخود ايستادن و با كسى مشورت ننمودن، تو را لغزانده و در پرتگاهها مىاندازد. 44- بد آمادگىاست (براى زيان و خسران) خود رأى بودن. ريا و ريا كننده 1- ريا كار ظاهر او نيكو، و باطنش بيمار است.2- در غير رياو سمعه عمل نماييد، زيرا كسى كه براى غير خدا عملى را انجام مىدهد، خداوند سبحاناو را حواله مىدهد به كسى كه عمل را براى او انجام داده است. («رياء» عملى است كهفردى آن را انجام دهد تا مردم او را ببينند و «سمعه» كارى است كه شخصى انجام دهدكه مردم آوازه او را بشنوند). 3- عمل كردن بهمنظور ديدن غير خدا شرك آوردن به خداست.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 5764- آفة العبادةالرّياء 3921. 5- يسيرالرّياء شرك 10976. 6- لسانالمرائي جميل، و في قلبه الدّاء الدّخيل 7631. الرّباح و الرابح 1- ربّ رباح(أرباح تؤل) يؤل إلى خسران 5308. 2- الرّابح منباع الدّنيا بالآخرة، و استبدل بالآجلة عن العاجلة 1879. الرجاء من اللّه و غيره 1- اجعلوا كلّرجائكم للّه سبحانه، و لا ترجوا أحدا سواه فإنّه ما رجا أحد غير اللّه تعالى إلّاخاب 2511. 4- آفت عبادت رياء است. 5- رياء اندكشرك است. 6- زبان رياكار (يا منافق) زيباست، و در دل او دردى است كه در باطنش داخل شده است. سود و سود برنده 1- بسا سودها (يا سودى) كه به زيان بر گردد(چون متضمن زيان اخروى خواهد بود). 2- سود برندهكسى است كه دنيا را به آخرت فروخته، و آخرت را به جاى دنيا عوض گيرد. اميد 1- تمام اميد خود را براى خداى سبحان قرار داده، و بهاحدى غير او اميدوارــــــــــــــــــــــــــــ ص 5772- أعظم البلاءانقطاع الرّجاء 2860. 3- الرّجاءلرحمة اللّه أنجح 1321. 4- إنّكم إنرجوتم اللّه بلغتم آمالكم، و إن رجوتم غير اللّه خابت أمانيّكم و آمالكم 3854. 5- ربّ رجاءيؤدّي إلى حرمان 5307. 6- ربّ رجاءخائب لأمل كاذب 5312. 7- كن لما لاترجو أقرب منك لما ترجو 7151. 8- لكلّ غيبةإياب 7272. 9- لربّما قربالبعيد و بعد القريب 7400. نشويد، زيرا هيچ كسى به غير خدا اميدوار نشد مگر آنكهنوميد گرديد. 2- بزرگترينبلاء قطع اميد است (از درگاه خداوند بزرگ هر چند انسان گنهكار باشد). 3- اميد بهرحمت خدا پيروزى بخشتر است. 4- براستى اگرشما اميد به خدا داشته باشيد به اميدهاى خود خواهيد رسيد، و اگر به غير خدااميدوار گرديد آرزوها و اميدهاى شما نوميد شود. 5- بسا اميدىكه به محروميت و حرمان كشيده مىشود. 6- بسا اميدنوميدى كه براى آرزوى دروغى باشد (پس نبايد فريب آن را خورد). 7- در بارهآنچه نااميدى نزديكتر باش تا در باره آنچه اميدوارى (اى بسا به آنچه اميد ندارىبرسى و از آنچه اميدوارى محروم گردى). 8- براى هرغائبى برگشتى است. (يعنى نبايد انسان از چيزى كه از دستش رفت نااميد گردد، بلكهبايد اميدوار بود). 9- هر آينهممكن است دور نزديك گشته (نبايد نااميد شد) و نزديك دورــــــــــــــــــــــــــــ ص 57810- من رجاكفلا تخيّب أمله 8067. 11- من لم تعرفالكرم من طبعه فلا ترجه 8975. 12- من ذاالّذي يرجو فضلك إذا قطعت ذوي رحمك 9058. 13- من جعلاللّه سبحانه موئل رجائه كفاه أمر دينه و دنياه 9070. 14- من هانتعليه نفسه فلا ترج خيره 9087. 15- من كفّشرّه فارج خيره 9198. 16- لا ترجإلّا ربّك 10162. 17- لا ترج ماتعنّف برجائك 10180. گردد (كه نبايد فريب خورد). 10- هر كه بهتو اميدوار بود اميد و آرزويش را نوميد مساز (مثل اين كه اميد دارد به او احسانىكنى به او احسان نما و...) 11- هر كه كرم را از طبع و خوى او نشناسى به اواميدوار مباش. 12- كيستاميدوار فضل و احسان تو هرگاه تو از صاحبان خويشى (و فاميل و بستگان) خود ببرى. 13- هر كه خداىسبحان را محل بازگشت اميد خود قرار دهد امر دين و دنيايش را كفايت نمايد. 14- هر كه نفسشپيش او خوار باشد (و در كامل گردانيدن آن اهتمام نورزد و نسبت به آن بىتفاوتباشد) پس اميد خير از او نداشته باش. 15- هر كه شر وبدى خود را باز دارد، اميد خير او را داشته باش. 16- اميدوارمباش مگر به پروردگار خود. 17- آنچه را كهنسبت به اميد آن سرزنش شوى (مثل اميد به چيزى كه در شأن و مقام آدمى نيست) اميدوارمباش.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 57918- لا تخاطربشيء رجاء أكثر منه 10202. 19- لا ترجونّفضل منّان، و لا تأتمن الأحمق و الخوّان 10206. 20- يا أبا ذرّإنّك (إن) غضبت للّه فارج من غضبت له، إنّ القوم خافوك على دنياهم و خفتهم علىدينك، فاترك في أيديهم ما خافوك عليه، و اهرب منهم بما خفتهم عليه، فما أحوجهم إلىما منعتهم، و ما أغناك عمّا منعوك، و لو أنّ السّموات و الأرض كانتا على عبد رتقاثمّ اتّقى اللّه لجعل له منهما 18- به مخاطره و هلاكت مينداز چيزى را به اميدزيادتر از آن (مثل اين كه پول زياد خرج مىكنند باميد رسيدن به منصبى). 19- هرگز بر احسانمنت گذارنده اميدوار مباش، و احمق و بسيار خيانت كننده را امين مدان. 20- (اينفرازها خطبه 130 نهج البلاغه است كه حضرت براى ابى ذر فرموده هنگامى كه او را ازمدينه به ربذه اخراج نمودند و سبب اخراج او اين بود كه معاويه براى عثمان نوشت كهابو ذر جنايات تو را افشاگرى مىكند او هم دستور داد اين صحابى بزرگ را بر شتر بىجهاز تبعيد نمايند لذا او را به چنان شترى سوار كردند كه پوست و گوشت رانهاى اوسائيده شده بود، داستان او مفصل است كه بايد در جاى خود آن را مطالعه كرد على أىحال حضرت او را خطاب مىكند و مى فرمايد:) اى ابا ذر تو براى خدا به خشم آمدى، پساميدوار باش به آنكه براى او خشمگين شدى، براستى كه اين قوم (عثمان و پيروانش) بردنيايشان از تو ترسيدند، و تو بر دين خود از آنها ترسيدى، پس واگذار در دست آنهاآنچه را كه بر آن از تو ترسيدند (دنيا)، و از ايشان بگريز با آنچه از آنها ترسداشتى (دين)، پس چه محتاجند آنان بسوى آنچه تو ايشان را منع كردهاى، و چه توبىنيازى از آنچه منع كردهاى از ايشان، و زود است كه بدانى فردا (ى قيامت) چه كسىسود برنده بوده، و چه كسى رشك بسيار برد، و اگر آسمانها و زمينها بر بندهاى بهمآمده، آن گاه آن بندهــــــــــــــــــــــــــــ ص 580مخرجا، فلا يؤنسنّك إلّا الحقّ، و لا يوحشنّك إلّا الباطل، فلوقبلت دنياهم لأحبّوك، و لو قرضت منها لأمنوك 11002. الرّحم و الرحمة 1- ببذلالرّحمة تستنزل الرّحمة 4343. 2- رحمةالضّعفاء تستنزل الرّحمة 5415. 3- رحمة من لايرحم تمنع الرّحمة، و استبقاء من لا يبقي يهلك الأمّة 5430. تقوا را پيشه خودسازد، هر آينه خداوند از براى او راه خلاصى قرار دهد (كه از آنجا بيرون رود) بنابر اين هرگز با تو انس نگيرد مگر حق، و تو را به وحشت نيندازد مگر باطل، پس اگردنياى آنها را مىپذيرفتى بطور حتم تو را دوست مىداشتند، و اگر مىبريدى چيزى ازدنيا (و پارهاى از دنيا براى خود انتخاب مىكردى و دنيا پرست مىشدى) هر آينه ازتو ايمن مىشدند. ترحم كردن 1- با بكار بردن رحمت (و ترحم بر بندگان خدا) رحمتالهى نازل خواهد گرديد. 2- ترحم برضعفاء رحمت را فرود آورد. 3- ترحم نمودنبر كسى كه رحم نمىكند رحمت را منع مىكند، و باقى گذاشتن كسى كه باقى نمىگذاردامّت را بنابودى مىكشاند، (بنا بر اين بايد ستمگرى را كه در صدد كشت و كشتار مردماست، بزانو در آورده، نابودش سازند، و گرنه امتى را به هلاكت رساند، و اگر با وجودتوانايى مردم قيام نكنند خداوند آنها را به وسيله غضب نابود سازد آرى: ترحم بر پلنگ تيز دندانستمكارى بود بر گوسفندان).ــــــــــــــــــــــــــــ ص 5814- عجبت لمنيرجو رحمة من فوقه كيف لا يرحم من دونه 6255. 5- أشعر قلبكالرّحمة لجميع النّاس و الإحسان إليهم تنلهم حيفا و لا تكن عليهم سيفا 2392. 6- أولى النّاسبالرّحمة المحتاج إليها 3064. 7- أبلغ ماتستدرّ به الرّحمة أن تضمر لجميع النّاس الرّحمة 3353. 8- إذا عجز عنالضّعفاء نيلك فلتسعهم رحمتك 4121. 9- كما ترحمترحم 7210. 10- من لم يرحملم يرحم 8186. 11- من لم يرحمالنّاس منعه اللّه رحمته 8965. 12- من لم تسكنالرّحمة قلبه قلّ لقاؤها له عند حاجته 8974. 4- عجب دارم از كسى كه اميدوار رحمتكسى است كه ما فوق اوست (خداوند بخشنده) چگونه به كسى كه زير دست اوست رحمنمىكند. 5- ترحم برجميع مردم و احسان بسوى آنان را شعار دل خود قرار ده، و بر آنان ستمى نرسان و برآنها شمشيرى (كه از تو به آنها ضررى برسد) مباش. 6- سزاوارترينمردم به رحمت محتاج به رحمت است. 7- رساترينچيزى كه رحمت به وسيله آن روان مىگردد آنست كه ترحم و رحمت را براى همه مردم دردل داشته باشى. 8- هرگاه ازناتوانها احسان تو ناتوان گرديد پس بايد رحمت تو آنان را شامل گردد. 9- چنانكه رحمكنى رحم شوى. 10- هر كه رحمنكرده رحم نشود. 11- هر كه برمردم رحم نكند خداوند از رحمت خود او را منع نمايد. 12- هر كه رحمدر دل او جاى نگيرد، در وقت نياز برحم كم برخوردــــــــــــــــــــــــــــ ص 58213- من ترحّمرحم 9203. 14- من الكرامتكون الرّحمة 9255. 15- من أوكدأسباب العقل رحمة الجهّال 9295. الأرحام و صلتها و قطيعتها 1- بصلة الرّحمتستدرّ النّعم 4346. 2- بقطيعةالرّحم تستجلب النّقم 4347. 3- برّ الرّجلذوي رحمه صدقة 4427. 4- حراسةالنّعم في صلة الرّحم 4929. 5- حلول النّقمفي قطيعة الرّحم 4930. نمايد. (يعنى خداوند او را در وقت ترحم رحم ننمايد، ياديگران از نظر مكافات او را رحم نكنند). 13- هر كه ترحمكند رحم كرده شود. 14- از (اخلاق)كريمان است رحمت و ترحم. 15- ازمحكمترين اسباب عقل، ترحم بر نادانهاست. خويشاوندان و پيوند و بريدن از آنها 1- بوسيله پيوند باخويشاوندان نعمتها بسيار مىشود. 2- بسبب بريدناز خويشاوندان انتقامها و عذابها كشيده مىشود. 3- نيكى كردنآدمى با خويشاوندانش صدقه است. (يعنى ثواب صدقه را دارد، و گرنه صدقه دادن بهخويشاوندان بيست و چهار برابر خواهد بود). 4- حفظ و حراستنعمتها در پيوند با خويشاوندان است. 5- فرود آمدننقمت و عقوبتها در بريدن از خويشاوندان است.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 5836- ربّ قريبأبعد من بعيد 5332. 7- ربّ مواصلةخير منها القطيعة 5341. 8- ربّ مواصلةأدّت إلى تثقيل 5350. 9- صلة الرّحمتدرّ النّعم و تدفع النّقم 5836. 10- صلة الرّحممن أحسن الشّيم 5843. 11- صلة الرّحممنماة للعدد مثراة للنّعم 5844. 12- صلة الرّحمتسوء العدوّ، و تقي مصارع السّوء 5845. 13- صلةالأرحام تثمر الأموال، و تنسئ في الآجال 5847. 6- اى بسا خويشى كه از غريبه دورتراست. (يعنى پيوند نكند و بسا غريبهاى كه از هر فاميلى نزديكتر باشد، چون صافتر وپيوند و خدمتش بيشتر است). 7- چه بساپيوندى كه بريدن از آن بهتر است (مثل اين كه پيوند كننده يا كسى كه پيوند مىشودآدم بدى بوده كه براى دين و دنيا ضرر داشته باشد، يا هر يك آنها منت گذار باشند). 8- اى بساپيوندى كه به سنگينى كشاند. (يعنى چون قدرت بر تلافى ندارد و يا خيال مىكند طرفمنت مىگذارد، و يا متكبرست زير بار نمىرود، در اين صورتها پيوند نكردن بهتراست). 9- پيوستن بهخويشاوندان نعمتها را روان ساخته، و عقوبتها را دفع مىنمايد. 10- صله رحم ازنيكوترين خصلتهاست. 11- پيوستن باخويش سبب افزايش عدد اولاد و قوم و قبيله، و وسيله افزونى نعمتها خواهد شد. 12- صله رحمدشمن را اندوهگين ساخته، و از برو در آمدنهاى بد نگه مىدارد. 13- پيوستن بهخويشاوندان اموال را بارور نموده، و اجلها را عقبــــــــــــــــــــــــــــ ص 58414- صلة الرّحمتوجب المحبّة، و تكبت العدوّ 5852. 15- صلة الرّحمتوسّع الآجال، و تنمى الأموال 5878. 16- صلةالأرحام مثراة في الأموال، مرفعة للأعمال 5879. 17- صلةالأرحام من أفضل شيم الكرام 5882. 18- صلة الرّحمعمارة النّعم، و دفاعة النّقم 5883. 19- صلة الرّحمتنمي العدد، و توجب السّؤدد 5884. 20- من ضيّعهالأقرب، اقيح له الأبعد 8860. 21- من جفا أهلرحمه، فقد شان كرمه 9230. 22- من الكرمصلة الرّحم 9264. اندازد. (يعنى سبب طول عمر گردد). 14- صله رحمموجب محبت شده، و دشمن را بر مىاندازد و رسوا مىكند. 15- صله رحممدت عمر را توسعه داده، و اموال را مىافزايد. 16- صله ارحاموسيله فزونى در اموال، و بلند كردن عملهاست. 17- بهخويشاوندان پيوستن از افزونترين خصلتهاى كريمان است. 18- صله رحمآباد نمودن نعمتها، و دفع كردن عقوبتهاست. 19- به خويشپيوستن عدد (اولاد و فاميل و قبيله) را زياد نموده، و موجب آقائى مىشود. 20- هر كهفاميل و نزديكش او را ضايع سازند (يعنى او را ترك كنند) دورتر (بيگانه) برايشتقدير شود (كه نسبت به او احسان نمايد). 21- هر كه بهخويشاوند خود جفا نمايد (و به جا نياورد صله رحم را) پس بتحقيق كرم خود را عيبناكساخته است. 22- از بلندىمرتبه است پيوند رحم (با خويشان).ــــــــــــــــــــــــــــ ص 58523- في صلةالرّحم حراسة النّعم 6487. 24- في قطيعةالرّحم حلول النّقم 6488. 25- وصلة الأرحاممنماة للعدد 6608. 26- قطيعةالرّحم تجلب النّقم 6769. 27- قطيعةالرّحم من أقبح الشّيم 6782. 28- قطيعةالرّحم تزيل النّعم 6783. 29- ليس معقطيعة الرّحم نماء 7455. 30- ليس لقاطعرحم قريب 7472. 31- ليس منالكرم قطيعة الرّحم 7485. 32- أكرم عشيرتكفإنّهم جناحك الّذي به تطير، و أصلك الّذي إليه تصير، و يدك الّتي بها تصول 2451.23- در پيوستن با خويش نگهبانى نعمتهاست. 24- در بريدنبا خويش در آمدن عقوبتهاست. 25- (ازفرازهاى حكمت 244 نهج البلاغه است) و پيوند با خويشان را (واجب كرده) براى زياد شدنعدد (اولاد و قوم و قبيله و اين موضوع در روايات بسيارى عنوان گرديده است). 26- بريدن ازخويش انتقامها را جلب مىكند. 27- بريدن ازخويش از زشتترين خصلتهاست. 28- بريدن ازخويش نعمت را زائل مىكند. 29- با بريدناز خويش فزايشى (در مال و عمر) نيست. 30- براى هيچقطع كننده رحمى نزديك نيست. 31- از كرم (وبلندى مرتبه يا جود و سخاوت) قطع رحم نيست. 32- قبيله خودرا گرامى دار، زيرا آنان بال تواند كه به آن پرواز مىكنى، و اصلــــــــــــــــــــــــــــ ص 58633- أكرم ذويرحمك، و وقّر حليمهم، و احلم عن سفيههم و تيسّر لمعسرهم، فإنّهم لك نعم العدّة فيالشدّة و الرّخاء 2458. 34- أفضلالشّيم صلة الأرحام 3306. 35- إنّ الرّحمإذا تماسّت تعاطفت 3394. 36- إنّ صلةالأرحام لمن موجبات الإسلام، و إنّ اللّه سبحانه أمر بإكرامها، و إنّه تعالى يصلمن وصلها، و يقطع من قطعها، و يكرم من أكرمها 3651. 37- التّجنّيأوّل القطيعة 511. 38- ألا لايعدلنّ أحدكم عن القرابة، يرى بها الخصاصة أن يسدّها تو بوده كه بسوى آن برگشته، ودست تو مىباشند كه به آن حمله مىنمايى. 33- خويشاوندانت را گرامى دار، و بردبارشان را تجليل نما، و نسبت به كم عقلشان بردبارىكن، و با تنگدست آنها سهل گير، زيرا آنها براى تو در تنگى و وسعت بهترين ذخائرتواند. 34- افزونترينخصلتها پيوستن با خويشان است. 35- براستى كهخويش هرگاه تماس برقرار سازد (با يكديگر ملاقات نموده يا مصافحه و معانقه كنند)مهربان شود. 36- براستى كهپيوند با خويشاوندان هر آينه از چيزهايى است كه اسلام آن را واجب كرده، و خداىسبحان به گرامى داشتن آن فرمان داده است، و خداى تعالى با كسى كه به آنها بپيونددپيوسته، و با هر كه از آنها ببرد بريده، و گرامى دارد كسى را كه آنها را گرامىدارد. 37- خود را جمعكردن، و نداشتن حسن سلوك با خويشاوندان يا گناه تراشى اول قطع رحم است. (يعنى اولمراتب بريدن، چنين حالتى است). 38- آگاه باشيدهرگز فردى از شما تجاوز نكند از خويشى و قرابتى كه در آنــــــــــــــــــــــــــــ ص 587بالّذي لا يزيده إن أمسكه و لا ينقصه إن أنفقه 2779. 39- التّجنّيرسول القطيعة 532. 40- ما آمنباللّه من قطع رحمه 9576. 41- ما أقبحالقطيعة بعد الصّلة و الجفاء بعد الإخاء و العداوة بعد الصّفاء، و زوال الألفة بعداستحكامها 9709. 42- من ذاالّذي يثق بك إذا غدرت بذوي رحمك 9059. 43- ربّ بعيدأقرب من كلّ قريب 5334. الرّخاء 1- عند تضائقحلق البلاء يكون الرّخاء 6202. تهيدستى مشاهده مىكند، اين كه ببندد تهيدستى را بهآنچه او را زياد نمىكند اگر آن را نگاه دارد، و كم نمىنمايد او را اگر آن راانفاق نمايد. (يعنى نبايد در انفاق به خويشان دريغ كرد، على الخصوص جائى كه انفاقاو را زيان نرسانده، و امساك و خود دارى او را سودى نمىبخشد، بلكه انفاقش سود بخشاست). 39- گناه تراشىو يا خود را گرفتن رسول و پيامآور بريدن رحم است. 40- به خداايمان نياورده است كسى كه از خويشاوند خود ببرد. 41- چه زشت استبريدن بعد از پيوند، و جفا (بى مهرى و جور و ستم) بعد از برادرى، و دشمنى بعد ازپاكدلى و دوستى، و زوال الفت و انس بعد از محكمى آن (بنا بر اين بايد آن حالاتپسنديده را نگهدارى كرد). 42- كيست آنكهبتو اعتماد نمايد، هرگاه به صاحبان خويشى (و فاميل و بستگان) خود بيوفايى نمايى. 43- بسا دورىكه از هر نزديكى نزديكتر است. گشايش 1- در وقت تنگى حلقههاى بلاء (كه آدمى را بلاء چونحلقه احاطه كند)ــــــــــــــــــــــــــــ ص 5882- في الرّخاءتكون فضيلة الشّكر 6474. الارتداع 1- من لم ترتدعيجهل 8187. الرّذائل 1- بتجنّبالرّذائل تنجو من العاب 4294. 2- لا تغنبالرّذائل فتسقط قيمتك 10214. 3- لا يفلح منيتبجّج بالرّذائل 10705. 4- كفى بالمرءرذيلة أن يعجب بنفسه 7038. 5- الانحطاطإلى الرّذائل سهل مرد 1137. گشايش و فراخى حاصل شود. 2- در فراخى وگشايش است برترى شكر. خود دارى 1- هر كه (از گناهان) باز نايستد نادان است (چون دانادست به معصيت نمىزند). صفات ناپسند 1- با دورى گزيدن از صفات پست (از عيب و ننگ)رستگار خواهى شد. 2- بوسيله صفاتپست بىنياز مشو، كه ارزش و بهاى تو سقوط كند. 3- رستگارنگردد كسى كه به رذائل و صفات پست شاد گردد. 4- براى رذالتو پستى مرد (انسان) كفايت مىكند اين كه به نفس خود عجب نمايد (و خود بين باشد). 5- پايين آمدنبسوى صفات پست، (و نفس را به خود واگذاشتن) آسان به ــــــــــــــــــــــــــــ ص 589الرّزق و طالبه 1- استنزلواالرّزق بالصّدقة 2487. 2- إنّ اللّهسبحانه أبى أن يجعل أرزاق عباده المؤمنين إلّا من حيث لا يحتسبون 3533. 3- تنزل مناللّه المعونة على قدر المؤنة 4485. 4- رزقك يطلبك،فأرح نفسك من طلبه 5411. 5- رضيبالحرمان طالب الرّزق من اللّئام 5416. 6- رزق كلّامرء مقدّر كتقدير أجله 5423. 7- رزق المرءعلى قدر نيّته 5427. هلاكت اندازنده است (و با راحتى آدمى به هلاكت رسد). روزى 1- روزى را با صدقه فرود آوريد. 2- براستى كهخداى سبحان ابا دارد كه روزيهاى بندگان مؤمنش را مقرر فرمايد مگر از جائى كه گماننداشته باشند. 3- روزى و يارىاز جانب خدا به اندازه مخارج و نياز فرود مىآيد. 4- روزى تو تورا طلب خواهد نمود، پس نفس خويش را از جستجوى آن آسوده ساز. 5- راضى وخوشنود به محروميت شده كسى كه از بخيلان يا مردم پست مرتبه روزى طلب كند. 6- روزى هرمردى مانند تقدير اجل و مرگش مقدر شده است. 7- روزى مرد بهاندازه نيت و قصد اوست (هر اندازه قصد توسعه اهل و عيالــــــــــــــــــــــــــــ ص 5908- سوف يأتيكما قدر لك، فخفّض في المكتسب 5586. 9- كلّكم عيالاللّه و اللّه سبحانه كافل عياله 7253. 10- لكلّ رزقسبب، فأجملوا في الطّلب 7305. 11- لن يسبقكإلى رزقك طالب 7437. 12- لن يغلبكعلى ما قدّر لك غالب 7438. 13- لن يفوتكما قسم لك فأجمل في الطّلب 7439. 14- لم يفتنفسا ما قدّر لها من الرّزق 7546. 15- لو جرتالأرزاق بالألباب و العقول لم تعش البهائم و الحمقى 7607. و خدمت داشته باشد بههمان اندازه خداوند برساند). 8- بزودى آنچهبراى تو تقدير شده (از روزى) مىآيد پس در طلب و كسب آن سهل گيرى نما. 9- همه شماروزى خور خدائيد و خداى سبحان ضامن عيال و روزى خوار خويش است. 10- براى هرروزى سببى است، پس در طلب روزى در حد اعتدال طلب نماييد. 11- هرگز طلبكنندهاى بسوى روزى تو تو را سبقت نخواهد گرفت (بنا بر اين براى چه حرص خواهى زد).12- هرگز برآنچه براى تو مقدر شده غلبه كنندهاى غلبه نخواهد كرد. 13- هرگز آنچهبراى تو قسمت شده از تو فوت نشود، پس در طلب اعتدال را بكار بر (و افراط مكن). 14- فوت نشدهكسى را آنچه براى آن از روزى مقدّر گرديده است. 15- اگر روزيهابا خردهاى خالص و عقلها روان مىشدند (و روزى بدينــــــــــــــــــــــــــــ ص 59116- من اهتمّبرزق غد لم يفلح أبدا 9113. 17- من هنيءالنّعم سعة الأرزاق 9289. 18- نعم البركةسعة الرّزق 9883. 19- لا يكنالمضمون لك طلبه أولى بك من المفروض عليك عمله 10333. 20- لا تحملهمّ يومك الّذي لم يأتك على يومك الّذي قد أتاك، فإنّه إن يكن من عمرك يأتك اللّهسبحانه فيه برزقك و إن لم يكن من عمرك فما همّك بما ليس من أجلك 10382. 21- لا ينالالرّزق بالتّعنّي 10567. وسيله مىرسيد) چهارپايان و احمقان زندگانى نمىكردند. 16- هر كهبروزى فردا اهتمام ورزد (و در غم روزى آينده باشد) هرگز رستگارى نيابد. 17- از گوارائىنعمتها فراخى و توسعه روزيهاست. 18- خوب بركتىاست فراخى روزى (چون وسيله احسانها و خيرات خواهد گرديد). 19- نبايد آنچهبراى تو ضمانت شده (روزى) طلب آن از چيزى كه بر تو عملش واجب گشته (طاعات وعبادات) سزاوارتر باشد. 20- اندوه روزخود را كه تو را نيامده بر روزى كه در حقيقت تو را آمده بار مكن، زيرا كه اگر ازعمر تو باشد خداوند سبحان در آن روزى تو را خواهد آورد و اگر از عمر تو نباشد پساندوه تو چيست براى آنچه از مدت عمر تو نيست. 21- روزى بارنج بردن رسيده نمىشود (بلكه بايد با تقدير خدا باشد البته وظيفه مردم است رفتنبه دنبال آن).ــــــــــــــــــــــــــــ ص 59222- لا يملكإمساك الأرزاق و إدرارها إلّا الرّزّاق 10838. 23- يطلبك رزقكأشدّ من طلبك له فأجمل في طلبه 11049. 24- أجملوا فيالطّلب، فكم من حريص خائب، و مجمل لم يخب 2538. 25- الرّزقيطلب من لا يطلبه 1408. 26- الأرزاق لاتنال بالحرص و المطالبة 1413. 27- إنّي مستوفرزقي، و مجاهد نفسي، و منته إلى قسمي 3775. 28- إنّك مدركقسمك، و مضمون رزقك، و مستوف ما كتب لك، فأرح نفسك من شقاء الحرص، و مذلّة الطّلب،وثق باللّه، و خفّض في 22- مالك امساك روزيها و روان ساختن آنها نيست مگر(خداوند) بسيار روزى دهنده. 23- روزى تو تورا از طلب كردن تو آن را شديدتر طلب خواهد نمود پس در طلب آن تأنى نما. (يعنى درطلب حرص مورز بلكه همين اندازه كه در طلب آن روى كفايت مىكند). 24- به وجهنيكو طلب معيشت كنيد، چه بسا حريصى كه نوميد گشته، و طلب كنندهاى كه نوميد نشدهباشد. 25- روزى جوياىكسى است كه آن را طلب ننمايد. 26- روزيها باحرص و زيادى طلب رسيده نشوند. (يعنى هر چه از جانب خداى بزرگ تقدير شود همان مقدارخواهد رسيد). 27- براستى كهمن روزيم را استيفاء و تمام كننده خواهم بود (و تا تمام نشود مرگ راهى بسوى منندارد) و نفسم را پيكارگر، و خط و نصيبم را به پايان رسانندهام 28- براستى كه توبهره و نصيب خود را در يابندهاى، و روزيت تضمين گرديده، و آنچه براى تو نوشته شدهمستوفى به آن خواهى رسيد، پس نفس خود را ازــــــــــــــــــــــــــــ ص 593المكتسب 3789. 29- ارض تسترح2243. 30- ارض بماقسم لك تكن مؤمنا 2328. 31- ارض منالرّزق بما قسم لك تعش غنيّا 2332. 32- الرّزقمقسوم، الحريص محروم 96. 33- من طلبالزّيادة وقع في النّقصان 8332. 34- قد يرزقالمحروم 6639. بدبختى حرص و خوارى طلب آسايش ده، و به خدا اعتماد كن، و در كسبكردن سهل انگارى نما (پوشيده نماند چنانكه گذشت به اندازه لازم هر فردى بايد بهدنبال كسب برود ولى از ولع و حرص بايد دورى گزيند). 29- خوشنود باشتا راحت باشى. 30- به آنچهقسمت تو گرديده خوشنود باش، تا اين كه مؤمن باشى. 31- به آنچه ازروزى قسمت تو گرديده خوشنود باش، تا توانگر زندگانى نمايى. 32- روزى تقسيمشده است، و حريص محروم خواهد بود. (پوشيده نماند كه از اين قبيل روايات استفادهنمىشود بر اين كه انسان نبايد به دنبال روزى رود چون روزى خود بخود خواهد آمد،آرى بعض از روزيها خود بخود خواهد آمد چنانكه مرگ خواهد آمد، و بر اين مطلب يكدسته از روايات دلالت دارد، ولى از بعض روايات ديگر استفاده مىشود كه آمدن روزىمنوط بر سعى و تلاش خواهد بود چنانكه روايت شده، دعاى كسى كه در خانه بنشيند، و بهدنبال روزى نرود، و دعا كند خدا يا روزى مرا برسان مستجاب نمىگردد، پس بايد بهدنبال آن برود). 33- هر كه طلب زيادتىكند (و به مقدار كفاف قانع نباشد) در كمى واقع خواهد شد. 34- گاهى محرومروزى داده مىشود (پس نبايد مأيوس شد).ــــــــــــــــــــــــــــ ص 59435- إنّك لستبسابق أجلك و لا بمرزوق ما ليس لك فلما ذا تشقي نفسك يا شقيّ 3790. الاسترسال 1- من أقلّالاسترسال سلم 7774. 2- من أكثرالاسترسال ندم 7775. 3- قلّةالاسترسال إلى النّاس أحزم 6748. الرسول و أدبه و الكتاب 1- بعقلالرّسول و أدبه يستدلّ على عقل المرسل 4312. 35- براستى كه تو نسبت به مرگ و روزىكه از آن تو نيست پيشى گيرنده نخواهى بود، پس براى چه نفست را بدبخت كرده (و بهزحمت مىاندازى) اى بدبخت. اعتماد بر مردم 1- هر كه كمتر اعتماد بر مردم كند سالم ماند. 2- هر كه بيشتربر مردم اعتماد نمايد پشيمان گردد. 3- كمى اعتمادبر مردم (و اظهار اسرار خود به آنان نكردن) دور انديش تر است (يعنى كسى كه مراعاتآن كند دور انديشتر است). فرستاده، نامه 1- بوسيله عقل فرستاده شده و ادبش بر عقلفرستنده استدلال مىشود. (يعنى اگر كسى بخواهد بدست آورد فرستنده پيام آور تا چهاندازه عقل دارد، و تا چه حد مؤدّب است از فرستاده و مأمورش مىتوان بدست آورد).ــــــــــــــــــــــــــــ ص 5952- رسول الرّجلترجمان عقله، و كتابه أبلغ من نطقه 5431. 3- رسولكترجمان عقلك، و احتمالك دليل حلمك 5436. 4- رسولك ميزاننبلك، و قلمك أبلغ من ينطق عنك 5437. الرّشد و الاسترشاد والمسترشد 1- لقد أخطأالعاقل اللّاهي الرّشد، و أصابه ذو الاجتهاد و الجدّ 7401. 2- لن تعرفواالرّشد حتّى تعرفوا الّذي تركه 74041. 3- من استرشدعلم 7672. 2- فرستاده مرد (آدمى) مترجم عقلش است (يعنى مردم عقل و دانش طرف را ازفرستادهاش مىسنجند)، و نوشته او رساتر از سخن گفتن اوست. (و لذا انسان بايد درهر دو دقت كامل را بكار برد). 3- فرستاده تونماينده و مترجم عقل تو، و تحمل تو (آزارها و بىادبيهاى مردم را) دليل بردباريتمىباشد. 4- فرستاده توميزان نجابت و يا تند زيركى تست، و نوشته و قلمت رساتر كسى است كه از جانب تو سخنمىگويد. راه صواب 1- همانا در حقيقت عاقل غافل يا بازى كننده راه صوابرا خطا كند، و صاحب كوشش و جدّيت به آن برسد. 2- هرگز راهصواب را نشناسيد تا بشناسيد آنكه آن را ترك نموده است (كه از عمل و رفتار او رشدرا خواهيد شناخت چنانكه در باره خلفاى باطل اين موضوع ديده مىشود). 3- هر كه طلبراه راست و درست كند دانا گردد.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 5964- من استرشدغويّا ضلّ 7903. 5- من خالفرشده تبع هواه 8353. 6- أفضل السّبلالرّشد 2916. 7- قد أصابالمسترشد 6627. 8- من أصدقك فينفسك فقد أرشدك 7768. 9- لا ضلال معإرشاد 10535. 10- من وفّقلرشاده تزوّد لمعاده 8059. الرّضا و الراضي 1- من رضيبالقضاء استراح 7738. 2- أجدرالأشياء بصدق الإيمان الرّضا و التّسليم 3247. 4- هر كه از گمراه طلب راه راستكند گمراه گردد. 5- هر كهمخالفت رشد خود كند هوا و هوس خود را پيروى نمايد. 6- افزونترينراهها راه راست يافتن است. 7- گاهى طلبكننده راه راست به مقصد رسد. 8- هر كه در بارهنفست به تو راست گويد (و عيوب تو را از روى حقيقت بيان كند) پس در حقيقت تو راارشاد نموده (و به راه راست هدايت كرده است). 9- ضلالت وگمراهى نيست با ارشاد (و مرشد بايد از گمراهى بر كنار باشد). 10- هر كه بهراه راست رفتن خود توفيق يابد، براى معادش توشه برگيرد. خوشنودى و خوشنود 1- هر كه به قضاء و قدر الهى خوشنود باشدراحت گردد. 2- سزاوارترينچيزها به راستى ايمان خوشنود بودن به مقدرات و تسليم (اوامر ــــــــــــــــــــــــــــ ص 5973- الرّضا غناءو السّخط عناء 71. 4- الرّضا ينفيالحزن 410. 5- الرّضا ثمرةاليقين 728. 6- الرّضابقضاء اللّه يهوّن عظيم الرّزايا 1549. 7- إن عقدتأيمانك فارض بالمقضيّ عليك و لك و لا ترج أحدا إلّا اللّه سبحانه، و انتظر ما أتاكبه القدر 3723. 8- إنّكم إنرضيتم بالقضاء طابت عيشتكم و فزتم بالغناء 3844. 9- إذا لم يكنما تريد، فلا تبل كيف كنت 4060. و نواهى خداى بزرگ) است. 3- رضا (بهتقدير الهى) توانگرى، و خشمناك بودن تعب و رنج است. 4- خوشنود بودن(به تقدير الهى و هر چه به او از بلاها و مصائب رسد) اندوه را بر طرف مىسازد. 5- خوشنودىميوه يقين است. 6- خوشنودى بهقضاء و قدر الهى مصيبتهاى بزرگ را آسان مىكند. (زيرا مىداند كه خير او در آنستچه رسد به مصائب كوچكتر). 7- اگر قسمهاو يا عهد و پيمانها را محكم كنى (و يا اگر در دل ايمان خود را گره زدى) پس به آنچهعليه تو و له تو حكم شده و مقدّر گشته راضى باش، واحدى را غير از خداى سبحاناميدوار نبوده، و آنچه را كه تقدير الهى براى تو آورد منتظر باش 8- بدرستى كه شمااگر به تقدير الهى خوشنود باشيد زندگانيتان نيكو گشته، و به توانگرى دست يابيد و پيروزشويد. 9- هرگاه آنچهمىخواهى نبود پس باك مدار چگونه خواهى بود (بلكه به مقدرات راضى باش).ــــــــــــــــــــــــــــ ص 59810- بالرّضابقضاء اللّه يستدلّ على حسن اليقين 4284. 11- توخّ رضااللّه، و توقّ سخطه، و زعزع قلبك بخوفه 4501. 12- تحرّ رضااللّه برضاك بقدره 4502. 13- تحرّ رضااللّه، و تجنّب سخطه، فإنّه لا يد (ى) لك بنقمته، و لا غنى بك عن مغفرته، و لاملجأ لك منه إلّا إليه 4553. 14- ثمرةالرّضا الغناء 4608. 15- رأسالطّاعة الرّضا 5256. 16- رأسالقناعة الرّضا 5262. 17- عليكبالرّضا في الشّدّة و الرّخاء 6087. 10- با خشنود بودن به قضاء و قدر الهى برنيكوئى يقين استدلال مىشود. (يعنى خوشنودى به مقدرات دليل يقين نيكوى طرف است). 11- طلب كنرضاى خدا را، و حذر كن از خشم او، و دلت را از ترس او بلرزان. 12- خوشنودىخدا را در مقابل رضايتت به تقدير الهى طلب نما. 13- خوشنودىخدا را طلب نما، و از خشم او بپرهيز، زيرا براى تو دستى كه انتقام او را بردارد، وجلو گيرى كند نبوده، و از آمرزشش بىنيازى نمىباشد، و هيچ پناهى براى تو از اينامر جز بسوى خودش نخواهد بود. (يعنى بايد آخر الأمر بسوى خداى عزيز و مهربان پناهبرد كه پناه همه گنهكاران و درماندگان است). 14- ثمره وميوه رضا (و خوشنودى به قسمت الهى) توانگرى است. 15- رأس طاعت وفرمانبردارى خدا، خوشنود بودن (به تقديرات الهى) است. 16- رأس قناعتو عمده اسباب آن، خوشنودى به تقديرات است. 17- بر تو بادبه خوشنودى (از خدا و از قسمت) در سختى و فراخى.ــــــــــــــــــــــــــــ ص 59918- من رضيبالقضاء طابت عيشته 8011. 19- من رضيبالقدر استخفّ بالغير 8054. 20- من رضيبالمقدور قوي يقينه 8467. 21- من حسنرضاه بالقضاء حسن صبره على البلاء 8824. 22- من رضيبقسم اللّه لم يحزن على ما فاته 8933. 23- من رضي بماقسم اللّه له لم يحزن على ما في يد غيره 8940. 24- من لم يرضبالقضاء دخل الكفر دينه 8960. 25- من أفضلالإيمان الرّضا بما يأتي به القدر 9262. 18- هر كه به حكم خدا راضى باشد زندگانىاو پاكيزه خواهد بود. 19- هر كه بهتقدير الهى راضى باشد حوادث تغيير دهنده روزگار را سبك و سهل شمارد. 20- هر كه بهتقدير الهى راضى باشد يقين او قوى خواهد بود. 21- هر كه رضاو خوشنودى او به حكم خدا نيكو باشد شكيبائى او بر بلاء نيكو خواهد بود. |
|
|
 |
|
 |
|
