بخش های کتاب

حضرت سليمان (ع ) فرمود: من سريعتر از اين مى خواهم .
در ايـن لـحظه وزير آن حضرت وخواهر زاده اش , يعنى آصف بن برخيا كه اسم اعظم مى دانست وبدين وسيله مستجاب الدعوه هم بود ـ گفت : (انا اتيك به قبل ان يرتد اليك طرفك ) ((54)).
در مورد اين جمله , سخنانى گفته شده منجمله : قبل از اينكه آن دورترين فرد, در مقابل چشمت به تو برسد, من مى توانم آن رابياورم .
تـا آنـجـا كـه مـى تـوانـى چشمت را نگه دار, وقتى كه ديگر نتوانستى نگه دارى وپلكهايت را برهم گذاشتى , قبل از اينكه مجددا آن را بگشايى , من تخت را نزد تو حاضرمى كنم .
كـلـبـى گـويـد در اين هنگام , آصف به سجده افتاد وخداوند متعال را با اسم اعظمش خواند, سپس به قدرت لا يزال الهى تخت بلقيس , كنار تخت حضرت سليمان آشكار شد.
واما آن اسم اعظمى كه آصف بدان دعا كرد چه بود؟ اقوالى است , از جمله : اللّه والرحمن بود.
يا حى يا قيوم بود كه در زبان عبرانى مى گويند: آهيا شراهيا.
يا ذا الجلال والا كرام بود.
يا الهنا واله كل شى ء الها واحدا لا اله الا انت بود ((55)).
ب ـ از امام صادق (ع ) روايت شده است كه فرمود:
96 ـ من قال يا اللّه , يا اللّه , عشر مرات قيل له : لبيك عبدى سل حاجتك تعط.
يعنى : كسى كه ده بار بگويد يا اللّه ! يا اللّه ! به او ندا مى رسد: لبيك اى بنده من حاجتت را بخواه تابه تو داده شود.
ونيز روايت شده است كه :
97 ـ من قال يا رباه , يا رباه , عشرا.
يعنى : كسى كه ده بار بگويد يا رباه (به او نيز چنين ندايى مى رسد).
ونظير اين دو است : يا رب , يا رب , ويا سيداه , ونيز روايت شده است كه :
98 ـ من قال فى سجوده يا اللّه , يا رباه , يا سيداه , ـ ثلاثاـ .
يعنى : كسى كه در سجودش سه بار بگويد يا اللّه ! يا رباه ! يا سيداه ! همينگونه جواب مى شنود.
ج ـ سماعه روايت كرده است كه امام كاظم (ع ) به من فرمود:
99 ـ اذا كانت لك يا سماعة حاجة فقل : اللهم انى اساءلك بحق محمد وعلي فان لهما عندك شاءنا من الشان وقدرا من القدر, فبحق ذلك الشاءن وبحق ذلك القدر ان تفعل بى كذا وكذا, فانه اذا كان يوم القيامة لم يبق ملك مقرب ولا نبى مرسل ولاعبد مؤمن امتحن اللّه قلبه للا يمان الا وهو محتاج اليهما فى ذلك اليوم .
يعنى : اى سماعه ! هر وقت حاجتى دارى بگو: خدايا! تورا قسم مى دهم به حق محمد وعلى (ع ) اين دو نزد تو قدر ومقامى دارند, به قدر ومقام اين دو قسمت مى دهم حاجات مرا بر آورى كه عبارتند از چـنين وچنان , چون در روز قيامت هيچ فرشته مقرب وهيچ پيامبر مرسل وهيچ بنده مؤمنى كه خـداوند سبحان قلبش رابرايمانش امتحان كرده باشد نيست مگر اينكه به اين دو بزرگوار (يعنى محمد وعلى ـ عليهماالسلام ـ نيازمنداست .
د ـ ابن ابى عمير از معاوية بن عمار روايت كرده است كه :
100 ـ مـن قـال فـى دبـر الفريضة : يا من يفعل ما يشاء ولا يفعل ما يشاء احد غيره ثلاثا ثم يسال اللّه اعطى ما سال ((56)).
يعنى : هركس بعد از نماز واجب , سه مرتبه بگويد: اى كسى كه هرچه بخواهى انجام مى دهى وغير از تـو كـسى نمى تواند همه چه را كه خواست انجام بدهد, سپس از خداچيزى بخواهد, خواسته اش داده خواهد شد.
هـ ـ ونـيـز روايت شده است كه براى اينكه بدهكارى ودين ادا گردد, در روز جمعه ياهر روز ديگر بگويد: 101 ـ اللهم اغننى بحلالك عن حرامك , وبفضلك عمن سواك .
يعنى : خدايا! مرا با روزى حلالت از حرام وباعطا وبخشش خود از ديگران بى نيازگردان .
و ـ براى وسعت روزى بعد از نماز صبح گفته شود: سبحان اللّه العظيم وبحمده استغفر اللّه واساءله من فضله ((57)).
يـعـنـى : مـنـزه اسـت خـداونـد عـظيم وحمد وسپاس مخصوص اوست , از او طلب آمرزش دارم ومى خواهم كه از عطاياى مخصوصش مرا بهره ور بفرمايد.
ز ـ ونيز بعد از نماز عشا بخواند:
102 ـ اللهم انه ليس لى علم بموضع رزقى وانا اطلبه بخطرات تخطر على قلبى فاجول فى طلبه البلدان وانا فيما اطلب كالحيران لا ادرى افى سهل هو ام فى جبل ام فى ارض ام فى سماء ام فى بر ام فى بحر؟ وعلى يدى من ؟ ومن قبل من ؟ وقدعلمت ان علمه عندك , واسبابه بيدك , وانت الذى تـقـسـمـه بـلـطفك , وتسببه برحمتك .
اللهم صل على محمد وال محمد واجعل لى يا رب رزقك واسعا,ومطلبه سهلا, وماءخذه قريبا, ولا تعننى بطلب ما لم تقدر لى فيه رزقا فانك غنى عن عذابى وانا فقير الى رحمتك , فصل على محمد وال محمد وجد على عبدك انك ذو فضل عظيم .
يـعـنى : بار الها! من محل روزى خودرا نمى دانم وبر اساس گمانهايى كه به قلبم خطورمى كند, شهرها را جستجو مى كنم (تا بدان برسم ), در اين قضيه حيران وسرگردان مانده ام كه (روزى من كـجـاست ) آيا در دشت وصحراست يا در كوهها؟ در زمين است يا در آسمان ؟ درخشكى است يا در دريـا؟ بـه دسـت چـه كـسـى است وبه جانب چه كسى بايد رفت ؟ اما مى دانم كه تو هم محلش را مى دانى وهم موجبات واسبابش به دست تواست .
وآن را بر اساس لطف ورحمتت تقسيم مى كنى .
خـدايـا! بـر مـحـمـد وآل محمد درود فرست وروزى مرا وسيع گردان , طلب آن را آسان ومحل دريـافتش را نزد يك قرار بده وبراى آنچه برايم مقدر نشده مرا به رنج نينداز(تا زحمت بيهوده در طـلـبش نكشم ) همانا تو از عذاب من بى نيازى ولى من به رحمت تو محتاج هستم , پس بر محمد وآل محمد درود بفرست وبر بنده ات ببخشاى كه تو صاحب فضل وعنايتى عظيم هستى ((58))
ح ـ براى دفع ترس از ظالم ووارد شدن بر سلطان (جائر) خوب است خواندن آن دعايى كه حضرت صادق (ع ) هنگام ورود بر منصور مى خواند كه :
103 ـ يـا عـدتـى عند شدتى , ويا غوثى عند كربتى , احرسنى بعينك التى لا تنام ,واكنفنى بركنك الذى لا يرام .
يـعـنـى : اى ذخـيـره وسرمايه من در شدايد! واى فرياد من در سختيها! مرا با آن چشمت كه خواب در آن راه ندارد, حراست كن وبا آن تكيه گاهت كه شكست ندارد محافظت نما.
ط ـ براى پرداخت شدن بدهكارى واداى دين , مناسب است خواندن آنچه معاذ بن جبل نقل كرده كه گفت : روز جمعه اى با رسول اللّه نماز جمعه نخواندم , به من فرمود:
104 ـ يا معاذ, ما منعك عن الصلوة الجمعة ؟.
يعنى : چه چيزى مانع حضور تو در نماز جمعه شده ؟.
گفتم : يا رسول اللّه (ص ) يوحناى يهودى از من يك اوقيه ((59))
طلا, طلبكاراست وكنار در منزل كـشـيـك مـرا مـى كشيد, ترسيدم اگر بيرون بيايم مرا بگيرد ونتوانم به نمازجمعه بيايم , فرمود: اتحب يا معاذ ان يقضى اللّه دينك ؟ يعنى : آيا دوست دارى كه خدا دينت را ادا, كند؟.
گفتم بلى يا رسول اللّه ! فرمود: بگو: الـلـهم مالك الملك , تؤتى الملك من تشاء, وتنزع الملك ممن تشاء, وتعز من تشاء, وتذل من تشاء, بيدك الخير, انك على كل شى ء قدير, تولج الليل فى النهار,وتولج النهار فى الليل , وتخرج الحى من الـمـيـت , وتـخـرج الـميت من الحى , وترزق من تشاء بغير حساب ((60))
, يا رحمن الدنيا والا خرة ورحيمهما تعطى منهما ما تشاءوتمنع منهما ما تشاء, صل على محمد وال محمد اقض عنى دينى يا كريم .
يـعـنى : بارخدايا! ملك وحكومت درعالم هستى از آن تواست , آن را به هر كه بخواهى مى دهى واز هـركه بخواهى مى گيرى , هركس را بخواهى عزيز وهركس رابخواهى ذليل مى كنى .
همه نيكيها بـه دسـت تـواسـت وبر هر چيزى قادرى .
شب را درروز نهان مى سازى وروز را در شب .
زنده را از مـرده بيرون مى آورى ومرده را از زنده وبه هر كه بخواهى , بى حساب روزى مى دهى .
اى كسى كه در دنـيـا وآخـرت دورحـمـت دارى , (يـكـى رحمت واسعه كه همه موجودات از آن بهره مى برند وديـگررحمتى مخصوص بندگان شايسته ات ), اين دو رحمت را به هر كه بخواهى مى دهى واز هر كه بخواهى منع مى نمايى (بارالها!) بر محمد وآل محمد درود فرست ودين مرا ادا كن اى كريم !.
آنگاه فرمود: فلو كان عليك مل ء الا رض ذهبا لا داه اللّه عنك .
يـعـنـى : اگـر بـه اندازه كره زمين طلا بدهكار باشى , ذات اقدس الهى از طرف توآن راپرداخت خواهد كرد.
ى ـ بـراى تـقويت قوه حافظه وحفظ نمودن هر آنچه انسان مى شنود, مناسب است دعاى مروى از رسولخدا ـ صلى اللّه عليه وآله وسلم ـ كه فرمود:
105 ـ يـا عـلي اذا اردت ان تحفظ كلما تسمع فقل فى دبر كل صلوة : سبحان من لايعتدى على اهـل مملكته ! سبحان من لا يؤاخذ اهل الا رض بانواع العذاب !سبحان الرؤوف الرحيم ! اللهم اجعل لى فى قلبى نورا وبصرا وفهما وعلما انك على كل شى ء قدير.
يعنى : اى على ! هرگاه خواسته باشى آنچه را مى شنوى حفظ كنى , بعد از هر نماز بگو:سبحان من .. پاك ومنزه است خدايى كه بر اهل مملكتش ستم روا نمى دارد.
پاك ومنزه است خدايى كه ساكنين زمين را با عذابهاى گوناگون , گرفتار نمى كند.
پاك ومنزه است خداى مهربان ورحيم , خدايا! در قلبم براى من نوروديد وفهم وعلم قراربده كه تو بر هرچيزى قادرى .
ك ـ براى دفع آزار همسايه : فردى نزد امام حسن بن على (ع ) شكايت كرد كه همسايه ام مرا آزار مى دهد,حضرت فرمود:
106 ـ اذا صـلـيـت الـمغرب فصل ركعتين ثم قل : يا شديد المحال , يا عزيز اذللت بعزتك جميع ما خلقت , اكفنى شر فلان بما شئت يـعنى : پس از نماز مغرب , دو ركعت نماز بگزار وبعد از آن بگو: يا شديد المحال ...
اى آن كه مكرت شـديداست ! اى آن كه جميع مخلوقات را در برابر عزتت خواروذليل قراردادى ! شر فلانى را از من بردار هر طور كه خودت خواسته باشى .
اين شخصى , طبق دستور حضرت عمل كرد, نيمه شب صداى فريادوشيون شنيد,به او خبر دادند كه فلان كس (يعنى همان همسايه ) مرد.
نـظير اين سرى ادعيه واخبار, زياداست كه با ذكر آن , بحث طولانى مى شود.
براى اطلاع از آنها به كتابهاى دعا مراجعه شود.

سبب چهارم : نقش زمان در دعا

سبب پنجم : نقش مكان در دعا

سبب ششم : رابطه كارهاى نيك با دعا

صدقه وآداب آن

اقسام صدقه

فضيلت دانش ووظايف دانشمندان