فضيلت بر رذيلت ، تقوا بر بیبند و باری ، توحيد بر شرك است پيروزیمستضعفان بر جباران و مستكبران يكی از مظاهر و مصاديق اين پيروزيهاست .ب . به دنبال بحث گذشته ، اين مساله بايد طرح شود كه آيا فرهنگ اصيلانسانی ماهيت يگانه دارد ؟ يا فرهنگ يگانه در كار نيست ، فرهنگ ،ماهيت قومی ، ملی يا طبقاتی دارد ، آنچه وجود دارد و يا در آينده وجودخواهد يافت فرهنگها است نه فرهنگ ؟ اين مساله نيز وابسته به اين است كه آيا نوعيت انسان از فطرتی يگانهو اصيل برخوردار است و همان فطرت اصيل و يگانه به فرهنگ انسان يگانگیمیدهد ؟ و يا چنين فطرت يگانهای در كار نيست ، فرهنگها ساخته عواملتاريخی ، قومی و جغرافيايی و يا ساخته گرايشهای منفعت طلبانه طبقاتیاست ؟ اسلام به حكم اينكه در جهان بينیاش قائل به فطرت يگانه است ، همطرفدار ايدئولوژی يگانه است و هم طرفدار فرهنگ يگانه . ج . بديهی است كه تنها يك ايدئولوژی انسانی نه گروهی ، و يكايدئولوژی يگانه نه ايدئولوژی مبنی بر تقسيم و تجزيه انسان ، يكايدئولوژی فطری نه يك ايدئولوژی سود گرايانه میتواند برارزشهای انسانیمتكی باشد و ماهيت انسانی داشته باشد . د . آيا هر ايدئولوژی وابسته به زمان و مكان است ؟ آيا انسان محكوماست كه در هر وضع زمانی متغير و در هر شرايط محيطی و مكانی مختلف يكايدئولوژی ويژه داشته باشد ؟ آيا بر ايدئولوژی ، اصل اختلاف ( بر حسبمنطقه و مكان ) واصل نسخ و تبديل ( بر حسب زمان ) |
