نمی‏كند . می‏گويد بهمان دليل كه يك سلسله غرايز مادی ما را با اين دنيا
پيوند می‏دهد ، غرايز معنوی هم ما را با دنيای ديگر پيوند می‏دهد . اين مرد
تعبيرات عجيبی دارد . گاهی می‏گويد اين فلسفه‏هائی كه بشر بوجود آورده ،
يعنی فلسفه‏های ماورای طبيعی بمنزله ترجمه هائيست كه انسان از زبان ديگری‏
انجام داده باشد ، يعنی اينهائی را كه بشر خيال می‏كند در مسائل ماورای‏
طبيعت با فكر و عقل خود بدان رسيده اينها در واقع ندای دل خود اوست .
قلب او و دل او با زبان ديگری انجام داده باشد ، يعنی اينهائی را كه بشر
خيال ميكند در مسائل ماورای طبيعت با فكر و عقل خود بدان رسيده اينها در
واقع ندای دل خود اوست . قلب او و دل او با زبان ديگری ، با نور ديگری‏
، با روشنائی ديگری آنها را دريافته و بعد با زبان عقل به آنها شكل فلسفی‏
داده است .
آلكسيس كارل جراح و فيزيولوژيست معروف فرانسوی كه بعدها مقيم امريكا
شده ، همان شخصی كه كتاب " انسان موجود ناشناخته " را كه بسيار جالب‏
و عميق است نوشته ، و يك بار هم برنده جايزه نوبل شده ، راجع به حقيقت‏
دعا كتابی دارد بنام " نيايش " كه ترجمه هم شده است . او می‏گويد :
دعا عالی ترين حالت مذهبی در انسان است و حقيقت آن پرواز روح بشر است‏
بسوی خدا ، هم او می‏گويد در وجدان انسان شعله فروزانی است كه گاه و
بيگاه انسان را متوجه خطاهای خويش می‏كند ، متوجه گمراهيها و كج‏
فكريهايش می‏سازد ، همين شعله فروزان است كه انسان را از راه كجی كه‏
می‏رود باز می‏دارد . او می‏گويد گاهی انسان در حالات معنوی خود جلال و ابهت‏
آمرزش را احساس می‏كند .
در اين زمينه گفته‏ها زياد است اينها را برای اين

31