از همسرت پرستارى كن
| | | |
از همسرت پرستارى كن
زن و شوهر هميشه به تعاون و اظهار محبت احتياج دارند.ليكناين احتياج در بعضى مواقعشديدتر ميشود.انسان در موقع گرفتارى وبيمارى بيشتر از ساير اوقات احتياج به دلجويى وپرستارى دارد.بيمارهمان مقدار كه به دكتر و دوا احتياج دارد به همان مقدار بلكه زيادتربهمراقبت و پرستارى احتياج دارد.پرستار خوب با دلجويى و نوازشاعصاب بيمار را آرامشميدهد و به زندگى اميدوارش ميگرداند.
زن از شوهرش انتظار دارد كه در موقع بيمارى به ياريش بشتابد وبهتر از پدر و مادرش از اوپرستارى كند.نوازشها و همدرديهاى او را ازعلائم صفا و محبت مىشمارد.
زنى كه شبانهروز مانند يك كلفت در خانه زحمت ميكشد حق دارداز شوهرش انتظار داشتهباشد كه در موقع بيمارى به فريادش برسد و درمعالجهاش كوشش نمايد.
پول دوا و دكتر نيز يكى از مخارج رسمى زندگى و از نفقههايىاست كه تامين آن بر مردواجب است.
زنى كه شبانهروز بدون مزد و مواجب در خانه زحمت ميكشد آيااين مقدار بر شوهرش حقندارد كه در موقع بيمارى به دادش برسد؟
در بين مردها افرادى ديده ميشوند كه اصلا انصاف و وجدان وعاطفه ندارند.
در موقعى كه همسرشان سالم استحداكثر استفاده را از اومىبرند اما وقتى مريض شد براىچند تومان كه براى بهبود او ميخواهندخرج كنند هزار مرتبه جان ميدهند!!و اگر بيمارى اوطول كشيد يا مخارج بيشترى لازم داشت او را به كلى رها ميكنند.آيا رسم وفا و مردانگىهميناست؟
به نمونه زير توجه فرماييد:
«زنى به نام...عليه شوهرش شكايت كرد كه مدتها با بود و نبودشوهرم ساختم و با نهايتتلاش به او خدمت كردم.اما حالا كه بيمار شدهاممرا از خانه بيرون كرده ميگويد:زن بيمارنمىخواهم (1) ».
آقاى محترم!اگر به زندگى و خانوادهات علاقه دارى وقتىهمسرت بيمار شد و به طبيب ودوا احتياج پيدا كرد فورا او را نزد دكترببر.دواهاى لازم را برايش تهيه كن.دكتر و دواى تنهاهم كافى نيستبلكهبايد در يك چنين موقعى مانند پدر و مادر مهربان از او پرستارى كنى.پدرو مادرش را رها كرده و بدان اميد هستىاش را در اختيارت نهاده كه از پدرو مادر برايشبهتر باشى.شريك زندگى،مادر اطفال،يار و غمخوار تومىباشد.در موقع بيمارى بيشتر ازسابق اظهار محبت كن.از بيمارى ودرد و نالهاش اظهار تاسف و همدردى كن دلداريش بده،به زندگى و بهبوداميدوارش كن.بر طبق دستور دكتر غذايش را تهيه كن.اگر به غذا باميوهمخصوصى ميل دارد و دكتر آنرا تجويز نموده به هر طور شده برايش تهيهكن.سعى كندوا و غذا را با دستخودت به او بدهى،زيرا همين عملباعث دلخوشى و آرامش اعصاب اواست.
بچهها را آرام كن سر و صدا راه نيندازند.رختخوابت را نزديكبسترش بينداز و در شب كاملامراقب او باش.گاهى كه از خواب بيدارمىشوى اگر بيدار است احوالش را بپرس.اگر از شدتدرد خوابش نمىبرد سعى كن حتى القوه بيدار بمانى.و اگر خواستى بخوابى با يكىازفرزندانتيا پرستار ديگرى كه دارى نوبتبگذار كه هميشه يك نفرتانبيدار بماند و از بيمارمراقبت كند.مبادا از سر شب تا صبح راحتبخوابىو همسرت از شدت درد بنالد.
اگر در يك چنين موقعى از همسرت كاملا پذيرايى و دلجويىنمودى به زندگى دلگرمميگردد،به وفادارى و صميميت تو اطمينان پيداميكند،محبت و علاقهاش زيادتر ميشود.
وقتى از بستر بيمارى برخاستبيشتر از سابق در خانهات زحمتميكشد.محبتها و نوازشهاىترا هرگز فراموش نمىكند و اگر بيمار شدىكاملا از تو پرستارى و دلجويى خواهد كرد.
پيغمبر اسلام (ص) فرمود:بهترين شما كسى است كه براى اهلبيتش خوبتر باشد و مننسبتبه خانوادهام از همه بهتر هستم (2) .
رسول خدا (ص) فرمود:هر كس براى بر آوردن حاجتبيمارىكوشش كند،موفق شود يا نه،ازگناهانش خارج مىشود مانند روزى كه ازمادر متولد شده است.يكى از انصار عرض كرد:پدر ومادرم به قربانتيارسول الله اگر مريض از اهل بيتش باشد آيا ثواب زيادترى ندارد؟فرمود:
چرا (3) .
اقتصاد خانواده
نفقه زن بر شوهر واجب استيعنى قانونا و شرعا مرد موظف است كليه مخارج خانواده را ازقبيل خوراك و پوشاك و مسكن و حتى پولدكتر و دوا را تامين كند.و در صورت امتناع ياكوتاهى شرعا و قانونا موردبازخواست قرار خواهد گرفت.
زن و بچه،نيست و ندارم سرشان نمىشود،به هر حال ميخواهند.وخواستههايشان حد و انتهاندارد.حس رقابت و چشم و همچشمى در آنانبسيار قوى است.بدين جهت مرد نمىتواند وصلاح هم نيست كه بدون قيدو شرط مطيع خواستههايشان باشد.
مرد خردمند و با تدبير حساب خرج و دخل خانواده را به طور دقيقميكند.اشياء و لوازمزندگى را به نسبت لزوم و احتياج درجهبندى ميكند.
حوائج ضرورى زندگى مانند خوراك و پوشاك را بر ساير چيزها مقدمميدارد.مقدارى ازدرآمدش را براى حوادث روزگار از قبيل بيمارى وبيكارى و كسادى كنار ميگذارد.
مقدارى از آن را براى اجاره يا خريد خانه ذخيره ميكند.به فكرپول آب و برق و تلفن و مالياتو شهريه بچهها نيز هست.اسباب و اثاثضرورى زندگى را نيز در نظر ميگيرد.آنگاه درآمدشرا با رعايت الاهمفالاهم بر آنها تقسيم ميكند.از اسراف و تبذير خوددارى ميكند.
سعى ميكند پايش را از گليم خويش درازتر نكند.هر خانوادهاى كهدخل و خرجشان حسابداشته باشد.و با عقل و تدبير و رعايت اقتصادخرج كنند نه تنها دچار قرض و ورشكستنخواهند شد بلكه به زودىزندگى آبرومند و نسبتا خوبى پيدا خواهند كرد.
خداوند كريم اقتصاد و ميانهروى را از علائم ايمان شمرده در قرآنمجيد مىفرمايد:كسانى كهچون خرج كنند اسراف نكنند و بخل نورزند و ميان اين دو معتدل باشند (4) .
امام صادق (ع) فرمود:من براى كسى كه اقتصاد را رعايت كندضامن مىشوم كه فقير نشود (5) .
امام صادق (ع) فرمود:چهار دسته مردم دعايشان به هدف اجابتنخواهد رسيد.يكى از آنهاكسى است كه مالش را بيهوده تلف كند آنگاهبگويد:خدايا روزى مرا برسان.پس خدا ميفرمايد:مگر به تو دستور ندادمكه اقتصاد را رعايت كنى؟ (6)
عبد الله بن ابان ميگويد:از موسى بن جعفر (ع) راجع به انفاق برخانواده سؤال كردم.فرمود:اسراف و تنگگيرى هر دو مكروه هستند.
ميانهروى را نبايد از دست داد (7) .
مرد خردمند و عاقبتانديش حتى القوه از قرض و نسيه خوددارىميكند.و براى مصارف غيرضرورى خودش را به وام نمىاندازد.
اقتصادى كه بر پايه وامهاى بانكها و ساير مؤسسات استوار باشد شرعا وعقلا پسنديده نيست.
خريد اشياء قسطى گر چه ممكن است ظاهر زندگى را زيبا گردانداما خوشى و آسايش را ازخانواده سلب ميكند.خانه قسطى،فرش قسطى،يخچال قسطى،بخارى قسطى،اتومبيلقسطى،تلفن قسطى،تلويزيونقسطى،ووووو اين هم شد زندگى؟!آخر چه لزومى دارد كهانسان اشياءغير ضرورى را به قيمتهاى گزاف بخرد و مقدارى از درآمدش را بهصندوق بانكهاو ساير مؤسسات بريزد؟آيا بهتر و عقلايىتر نيست كه قدرى صبر كند تا اوضاع اقتصاديشبهتر شود و همان اجناس را با قيمتارزانتر به طور نقد خريدارى كند؟
درست است كه پول پيدا كردن خيلى در زندگى انسان تاثير داردليكن علم معاش و راه خرجكردن خيلى از آن مهمتر ميباشد.بسيارندخانوادههايى كه با وجود درآمد خوب هميشهگرفتار و مقروضند و بهاصطلاح هميشه هشتشان گرو نهشان مىباشد.بر عكس،بسيارىازخانوادهها با اينكه درآمد فوق العادهاى ندارند اما وضعشان از هر جهتخوب و آبرومند استو در كمال رفاه و آسايش زندگى ميكنند.تفاوت ايندو دسته در تدبير زندگى و علم معاشمىباشد.
بنابراين صلاح خانواده در اينست كه مرد با عقل و احتياط ياشخصا امور اقتصادى منزل را برعهده بگيرد و اگر خريد و فروش دستديگرى استبه كار او نظارت داشته باشد.
در خاتمه تذكر اين مطلب لازم است كه گر چه رعايت اقتصاد كارىخوب و به صلاح خانوادهاست ليكن سختگيرى هم خوب نيست.اگروضع مالى مرد خوب استبايد در مخارج اهل وعيالش توسعه بدهد.بهمقدار توانائى خويش لباس و خوراك خوب و منزل راحتبرايشتهيهكند.
مال و ثروت براى خرج كردن و تامين مخارج زندگى است نه براىجمع كردن و باقىگذاشتن.بايد آثار و علائم مال و ثروت در زندگى انسانو خوراك و پوشاك خانوادهاش نمايانباشد.آخر چه فائدهاى دارد كهمرد شبانهروز زحمتبكشد و به خودش و خانوادهاش سختىبدهد واموالى را روى هم بگذارد و از اين دنيا برود؟!ماداميكه زنده است زن و فرزندش آرزوىيك لباس زيبا و يك خوراك خوب داشته باشند و ازكمبود مواد غذايى هميشه بيمار و رنجورباشند ليكن بعد از مرگش درتقسيم اموال به سر و كله يكديگر بزنند؟!اگر خدا به انساننعمت داده بايدبه همان نسبت در مخارج خانوادهاش توسعه بدهد.غذا و لباس خوببرايشانتهيه كند.به مقدار توانايى خويش در هر فصلى ميوههاى آن فصلرا در اختيارشان بگذارد.
پيغمبر اسلام (ص) فرمود:از ما نيست كسى كه از جهت مال وثروت در وسعتباشد ليكن براهل و عيالش سختبگيرد (8) .
موسى بن جعفر (ع) فرمود:عيال مرد اسيران او هستند.پسهر كس خدا به او نعمتى دادهبايد در مخارج اسيرانش توسعه بدهد و الاممكن است نعمتهايش گرفته شود (9) .
امام رضا (ع) فرمود:سزاوار است مرد در مخارج اهل و عيالشتوسعه دهد تا منتظر مرگشنباشند (10) .
امير المؤمنين (ع) فرمود:هر جمعه براى اهل و عيالتان ميوه تهيهكنيد تا به فرا رسيدنجمعه خوشنود گردند (11) .
در كارهاى خانه كمك كن
درست است كه كارهاى خانهدارى بر عهده زنها است و در اينباره حرفى ندارند،ليكن بايدتوجه داشت كه اداره يك منزل كار آسانى نيست.
يك بانوى خانهدار اگر شبانهروز هم در منزل كار كند باز هممقدارى از كارها لنگ ميماند.مخصوصا در مواقع غير عادى مانندمهماندارى كارها روى هم متراكم ميگردند و كدبانوىخانه را خسته ووامانده مىسازند.زن در انجام كارهاى خانه حرفى ندارد ليكن ازشوهرشانتظار دارد كه گاه گاه او را كمك كند و دستى به بالش بگيرد.
وقتى مرد وارد خانه مىشود و مىبيند كارها از چپ و راستهمسرش را احاطه نمودهاندسزاوار نيستبرود در گوشهاى استراحتكند و انتظار داشته باشد فورا چاى و ناهار حاضرشود.بلكه مقتضاىمحبت و صفاى خانوادگى اينست كه در چنين مواقع به يارىهمسرشبشتابد و هر كارى را كه از عهدهاش ساخته است انجام دهد.
زن اين عمل را دليل صفا و محبت مىشمارد و به خانه و زندگىعلاقهمند ميگردد.
مردانگى به اين نيست كه وقتى وارد خانه شد دستبه سياه و سفيدنگذارد و فقط امر و نهىكند.خانه ستاد فرماندهى نيستبلكه كانون صفاو محبت و محل همكارى و تشريك مساعىاست.پيش خود نگو:اگر درمنزل كار كنم از ابهت و جلالم كاسته مىشود و موقعيتم متزلزلميگردد.
ابدا چنين نيستبلكه در نظر همسرت مردى با صفا و در نظر ديگراندلسوز و مهربانمعرفى مىشوى.
پيغمبر اسلام (ص) با آن عظمت و جلالش در منزل كار ميكرد (12) .
عايشه همسر پيغمبر ميگويد:وقتى خلوت مىشد رسول خدا لباسش را ميدوخت و كفششرا وصله ميكرد و مانند ساير مردها در منزلكار ميكرد (13) .
و همچنين على بن ابيطالب و ساير امامها (ع) در امور خانهدارى بههمسرانشان كمكميكردند.
باردارى و زايمان
دوران باردارى،دوران بسيار حساس و سرنوشتسازى است.
وضع تغذيه مادر و حالات روانى و حركات جسمانى او،هم نسبتبه آيندهخودش اثر دارد همبراى كودكى كه در رحم او پرورش مىيابد تاثيرفراوانى دارد.سلامتيا بيمارى،نيرومندى ياناتوانى،زشتى يا زيبايى،خوش اخلاقى يا بد اخلاقى،مقدار هوش و فهم كودك،در همين زمانو دررحم مادر پايهگذارى ميشود.يكى از دانشمندان مىنويسد:والدين طفلمىتوانند او را دركاخى از سلامت مزاج نشو و نما دهند يا در بيغولهاىخراب و نمناك بپرورانند.و مسلم استكه چنين مكانى در خور زيستنروح جاودان بشرى نيست.به همين جهت،پدر و مادربزرگترينمسؤوليتها را در مقابل بشريتبه عهده دارند (14) .
بنابراين دوران باردارى را نمىتوان يك زمان عادى محسوبداشت و نسبتبه آن بىتفاوتبود.بلكه با شروع اين دوران مسؤوليتبسيار سنگينى بر عهده پدر و مادر خواهد افتاد.كه اگراندكى غفلت كنندبا مشكلات صعب العلاج يا غير قابل جبرانى مواجه خواهند شد.در اينجتذكر چند مطلب ضرورت دارد.
1-برنامه غذائى-كودكى كه در رحم مادر زندگى ميكند از خونمادر تغذيه مينمايد و رشدميكند.بنابراين غذاى مادر بايد آن چنان غنى وكامل باشد كه از يك طرف احتياجات غذايىخودش را تامين كند و بتواندصحيح و سالم به زندگى خويش ادامه دهد،و از طرف ديگر موادغذائى ومصالحى را كه براى پرورش جسم و جان كودك ضرورت دارد دراختيارش قرار دهد تابتواند بخوبى و تندرستى پرورش يابد.بنابراينبرنامه غذائى يك خانم آبستن بايد كاملاحساب شده و دقيق باشد.زيرافقدان يا كمبود بعض مواد غذائى،مانند انواع مختلف ويتامينهاو موادمعدنى و آلى و پروتئينها و چربيها و مواد قندى و نشاستهاى،هم نسبتبهسلامت مادرلطمه وارد ميسازد هم كودكى كه از خون مادر تغذيه مينمايد.
امام صادق عليه السلام در حديثى مىفرمايد:غذاى كودك در رحممادر،از آنچه مادرمىخورد و مىآشامد تامين ميشود (15) .
در اينجا مشكل ديگرى هم وجود دارد كه اكثر خانمها در تمامدوران باردارى يا در اكثر آن،ازيك مزاج عادى و معمولى برخوردارنيستند.بلكه نسبتبه بعض غذاها تنفر پيدا ميكنند (ويار) و بهر حال كمخوراكتر ميشوند،در صورتيكه نياز غذايى آنها بيشتر است.و بهمينجهتبايدغذاهايى را ميل كنند كه در عين حال كه از لحاظ مواد مختلفغذايى غنى است،حجمكمترى هم داشته باشد.و تنظيم چنين برنامهغذايى كار دشوارى استبالاخص براى افراد كمبضاعت و كم اطلاع ازخواص و آثار غذاها و بهداشت عمومى.در اينجاست كه مسؤوليتبسيارسنگينى بر عهده پدر كودك نهاده ميشود.اوست كه بايد بمقدار توانخويش تلاش كند وبراى همسر باردارش و كودكى را كه در رحم پرورشمىدهد برنامه غذايى مناسب و حسابشدهاى را تهيه و در اختيارش قراردهد.و اگر در انجام اين مسؤوليتبزرگ كوتاهى كند هم بهسلامت آيندههمسرش و هم سلامت كودكش لطمه وارد خواهد شد،كه در هميندنيانتيجهاش را خواهد ديد و هم در جهان آخرت مورد بازخواست الهى قرارخواهد گرفت.
2-آرامش فكرى-زن در زمان باردارى نياز شديدى به آرامشفكرى و عشق و علاقه به زندگىدارد.زيرا اعصاب راحت و آرامش فكرو شوق و علاقه به زندگى،هم در سلامتخودش تاثيردارد هم در جسم وروان كودكى كه در رحم پرورش مىيابد تاثير بسزايى خواهد داشت.
و تهيه و تامين چنين محيط امن و با آرامشى نيز بر عهده شوهراست.شوهر هميشه بايد بامحبتها و نوازشها و دلجوييهايش دل همسرشرا گرم و آرام نگهدارد ليكن در زمان باردارىبايد اين برنامه را دو چندانكند.رفتار شوهر بايد آن چنان باشد كه همسرش از حادثه جديداحساسغرور و شادمانى كند و بر خويشتن ببالد كه مسؤوليت پرورش يك انسانخوب وسالم بر عهدهاش نهاده شده است.و بخوبى دريابد كه شوهرش باتمام وجود او را دوست دارد وبه فرزندش نيز كاملا علاقهمند ميباشد.
3-خوددارى از حركات شديد-زن در زمان باردارى نياز بهاستراحت و اجتناب از كارهاىسنگين و دشوار دارد.حمل اشياء سنگينو حركتهاى تند مىتواند براى سلامتخودش وكودكش زيانهاى غير قابلجبرانى را ببار آورد.خانمهاى باردار بايد كاملا باين نكته توجهداشته باشند.شوهران نيز وظيفه دارند كه به همسران باردارشان توصيه كنند كهاز حملاشياء سنگين و انجام حركتهاى تند جدا اجتناب نمايند و لازماست مردها در اين دوران،انجام كارهاى سنگين را كه براى زندگىضرورت دارد خود متحمل شوند،و بهمسرشان اجازهانجام آنها را ندهند.
4-يكى از مشكلات دوران باردارى ترس و اضطرابى است كهخانمها از زايمان دارند.مخصوصاخانمهاييكه زايمان اولشان باشد،يازايمان غير طبيعى داشته باشند.در اين مورد نيز شوهرانبايد به يارىهمسرانشان بشتابند.به او دلدارى و تسليتبدهند.بگويند:اگر رعايتبهداشت وحفظ الصحه را بكنى زايمان امر چندان دشوارى نيست.يكامر طبيعى است كه براى همهبانوان واقع شده و ميشود.تحمل آن چندانسخت نيست،در عوض يك فرزند خوب و سالمپيدا مىكنيم كه مايهافتخار ما خواهد بود.من نيز همواره مراقب تو خواهم بود و ازهيچگونهكمكى دريغ نخواهم كرد.
5-زايمان-عمل زايمان بر رويهم دشواريهايى را در بر دارد.
غالبا با يك دوره دردهاى شديد همراه است.خانمهاى باردار غالبا ازخطرهاى احتمالى وعواقب آن بيمناكند.بعد از وضع حمل هم يك دورانضعف و نقاهت را بايد بگذرانند.گر چهخانمها دوران باردارى و زايمان وشير دادن را بايد تحمل كنند ليكن شوهر نيز در انعقاد نطفهو بوجود آمدنكودك كاملا دخيل بوده است.در واقع پدر و مادر،در بوجود آمدن كودكبطوراشتراك سهيم هستند.گر چه مركز اين موجود جديد رحم مادرميباشد.بنابراين شوهر نيز برطبق وظيفه وجدانى و انسانى و اسلامىموظف است در موقعيتحساس زايمان به يارىهمسرش بشتابد،و سعى و تلاش كند تا عمل زايمان بخوبى انجام بگيرد.اگر نياز به دكتر ودارو وزايشگاه دارد،وسيلهاش را فراهم سازد.با اظهار محبت دلگرم واميدوارش سازد.هنگامىكه در زايشگاه است مراقب احوال او باشد.وحضورا يا بوسيله تلفن از احوالش جويا شود.بعد ازوضع حمل،درصورت امكان فورا بملاقاتش برود،و اگر ممكن نيست،يكى از خانمهاىبستگانرا بملاقاتش بفرستد و از احوالش جويا شود.وقتى مىخواهنداو را به منزل بياورند بهترستخودش نيز بهمراه باشد.وقتى به منزل آمداسباب و وسايل استراحت او را فراهم سازد.دردوره نقاهت اجازه ندهدبه كارهاى سنگين و دشوار اقدام نمايد.سعى كند بمقدار توان،غذاهاىخوب و مقوى برايش تهيه كند.تا نيروهاى از دست داده خود را دوبارهبازيابد و باسلامتى به زندگى و پرورش نوزاد مشغول گردد.
مرد با چنين رفتارى به اخلاق اسلامى عمل كرده و نزد خدا ماجورخواهد بود.رسول خداصلى الله عليه و آله فرمود:بهترين شما مردى استكه با همسرش به خوبى رفتار كند و من ازهمه شما نسبتبه همسرمخوشرفتارتر هستم (16) و حضرت صادق عليه السلام فرمود:خدارحمت كندمردى را كه رابطه بين خودش و همسرش را نيكو گرداند.زيرا خداوندمتعال مردرا اختياردار و سرپرست او قرار داده است (17)
بعلاوه،بدين وسيله كانون گرم خانواده را گرمتر از سابق نموده وبنياد ازدواج را استوارميگرداند.در اينصورت خانم چنين مردى نيزمحبتها و نوازشها و دلجوئيها و زحمتهاى شوهرمهربانش را هيچگاه فراموش نخواهد كرد.و با دلگرمى و اميد بيشترى در اداره زندگىتلاشخواهد كرد.
پىنوشتها:
1-اطلاعات 18 ارديبهشت 1351.
2-وسائل ج 14 ص 122
3-وسائل ج 2 ص 643
4-فرقان آيه 67
5-وسائل ج 15 ص 258
6-وسائل ج 15 ص 261
7-وسائل ج 15 ص 261
8-مستدرك ج 2 ص 643
9-بحار ج 104 ص 69
10-وسائل ج 15 ص 249
11-بحار ج 104 ص 73
12-بحار،ج 16 ص 227.
13-بحار الانوار ج 16 ص 230
14-راز آفرينش انسان ص 108
15-بحار الانوار ج 60 ص 342.
16-وسائل ج 14 ص 122
17-وسائل جلد 14 ص 124
| | | |
