" كليات اسلامی ثابت و لايتغير و محدود است و اما حوادث و مسائل ،نامحدود و متغير است و هر زمانی مقتضيات مخصوص خود و مسائل مخصوص خوددارد . به همين جهت ضرورت دارد كه در هر عصر و زمانی گروهی متخصص وعالم به كليات اسلامی و عارف به مسائل و پيش آمدهای زمان ، عهدهداراجتهاد و استنباط حكم مسائل جديد از كليات اسلامی بوده باشند " ( 1 ) .علمای اسلام در دورههای درخشان تمدن اسلامی - كه جامعهای بسيط و بدوی بهسرعت رو به گسترش و توسعه گذاشت ، آسيا و قسمتهايی از اروپا و افريقارا در بر گرفت و بر ملتها و نژادهای گوناگون كه هر كدام سابقه و فرهنگخاصی داشتند حكومت كرد و هزارها مساله نو و جديد به وجود آورد - به خوبیاز عهده وظيفهای كه به آنها محول شده بود بر آمدند و اعجاب جهانيان رابرانگيختند . علمای اسلام ثابت كردند كه منابع اسلامی اگر مقرون به حسنتشخيص و حسن استنباط باشد قادر است با يك اجتماع متحول و متكامل پيشبرود و آن را رهنمايی كند ، ثابت كردند كه حقوق اسلامی زنده است وقابليت دارد با مقتضيات ناشی از پيشرفت زمان ، هماهنگی كند و بهاحتياجات هر عصری پاسخ بگويد . شرق شناسان و حقوقدانان كه تاريخ فقه اسلامی را در آن عصر مطالعهكردهاند به اين حقيقت معترفاند و حقوق اسلامی را يك مكتب حقوقی مستقلو زنده شناختهاند . پاورقی : . 1 آخر الهيات شفا . |