همان آيه‏ای است كه رسول اكرم در دعوتنامه هايش به سران كشورها
می‏گنجانيد ، رئاليسم و واقع بينی و همه جانبه نگری اسلام را ارائه می‏دهد :
« قل يا اهل الكتاب تعالوا الی كلمة سواء بيننا و بينكم ان لانعبد الا
الله و لا نشرك به شيئا ».
بياييد به سوی يك سخن ، يك تز ، يك حقيقت كه برای همه ما و شما
يكسان است و با همه نسبت متساوی دارد ، نه امتياز خاصی است برای ما و
نه امتياز خاصی برای شما ، و آن اينكه خدای يگانه را بپرستيم و جز او هيچ‏
چيز را نپرستيم .
تا اينجا آيه كريمه به يگانگی بخشيدن به انسانها از راه ايمان واحد و
جهت و قبله واحد و ايده‏آل واحد و به آزادی معنوی رسيدن می‏پردازد ، آنگاه‏
می‏فرمايد :
« و لايتخذ بعضنا بعضا اربابا من دون الله »( 1 ) .
بعضی از ما انسانها بعضی ديگر را " رب " خود - و حال آنكه رب همه‏
خداست - قرار ندهيم و به ارباب و بنده تجزيه نشويم . بياييد آن گونه‏
رابطه‏های اجتماعی غلط را كه منجر به اين گونه تبعيضها می‏شود قطع كنيم .
پس از آشفتگی خلافت اسلامی در زمان عثمان و برقراری نظام طبقاتی جاهلی‏
و شورش مردم و كشته شدن عثمان ، مردم برای بيعت به علی ( عليه السلام )
هجوم آوردند . علی ناگزير پذيرفت . اگر چه شخصا از قبول خلافت كراهت‏
داشت ، اما مسؤوليت شرعی او را

پاورقی :
. 1 آل عمران / . 64

52